Niespłacone zobowiązania w handlu sięgają blisko 9 mld zł; o ile hurt i detal poprawiają ogólną kondycję sektora, to obciąża go e-handel, którego niespłacone zadłużenie wzrosło na koniec września br. do ponad 446 mln zł - poinformował w piątek BIG InfoMonitor.
Jak podali autorzy raportu, zmagając się ze znacznym rozwarstwieniem finansowym oraz zaległym długiem sięgającym 9 mld zł, handel jest dziś jedną z branż o najwyższej kwocie przeterminowanego zadłużenia w kraju. Zwrócili uwagę, że choć hurt i detal poprawiają ogólną kondycję sektora, to obciąża go e-handel, którego niespłacone zadłużenie wciąż rośnie i na koniec września 2025 roku sięgało ponad 446 mln zł. „Czy kluczowy okres sprzedażowy przyniesie odbicie, czy pogłębi zaległości finansowe e-commerce?” - pytają autorzy raportu, nawiązując do przypadającego 28 listopada Black Friday.
Wskazali, że chociaż łączna kwota niespłaconych zobowiązań detalistów na poziomie ponad 3,2 mld zł i hurtowników wynosząca 4,5 mld zł wciąż pozostaje alarmująca, dane BIG InfoMonitor i BIK wskazują, że obie gałęzie handlu weszły na ścieżkę stabilizacji finansowej. Hurt odnotował spadek zaległości o więcej niż 20 mln zł r/r, a liczba niesolidnych dłużników zmniejszyła się z 24 tys. 33 do 21 tys. 895. Ocenili, że w detalu zaległe zobowiązania spadły o przeszło 200 mln zł, a z listy niesolidnych dłużników zniknęło łącznie ponad 4 tysiące firm.
Ich zdaniem trend poprawy sytuacji płatniczej w tradycyjnych kanałach ostro kontrastuje z sytuacją w e-commerce (PKD 4791Z). Choć jego udział w ogólnym poziomie zaległego długu jest mniejszy, sektor ten wykazuje niepokojącą dynamikę – nawet w obliczu spadku liczby niesolidnych dłużników z 5 tys. 667 do 5 tys. 465, zaległe zadłużenie wzrosło tu o przeszło 14 mln zł, czyli 3,3 proc. rok do roku. Wskazali, że w momencie, gdy handel tradycyjny zdrowieje, e-commerce zmaga się z narastającym ciężarem zaległości.
„Ten finansowy kryzys u progu okresu wyprzedażowego poddaje w wątpliwość stabilność najszybciej rosnącej gałęzi handlu i stawia ważne pytanie czy przyniesie on tym razem odbicie. Od września 2022 roku przybywa tu problemów - zaległe zobowiązania e-handlu urosły od tego momentu o ponad 112 mln zł (34 proc.)” - podano w raporcie.
Prezes BIG InfoMonitor Paweł Szarkowski, cytowany w komunikacie podkreślił, że podczas gdy sektor handlu detalicznego i hurtowego wykazuje poprawę kondycji finansowej, stan e-commerce budzi największy niepokój. „Wzrost ogólnej kwoty zaległego zadłużenia, pomimo spadku liczby niesolidnych dłużników, wskazuje na to, że duże internetowe platformy handlowe mogą mierzyć się ze znaczną presją marżową. Stabilność finansowa tych podmiotów może być silnie uzależniona od osiągniętych wyników sprzedażowych w kluczowych okresach promocji jak np. Black Week” - przekazał. Dodał, że wysoka konkurencyjność na rynku online wymusza obniżanie cen i coraz szybszą dostawę czy obsługę zwrotów, co generuje wysokie koszty operacyjne. Zwrócił uwagę na rosnącą popularność odroczonych płatności (BNPL); dotychczas, 2,97 mln klientów skorzystało z tych usług, realizując 143 mln transakcji.
Z raportu BIG InfoMonitor „Kultura finansowa Polaków. Czy uczciwość nadal jest w cenie? Postawy konsumentów i przedsiębiorców w świecie finansów” wynika, że 75 proc. firm doświadczyło nieetycznych sytuacji w biznesie. Zwrócono uwagę, że w handlu detalicznym i internetowym zjawiska te są szczególnie dotkliwe i stanowią bezpośrednie obciążenie dla marż. „Aż 33 proc. respondentów zetknęło się z klientami, którzy złożyli indywidualne zamówienie z płatnością przy odbiorze, ale nie odebrali produktu. To generuje koszty logistyczne i magazynowe bez żadnego przychodu. Jednocześnie 29 proc. przedsiębiorców działających w handlu doświadczyło prób oszustwa w procesie reklamacji – np. oddawano produkt kupiony gdzie indziej lub celowo zniszczony przez klienta” - podano w raporcie.
Szarkowski ocenił, że interesujący kontrast pojawia się w ocenie samych przedsiębiorców. Choć większość - jak wskazał - potępia oszustwa, to po 3 proc. badanych uważa za całkowicie akceptowalne takie praktyki jak nieterminowe spłacanie zobowiązań finansowych wobec państwa, czy celowe zaniżanie cen usług w celu wyeliminowania konkurencji. Jego zdaniem ten niewielki, ale znaczący odsetek może wskazywać na utrzymujący się element „cwaniactwa w biznesie” lub desperacką próbę ratowania własnej, słabej kondycji finansowej w sposób nieetyczny - wskazał prezes BIG InfoMonitor.
Eksperci podkreślają, że przedsiębiorcy, zwłaszcza e-sklepy, muszą skupić się na oczekiwaniach klientów, które bezpośrednio wpływają na ich płynność finansową. Powołując się na raport przygotowanym przez Gemius „E-commerce w Polsce 2025” klienci jasno wskazują, co skłoniłoby ich do częstszych zakupów - niższe koszty dostawy (47 proc.), niższe ceny (46 proc.) oraz kody rabatowe (43 proc.). W tym samym czasie jako główne problemy, wymieniają długie oczekiwanie i wysokie koszty dostawy. Płatności odroczone (BNPL) i opcja ratalna również stają się dla wielu sklepów kluczowym elementem oferty, ponieważ zwiększają elastyczność finansową klientów, skutecznie obniżając barierę zakupu - podano.
Badanie nt. kultury finansowej przedsiębiorców zrealizowane dla BIG InfoMonitor przez Quality Watch metodą CAWI na próbie 552 firm w czerwcu br. (PAP)
pad/ dki/
