Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i kanclerz Niemiec Friedrich Merz podpisali w czwartek w Londynie traktat Kensington, dotyczący obronności i polityki migracyjnej. Jest to największa umowa zawarta między tymi krajami od zakończenia II wojny światowej w 1945 r.
W uroczystości, która odbyła się w Muzeum Wiktorii i Alberta, wzięli także udział ministrowie spraw zagranicznych obu państw: David Lammy i Johann Wadephul. Szefowie dyplomacji mają w planach spotkanie, podczas którego skoncentrują się na wojnie w Ukrainie i konfliktach na Bliskim Wschodzie.
Tuż po złożeniu podpisu premier Starmer określił traktat jako „dokument historyczny, który naprawdę jest miernikiem tego, jak bliskie są nasze kraje i jakie mamy ambicje na przyszłość”. - Cieszę się, że bliskie relacje naszych państw w czasach prawdziwej niestabilności na świecie są dla nas naprawdę ważne – powiedział.
Kanclerz Merz wyraził zaskoczenie z powodu informacji, że jest to pierwszy traktat między Wielką Brytanią i Niemcami od czasów II wojny światowej. - Mieliśmy was w Unii Europejskiej i myśleliśmy, że to wystarczy (aby utrzymać relacje – PAP), ale teraz wiemy, że to nie wystarcza i musimy zrobić więcej w tej sprawie – podkreślił szef niemieckiego rządu, zwracając się do Starmera.
Podpisany w czwartek 23-stronnicowy dokument zawiera zapis o wzajemnej obronie, zobowiązujący oba państwa do udzielenia sobie pomocy w przypadku ataku na jedno z nich. Brytyjska prasa zauważyła, że podobne traktaty o przyjaźni Niemcy podpisały ze swoimi sąsiadami, Polską i Francją. Według umowy planowane jest także zwiększenie eksportu brytyjskiego uzbrojenia do Niemiec, m.in. pojazdów opancerzonych Boxer i samolotów Typhoon.
Kolejnym punktem uwzględnionym w traktacie jest zobowiązanie do współpracy w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego. W czwartek ogłoszono, że niemieckie przedsiębiorstwa zainwestują w Wielkiej Brytanii około 200 mln funtów. Jednym z tych przedsiębiorstw jest zakład produkujący technologię obronną STARK, który zapowiedział otwarcie swojej pierwszej fabryki poza granicami Niemiec w Swindon w Anglii.
W kwestii migracji Niemcy zapowiedziały, że do końca 2025 r. zaostrzą przepisy związane z walką z gangami przemytników ludzi. Biuro premiera przy Downing Street poinformowało, że decyzja ta, uzgodniona jeszcze w grudniu ubiegłego roku, za kadencji poprzedniego kanclerza Olafa Scholza, ułatwi niemieckim władzom prowadzenie dochodzeń i podejmowanie działań związanych z wykrywaniem małych łodzi, wykorzystywanych do nielegalnych przepraw przez kanał La Manche do Wielkiej Brytanii.
Działania ułatwiające przemyt ludzi są legalne w Niemczech z punktu widzenia prawnego, jeśli dotyczą kraju spoza Unii Europejskiej - a zatem, po brexicie, również Zjednoczonego Królestwa.
Porozumienie z Niemcami zapadło tydzień po tym, gdy Wielka Brytania ogłosiła, podczas wizyty państwowej francuskiego prezydenta Emmanuela Macrona, nowy pilotażowy program dotyczący polityki migracyjnej, realizowany wraz z Francją.
W tym roku ponad 21 tys. migrantów przepłynęło przez kanał La Manche i dotarło nielegalnie na Wyspy, co stanowi wzrost o 56 proc. w porównaniu z analogicznym okresem w roku 2024.
"Traktat może pomóc Ukrainie w najbliższym czasie"
Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i kanclerz Niemiec Friedrich Merz na wspólnej konferencji stwierdzili, że podpisany w czwartek w Londynie traktat Kensington może być wsparciem dla Ukrainy w krótkiej perspektywie. Dwustronna umowa dotyczy m.in. obronności i polityki migracyjnej.
Podczas spotkania z mediami w Hertfordshire Starmer powiedział, że podpisany dokument daje „szansę dla Europy, by wzmocnić swoją pozycję w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa”. Ujawnił przy tym, że w ubiegłym tygodniu doszło do spotkania przedstawicieli tzw. koalicji chętnych, podkreślając, że byli na nim obecni reprezentanci Stanów Zjednoczonych. Koalicja chętnych zrzesza 33 kraje, które gotowe są wysłać siły do Ukrainy, jeśli dojdzie tam do zawieszenia broni. Powołana została 2 marca z inicjatywy Starmera.
Premier pytany przez dziennikarzy, czy planowane jest rozmieszczenie sił pokojowych na terytorium Ukrainy, premier Wielkiej Brytanii odpowiedział, że „plany wojskowe są teraz doprecyzowane”. Potwierdził, że obejmują one wsparcie Kijowa drogą lądową, morską i powietrzną, w tym wysłanie wojsk do Ukrainy.
Jednocześnie podkreślił, że pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić, jest skłonienie rosyjskiego przywódcy Władimira Putina, aby zasiadł „do stołu negocjacyjnego w sprawie bezwarunkowego zawieszenia broni”. W opinii szefa brytyjskiego rządu sankcje mogą odegrać tu pewną rolę, a głównym celem koalicji chętnych jest zapewnienie trwałego pokoju.
W opinii kanclerza Niemiec traktat Kensington wpisał się w „najważniejsze wyzwania naszych czasów”, wśród których wymienił wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej oraz wywoływanie przez Rosję „wstrząsów w europejskiej architekturze bezpieczeństwa”.
Podkreślił, że bezpieczeństwo jest „nicią przewodnią” podpisanej umowy między Wielką Brytanią a Niemcami. - Oznacza to, że zapewniamy siebie o udzieleniu wzajemnej pomocy w razie zbrojnego ataku – stwierdził. Merz dodał, że oba kraje chcą zadbać o lepszą ochronę Morza Północnego przed zagrożeniami hybrydowymi, a także pomóc we wzmocnieniu wschodniej flanki NATO.
W kwestii Ukrainy kanclerz pochwalił inicjatywę prezydenta USA Donalda Trumpa polegającą na dostarczaniu broni Kijowowi. - Wszystko to zwiększy presję na Putina, aby w końcu podjął negocjacje pokojowe z Europą i Stanami Zjednoczonymi – stwierdził. Merz uniknął odpowiedzi wprost, czy planuje dostarczyć ukraińskiej armii niemieckie rakiety Taurus. Potwierdził, że Ukraina otrzyma „już wkrótce” dodatkowe wsparcie, które pomoże jej w przeprowadzaniu ataków dalekiego zasięgu.
Z Londynu Marta Zabłocka (PAP)
mzb/ szm/
