Konto bankowe ma dwie podstawowe funkcje – pozwala przechowywać pieniądze posiadacza oraz dokonywać rozliczeń. Banki proponują wiele rodzajów rachunków dla różnych typów klientów, a kontom towarzyszy zwykle zestaw dodatkowych usług rozszerzających wymienione funkcje i ułatwiających zarządzanie finansami.
Pieniądze można przechowywać w dwóch podstawowych formach. Jeśli korzystamy z gotówki, nie potrzebujemy żadnej instytucji – możemy sami zadbać o bezpieczeństwo środków, a do rozliczeń wystarczą banknoty i monety. Pieniądz bezgotówkowy to domena banków, które otwierają rachunki, na których zapisywane są nasze środki.
Rachunek bankowy otwierany jest zawsze na podstawie pisemnej umowy. Może ona obowiązywać przez czas nieoznaczony, aż do jej wypowiedzenia przez jedną ze stron albo przez wskazany okres. Prawo bankowe i kodeks cywilny wskazują jakie elementy muszą znaleźć się w takim kontrakcie – m.in. wskazanie waluty, typu rachunku, wysokości oprocentowania i warunków jego zmiany oraz opłat i prowizji pobieranych za różne operacje.
Bankowe konto osobiste – przede wszystkim do rozliczeń
Podstawowym typem rachunku bankowego jest ROR, czyli rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy. Jego główną cechą jest nieograniczony dostęp do środków. Możemy nimi swobodnie dysponować, np. wykonując przelewy czy płacąc kartami płatniczymi.
ROR w ofertach banków nosi różne nazwy – rachunek osobisty, konto osobiste, konto a vista. Rachunki tego typu otwierane są dla indywidualnego posiadacza lub jako rachunek wspólny dla dwojga lub więcej osób.
Pieniądze zgromadzone na rachunku osobistym zwykle nie są oprocentowane lub oprocentowanie jest bardzo niskie. Możemy jednak nimi dysponować w dowolny sposób, a wiele banków nie pobiera opłat za prowadzenie rachunku i aktywne korzystanie z różnych typów płatności.
Rozliczenia bezgotówkowe można wykonywać za pomocą tzw. instrumentów płatniczych. Ich rolą jest przemieszczanie środków z jednego rachunku bankowego na inny. Konto bankowe niemal zawsze jest obudowane pakietem instrumentów, stanowią one całość wraz z rachunkiem. W tej grupie mieszczą się m.in.:
- Polecenie przelewu – zlecenie bankowi przekazania środków z naszego rachunku bankowego na inny rachunek.
- Polecenie zapłaty – zlecenie bankowi pobrania środków ze wskazanego rachunku i przekazania ich na nasz rachunek. W przypadku kont osobistych jest to usługa, w której posiadacz zezwala wskazanemu podmiotowi (np. operatorowi telekomunikacyjnemu) na obciążanie konta na podstawie wystawionych faktur. Instrument ten pozwala wygodnie, bez pamiętania o terminach, realizować powtarzające się płatności o różnej wysokości.
- Zlecenia stałe – powtarzalne polecenia przelewu, realizowane według ustalonego przez posiadacza harmonogramu.
- Karty płatnicze – pozwalające opłacać bezgotówkowo zakupy w sklepach i internecie. Za ich pomocą można także wypłacać gotówkę i regulować powtarzające się zobowiązania (np. subskrypcje serwisów takich jak Spotify czy Netflix).
- BLIK – schemat płatności mobilnych służący do wykonywania płatności w sklepach, online, aplikacjach mobilnych oraz wypłat w bankomatach i przelewów na numery telefonów.
Rodzaje kont osobistych
W ofertach banków znajdziemy z reguły kilka typów kont osobistych, dopasowanych do różnych rodzajów klientów. Mogą one nosić różne nazwy handlowe – banki chcąc wyróżnić się od konkurentów nadają im chwytliwe marki. Podstawowe elementy oferty bywają jednak bardzo zbliżone.
Konta młodzieżowe przeznaczone są dla osób powyżej 13. roku życia. Zwykle wydawane są do nich karty płatnicze, a posiadacze takich pakietów mogą również oszczędzać na lokatach terminowych i rachunkach oszczędnościowych. Chcąc zachęcić młodych klientów, banki nie narzucają zwykle wysokich opłat za podstawowe usługi.
Konta studenckie z reguły są bardzo zbliżone do zwykłych kont osobistych, ale oferują promocyjne warunki cenowe obowiązujące do momentu przekroczenia określonego wieku (np. 26 lat). Mają przyciągnąć klientów, którzy po studiach, gdy rozpoczną już pracę, zostaną w banku i będą przelewać na swoje konto wynagrodzenie.
Konta VIP przeznaczone są dla klientów zamożniejszych, deklarujących regularne wpływy na konto powyżej określonej kwoty. Banki pobierają od takich użytkowników wyższe opłaty, ale oferują więcej usług dodatkowych (np. ubezpieczenia, assistance, doradztwo, dostęp do inwestycji) i bardziej atrakcyjne warunki produktów oszczędnościowych.
Wszyscy dostawcy usług płatniczych (nie tylko banki) mają także obowiązek oferować podstawowy rachunek płatniczy. To propozycja dla osób, które nie miały dotąd rachunku i nie mają dużych wymagań, jeśli chodzi o dodatkowe usługi. Takie konto jest bezpłatne, ale w podstawowym pakiecie może mieć ograniczenie dotyczące m.in. liczby bezpłatnych przelewów.
Porównanie kont bankowych
Wybór odpowiedniego konta osobistego nie jest prosty – banki proponują kilkadziesiąt różnych pakietów. Jeśli chcemy porównać oferty, najlepiej jest skorzystać z porównywarki rachunków bankowych. Wśród opcji należy zaznaczyć, czego oczekujemy – np. możliwości wypłacania gotówki za darmo w dowolnym bankomacie albo konta bez opłat za podstawowe operacje. Otrzymamy listę propozycji pasujących do naszych preferencji.
