Wprowadzony 1 października system kaucyjny wciąż budzi wiele wątpliwości. Wśród konsumentów często pojawia się pytanie: czy ci, którzy nie chcą oddawać puszek i butelek, mogą zignorować system i wrzucać je do tradycyjnych pojemników segregacji? Czy grożą za to kary? Odpowiadamy.
Konsumenci wciąż mają niewielką wiedzę dotyczącą systemu kaucyjnego. Inna sprawa, że rządowa kampania edukacyjna dotycząca wprowadzonych rozwiązań zdaniem ekspertów była spóźniona i niewystarczająca.
Startuje system kaucyjny w Polsce! 🇵🇱
— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) October 5, 2025
Od teraz oddając butelki plastikowe, szklane wielokrotnego użytku i puszki aluminiowe w sklepach, możesz odzyskać kaucję - bez konieczności okazywania paragonu.
Jak to działa? Nic prostszego:
Kupujesz napój ➡️ płacisz kaucję ➡️ oddajesz… pic.twitter.com/wMsOtH9fSU
W efekcie chaosu informacyjnego i zamieszania związanego z wprowadzeniem systemu kaucyjnego wiele osób ma problem z odpowiedzią na pytania dotyczące tego, gdzie zgodnie z przepisami można oddać określone rodzaje opakowań kaucyjnych.
Kaucja za określone rodzaje opakowań
Przypomnijmy: jak głosi główna zasada systemu kaucyjnego, do napojów w określonych opakowaniach jest doliczana kaucja, którą można odzyskać po ich zwróceniu. W systemie od 1 października znalazły się:
- butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów (kaucja w wysokości 50 gr)
- metalowe puszki do 1 litra (kaucja w wysokości 50 gr).
Od 1 stycznia 2026 r. system obejmie także szklane butelki wielorazowego użytku o pojemności do 1,5 litra (kaucja 1 zł).
Czy można nie stosować systemu kaucyjnego?
A co w sytuacji, jeśli nie chcemy zbierać powyższych butelek oraz puszek i oddawać ich w punktach zbiorczych, np. automatach lub zobowiązanych do tego sklepach? Konsumenci zastanawiają się, czy mogą zignorować zalecenia systemu kaucyjnego i - tak jak przed jego wejściem - wyrzucać opakowania kaucyjne do odpadów segregowanych. Czy będzie to zgodne z przepisami czy może grożą za to kary?
Odpowiadamy: za wrzucenie opakowań z kaucją do zwykłych pojemników na segregowane śmieci nie grozi kara. Można zatem pozbywać się ich w dotychczasowy sposób, korzystając z kolorowych pojemników do odpadów segregowanych – a więc wrzucając butelki plastikowe oraz puszki aluminiowe do żółtych kontenerów, a butelki szklane – do zielonych.
Nie grozi za to kara, jednak warto zauważyć, że działając w ten sposób pozbawiamy się kaucji za określone opakowanie – a więc 50 gr w przypadku puszek i plastikowych butelek lub 1 zł w przypadku butelek szklanych. Finalnie ponosimy więc wyższy koszt zakupu napojów.
Kary za wrzucenie opakowania do niewłaściwego pojemnika
Trzeba jednak pamiętać o umieszczaniu puszek i butelek w odpowiednio oznaczonych kontenerach. Co w sytuacji, gdy wrzucimy opakowanie do niewłaściwego pojemnika? Osoba, która się tego dopuści, może zostać ukarana mandatem w wysokości do 500 zł. Do jego wystawienia uprawnieni są strażnicy miejscy.
Kara za niewłaściwe segregowanie odpadów grozi również właścicielom nieruchomości. Tu w grę wchodzić może złamanie przepisów ustawy o czystości i porządku w gminie.
Zgodnie z tymi regulacjami za niesegregowanie odpadów właścicielowi nieruchomości może zostać wyznaczona kara finansowa w wysokości od dwukrotnej do czterokrotnej podstawowej stawki za odbiór odpadów - w zależności od uchwały przyjętej w danej gminie.
Kontrowersje wokół systemu
System kaucyjny od początku wywołuje wiele kontrowersji. Sprzedawcy i konsumenci wciąż mają małą wiedzę o nowych regulacjach, dlatego niektóre przepisy budzą u nich wątpliwości.
Głośno było o sposobach omijania systemu – kreatywni producenci chcieli wprowadzić do sprzedaży opakowania, które dzięki niewielkiemu przekroczeniu pojemności nie podlegałyby systemowi i obniżałyby finalną cenę produktu.
Gdzie korzystać z systemu kaucyjnego?
Obowiązek odbioru opakowań w systemie kaucyjnym spoczywa na sklepach o powierzchni powyżej 200 m kw., które sprzedają napoje w butelkach i puszkach. System obejmuje także mniejsze punkty sprzedaży, w których można nabyć szklane butelki wielokrotnego użytku. Natomiast właściciele pozostałych mniejszych sklepów mogą sami zdecydować, czy chcą dołączyć do systemu kaucyjnego.
Kaucja zwracana jest natychmiast – w formie gotówki albo na konto powiązane z kartą płatniczą, którą klient pokaże przy zwrocie opakowania. Kaucję można otrzymać także w formie bonów zakupowych, jednak konsument nie musi zgadzać się na taką formę. Ma prawo zażądać zwrotu gotówkowego lub na kartę płatniczą (w zależności od tego, co umożliwia technicznie punkt zwrotu). To klient ostatecznie decyduje o formie zwrotu.
Odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące nowego systemu zwrotu opakowań możesz znaleźć w artykule "Rusza kaucyjna rewolucja. Co każdy powinien wiedzieć o systemie kaucyjnym?".
