Niemiecki Federalny
Trybunał Konstytucyjny skrytykował program skupu aktywów prowadzony przez
Europejski Bank Centralny. EBC dostał trzy miesiące na wprowadzenie poprawek i przedstawienie uzasadnień.
Prowadzony przez bank centralny strefy euro program zakupu aktywów (PSPP), zwany także luzowaniem ilościowym (QE), nie znajduje umocowania w europejskich traktatach. Taką opinię wyraziło 7 z 8 orzekających w tej sprawie sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w Karlsruhe. Za niekonstytucyjny uznany został brak sprzeciwu władz w Berlinie wobec programu.
Spór w sprawie opiewającego do tej pory łącznie na 2,7 biliona euro programu skupu obligacji państw członkowskich trwa już od lat. Do niemieckiego trybunału sprawa trafiła w 2015 r. Autorzy pozwów, niemieccy akademicy i przedsiębiorcy, stali na stanowisku, że Bundesbank nie może uczestniczyć w tym programie, a Bundestag i rząd w Berlinie powinny podjąć stosowne działania przeciwko jego kontynuacji.
W 2017 r. niemieccy sędziowie zwrócili się do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości o wydanie orzeczenia mającego na celu ograniczenie swobody EBC. TSUE odrzucił jednak restrykcyjną interpretację prawa sugerowaną przez niemieckich sędziów.
W ogłoszonym dziś stanowisku, Federalny Trybunał uznał, że uruchomienie QE w strefie euro nie spełniało zasady proporcjonalności, co oznaczało przekroczenie uprawnień wynikających z przyznanemu bankowi centralnemu mandatu. Jednocześnie nie stwierdzono złamania zapisanego w art. 123 Traktatu Lizbońskiego zakazu monetyzowania długów państw członkowskich w banku centralnym.
Niemieccy sędziowie dali EBC trzy miesiące na poprawienie wskazanych mankamentów QE. Jeżeli zmiany nie zostaną wprowadzone, to po upływie tego terminu Bundesbank nie będzie mógł uczestniczyć w tym programie.
Odpowiadająca za politykę monetarną strefy euro Rada Prezesów EBC, złożona z szefów banków centralnych państw członkowskich oraz członków zarządu EBC, ma ponadto „zademonstrować w całościowy i odpowiednio poparty sposób, że cele polityki monetarnej związane z wykorzystywaniem programu PSPP nie są dysproporcjonalne względem ekonomicznych i fiskalnych efektów tego programu”. Równocześnie niemiecki trybunał zaznaczył, że jego orzeczenie nie dotyczy zapowiedzianych przez EBC działań związanych z gospodarczymi skutkami pandemii koronawirusa.
W reakcji na decyzję niemieckiego sądu, kurs EUR/USD spadł z 1,09 do 1,0844 USD.
Michał Żuławiński/PAP
