Powinniśmy rozważyć wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków banków, aby ulżyć konsumentom spłacającym kredyty - powiedział PAP prezes UOKiK Tomasz Chróstny. Dodał, że powinien pojawić się też mechanizm, który ograniczałby wypłatę dywidendy od zysków banków.
- Jesteśmy w sytuacji, w której konsumenci mierzą się ze skutkami inflacji i konsekwencjami bardzo wysokich stóp procentowych, co przekłada się na absolutnie nadzwyczajne zyski po stronie sektora bankowego. Te zyski, m.in. za zeszły rok, powinny być przede wszystkim wykorzystane do uporządkowania tego sektora. Mam tu na myśli choćby całkowite rozwiązanie kwestii kredytów frankowych. Widziałbym nowe otwarcie w tym obszarze - ocenił Chróstny, pytany, czy popiera pomysł wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków banków.
Dodał, że drugi element „nowego otwarcia” to budowanie kapitałów, które mają służyć transformacji energetycznej i cyfrowej, a także polskiemu biznesowi, który musi sprostać szeregowi wyzwań o charakterze inwestycyjnym oraz samym konsumentom. Ci ostatni - jak wskazał - za swoje potrzeby, np. mieszkaniowe, płacą krocie, zostawiając swoje pieniądze w bankach w postaci odsetek. Dodał, że konsumenci nie powinni ponosić kary za wysokość stóp procentowych w Polsce.
Jego zdaniem należałoby się zastanowić nad wprowadzeniem podatku od nadmiarowych zysków banków w przyszłości. - Jest to mechanizm, który powinien być rozważany właśnie po to, żeby ulżyć konsumentom. Wspierać sytuację tych Polaków, którzy dzisiaj przepłacają na odsetkach od swoich kredytów hipotecznych - dodał. Doprecyzował, że podatek od nadmiarowych zysków mógłby zachęcać przedsiębiorców do tego, aby samodzielnie obniżać tabele opłat i prowizji tak, aby zmniejszać efektywną skalę opodatkowania. Alternatywnie - z jego wpływów można by finansować programy rozwoju tańszego budownictwa lub dofinansowanie kredytów grup wrażliwych (np. rodzin wielodzietnych lub dofinansowanie wkładu własnego).
Prezes ocenił również, że powinny zostać wprowadzone mechanizmy, które ograniczałyby wypłatę dywidendy za granicę i wspierały pozostawianie tych środków na kapitałach banków, by wzmacniać stabilność sektora finansowego i „budować fundament” pod potrzeby inwestycyjne polskiej gospodarki. Wyjaśnił przy tym, że często dywidendy trafiają nie tylko do polskich inwestorów, ale także za granicę - do spółek matek.
Szef UOKiK wskazał, jest zwolennikiem tego, aby również w bankach krajowych zyski zostały zatrzymane i pracowały na zdolność do finansowania gospodarki - m.in. tańszych kredytów hipotecznych w przyszłości, transformacji energetycznej, reindustrializacji czy modernizacji przemysłu obronnego.
Chróstny zwrócił też uwagę, że oprocentowanie kredytów w bankach w Polsce jest dużo wyższe niż w strefie euro, zatem marża odsetkowa daje bankom zagranicznym najwyższe marże właśnie w naszym kraju. - Dzisiaj międzynarodowe grupy kapitałowe, które mają banki w Polsce, spijają śmietankę z rynku polskiego - powiedział prezes Urzędu.
Podkreślił, że kolejnym elementem, który mógłby ulżyć konsumentom są tzw. wakacje kredytowe, które obowiązywały w Polsce od 2022 do 2024 r. Jego zdaniem przyczyną problemów finansowych Polaków są często obciążające ich raty kredytów hipotecznych. Ocenił, że wakacje kredytowe to rozwiązanie, które powinno trafić do rządowych propozycji.
Pomysł wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków banków pojawiał się w debacie publicznej na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy. Za jego wprowadzeniem opowiadała się m.in. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. W marcu br. wskazywała w mediach, że pieniądze z takiego podatku powinny zostać przeznaczone na inwestycje w obronność.
Pomysłu nie popierał z kolei m.in. minister finansów Andrzej Domański. Jak wskazywał również w marcu, banki płacą już w Polsce bardzo wysokie podatki i są - jeżeli chodzi o sektory gospodarki - największym płatnikiem. W czerwcu resort finansów informował media, że nie pracuje nad przepisami, które obciążyłyby banki takim podatkiem.
Rząd pracuje nad kompleksowymi rozwiązaniami w postaci tzw. ustawy o usprawnianiu postępowań frankowych, które - jak ocenia MS - radykalnie zmienią sposób prowadzenia tych spraw. Ustawa ma odciążyć wymiar sprawiedliwości, zapewnić frankowiczom prostszą i szybszą drogę do rozwiązania ich problemów, a także zapewnić wszystkim obywatelom prawo do sądu i sprawnego rozstrzygania ich spraw. Przyjęty plan działań zakłada wejście ustawy w życie w tym roku.
Bartłomiej P. Pawlak (PAP)
bpk/ mick/ mmu/ lm/
