Senat odrzucił sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2022 roku wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2022 roku oraz informację o działalności Rady Mediów Narodowych w 2022 roku.
Za odrzuceniem sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2022 roku wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2022 roku głosowało 50 senatorów, przeciw było 44, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Za odrzuceniem informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2022 roku głosowało 50 senatorów, przeciw było 44, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Senator Barbara Zdrojewska (KO) przedstawiła sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o sprawozdaniach KRRiT oraz Rady Mediów Narodowych. “Jeśli chodzi o Radę Mediów Narodowych, komisja podjęła uchwałę o odrzuceniu tego sprawozdania, nie wymaga to uzasadnienia ustawowo, natomiast zdanie komisji jest znane od momentu kiedy złożyliśmy projekt ustawy o likwidacji Rady, która jest ciałem niekonstytucyjnym” - mówiła.
Jak wskazała, komisja odrzuciła także sprawozdanie KRRiT z uwagi na “niewypełnianie konstytucyjnego obowiązku stania na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji, po drugie brak adekwatnych reakcji na pozbawienie KRRiT konstytucyjnych uprawnień po utworzeniu Rady Mediów Narodowych”.
“Po trzecie niepodejmowanie działań w celu przywrócenia pluralizmu w mediach publicznych oraz wyeliminowania propagandy, manipulacji, dezinformacji w publicznej radiofonii i telewizji, po czwarte ignorowanie stanowisk i opinii Senatu ws. roli mediów publicznych, po piąte pozbawione transparentności i opieszałe procedowanie przy przedłużaniu koncesji, po szóste rażące nieprawidłowości przy organizowaniu i funkcjonowaniu Krajowego Instytutu Mediów” - dodała Zdrojewska.
Walka z dezinformacją to priorytet dla KRRiT
Podczas wcześniejszej prezentacji sprawozdania przewodniczący KRRiT Maciej Świrski zwrócił uwagę, że dotyczy ono działań Rady w całym 2022 r., podczas którego w październiku zakończyła się kadencja Rady w poprzednim i rozpoczęła praca w obecnym składzie.
“W 2022 r. rynek mediów elektronicznych stanął przed wyzwaniami związanymi z pandemią COVID-19 i konfliktem na Ukrainie. Obostrzenia związane z pandemią także rzutowały na rynek mediów, przede wszystkim w tym co widzieliśmy na naszych ekranach w publicystyce - ograniczenie wizyt gości w studiach i wprowadzenie zdalnego video (...) co po zakończeniu pandemii okazało się już stałym elementem. To jest można nawet powiedzieć osiągnięcie przełomowe dosyć, które nastąpiło na skutek pandemii (…) tak więc paradoksalnie to, że mieliśmy tragiczne wydarzenia związane z pandemią na rynek mediów, a zwłaszcza telewizji, ale także radia wpłynęło w sposób rozwijający technologię” - wskazał.
Jak zaznaczył, wybuch wojny na Ukrainie spowodował ogromny napływ uchodźców do Polski. “I to wywołało reakcję Krajowej Rady, która wspólnie z Urzędem Komunikacji Elektronicznej wydawała pozwolenia na nadawanie programów dedykowanych dla uchodźców, dzięki nim mogli zorientować się w sytuacji, jakie są warunki tutaj, jak zdobyć numer PESEL, szukać pracy itd. Ale najważniejszym działaniem Rady w ubiegłym roku jeżeli chodzi o wojnę na Ukrainie w jej początkowym okresie było zamknięcie 7 kanałów rosyjskich, które były rozpowszechniane w Polsce, ze względu na ich treść judzącą, jątrzącą i dezinformacyjną, to było działanie bezprecedensowe i niezbędne” - powiedział Świrski.
“KRRiT podejmuje działania mające na celu przeciwdziałanie zagrożeniom dezinformacyjnym, w tym poprzez edukację medialną. Sprawozdanie podkreśla również potrzebę rozsądnego dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych dotyczących rynku mediów elektronicznych i ochrony przed dezinformacją. Podstawowym wnioskiem z analizy głównych problemów mediów w Polsce jest wskazanie na zmiany na rynku mediów elektronicznych w Polsce w 2022 r. Stopniowe odchodzenie od tradycyjnej telewizji linearnej, wzrost popularności serwisów streamingowych, rosnące znaczenie mediów społecznościowych i internetu oraz zmieniająca się rola tradycyjnych mediów, to główne trendy obserwowane w tym okresie. Jednocześnie występują również wyzwania związane z dezinformacją, manipulacją, wysokimi kosztami prowadzenia działalności oraz koniecznością dostosowania prawa do regulacji unijnych. To także kwestia wyzwań technologicznych, które stoją przed polskimi mediami o czym nie możemy zapominać” - mówił.
Konieczna nowelizacja prawa prasowego?
Rosyjska dezinformacja - jak zaznaczył - w tym użycie “środków aktywnych”, obecnych w “polskich mediach profesjonalnych i internecie, stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego”. “Termin +środki aktywne+ odnosi się do różnorodnych działań i strategii stosowanych przez Rosję w celu wpływania na wydarzenia polityczne, społeczne i gospodarcze w innych krajach. Obejmują one dezinformację, propagandę, decepcję, cyberatak, operacje specjalne oraz wykorzystywanie narzędzi ekonomicznych i energetycznych (…) Krytyka dezinformacji i próby zwalczania jej nie oznaczają narzucania cenzury czy ograniczania wolności mediów. Wręcz przeciwnie jest to działanie mające na celu ochronę społeczeństwa, zapewnienie rzetelnej informacji i umożliwienie obywatelom podejmowania świadomych decyzji” - ocenił Świrski.
Zwrócił uwagę, że w Polsce istnieją przepisy prawa prasowego, które mają na celu ochronę prawdy i rzetelności informacji. “Przepisy te regulują kwestie związane z działalnością prasową, w tym zasady publikacji, odpowiedzialność za zamieszczane treści oraz zasady etyki dziennikarskiej (…) Przewodniczący KRRiT jako organ regulacyjny posiada samodzielne uprawnienia do nakładania sankcji na nadawców za naruszenie przepisów prawa. Jego obowiązkiem jest podejmowanie działań mających na celu minimalizację kłamstw i dezinformacji w mediach. KRRiT może egzekwować istniejące przepisy, monitorować treści w mediach, a przewodniczący może wprowadzać odpowiednie sankcje dla nadawców naruszających zasady ustalone w obowiązujących przepisach (…) Stąd wynikają moje decyzje dotyczące wszczynania postępowań o ukaranie nadawców, którzy naruszyli tę fundamentalną zasadę, którą powinny kierować się media – podawać prawdziwe informacje” - zauważył.
W jego ocenie nowelizacja prawa prasowego jest niezbędna. ”Jeśli chodzi o sprostowania, ponieważ stan obecny zagraża po prostu bezpieczeństwu państwa. Przeciwnik może bezkarnie dezinformować o działaniach organów państwa, a zatem podrywać zaufanie obywateli do nich, co w konsekwencji może zagrozić życiu i zdrowiu obywateli. A organy państwa, jeśli nawet złożą wniosek o sprostowanie, to nie doczekają się go w rozsądnym terminie. Prawo prasowe powinno umożliwić obywatelom i organom państwa szybkie doprowadzenie do sprostowania fałszywych informacji” - powiedział.
“Wolność mediów jest fundamentem demokracji, właśnie dlatego musimy ostrożnie rozważać wszelkie inicjatywy regulacyjne i upewnić się, że nie naruszają one tego fundamentalnego prawa. Ochrona przed dezinformacją powinna opierać się na edukacji medialnej, współpracy międzynarodowej i zwiększeniu transparentności informacji, a nie na wprowadzeniu ograniczeń i cenzury” - zaakcentował Świrski.
“Obecnie obowiązująca ustawa o radiofonii i telewizji całkowicie nie przystaje do dzisiejszej rzeczywistości. Była przecież uchwalona w 1992 r., gdy jeszcze nie było internetu, transmisji strumieniowej, sieci neuronowych i sztucznej inteligencji. Brak odpowiednich regulacji odnośnie tych nowych mediów i technologii stwarza wiele wyzwań i zagrożeń, zwłaszcza w kontekście dezinformacji i nagonek medialnych (…) niezbędne jest uchwalenie nowej ustawy o radiofonii i telewizji, która będzie adekwatna do zmian technologicznych i uwzględni rozwój sztucznej inteligencji. To kluczowe dla przyszłości Polski. Musimy stworzyć odpowiednie ramy prawne, które umożliwią nam pełne korzystanie z potencjału nowoczesnych technologii, jednocześnie zapewniając ochronę wolności mediów i suwerenności informacyjnej” - zaznaczył.
Tłumaczenia Rady Mediów Narodowych
Przewodniczący Rady Mediów Narodowych Krzysztof Czabański wskazał, że Rada przedłożyła obszerne i szczegółowe sprawozdanie z działalności. Jak zaznaczył protokoły Rady są przyjmowane “na zasadzie konsensusu, a nie głosowania”. Dodał także, że głównym obszarem działania Rady Mediów Narodowych “jest kształtowanie składów osobowych zarządów, rad nadzorczych i rad programowych, tutaj z dużym udziałem przy tej trzeciej sprawie klubów parlamentarnych”.
Przewodniczący KRRiT odnosząc się do wygłaszanych podczas dyskusji negatywnych głosów senatorów opozycji na temat sprawozdania mówił, iż ma wrażenie, że “duża część wypowiedzi wynika po prostu z takiego paradygmatu uprzedzenia”. “Nie są to wypowiedzi, które są obiektywne, siłą rzeczy nie mogą być, ze względu na to, że macie państwo swoje poglądy i swoje myślenie na temat tego jak ta rzeczywistość wygląda, każdy ma do tego prawo, ale istnieją pewne podstawowe przynajmniej kryteria sprawiedliwości, którą się człowiek powinien posługiwać w osądzie rzeczywistości” - wskazał. (PAP)
akn/ sp/
