Amerykański senator Lindsey Graham, który podczas niedawnej wizyty w Kijowie apelował o wzmocnienie ukraińskiego eksportu minerałów, znalazł się na celowniku rosyjskiej dezinformacji. Serwisy propagandowe Kremla na podstawie zmanipulowanej wypowiedzi kongresmena posądziły go o chęć przejęcia kontroli nad złożami metali ziem rzadkich Ukrainy.
W mediach społecznościowych szerzących dezinformację Kremla pojawiła się nowa narracja o tym, że USA są gotowe przejąć kontrolę nad ukraińskimi rezerwami metali ziem rzadkich. Wypowiedź sugerująca taki zamiar Amerykanów została przypisana amerykańskiemu senatorowi Lindseyowi Grahamowi.
Ukraina rzeczywiście posiada ogromne złoża niezwykle cennych tzw. metali ziem rzadkich, ale republikanin nigdy nie mówił o przejęciu kontroli nad nimi, a jego prawdziwa wypowiedź została zmanipulowana. W rzeczywistości Graham w programie „Face the Nation” wyemitowanym 9 czerwca w stacji CBS mówił o potrzebie udzielania pomocy militarnej Ukrainie, aby te zasoby nie wpadły w ręce Rosji, a także pośrednio Chin.
Kwestię tę poruszył także na swoim koncie na portalu X. W jego wpisie opublikowanym w dniu emisji programu czytamy: „Ukraina ma w swoim kraju złoża minerałów krytycznych o wartości bilionów dolarów. Władimir Putin nie może mieć dostępu do tych pieniędzy i zasobów, ponieważ podzieli się nimi z Chinami”.
Ukraina dysponuje złożami surowców kluczowych dla gospodarki, a przejęcie kontroli nad nimi było jedną z przyczyn rosyjskiej agresji na ten kraj. Jak wskazywali w swoim raporcie z 2023 r. analitycy Polskiej Izby Ekologii, Ukraina posiada znaczne rezerwy metali przemysłowych, jedne z największych w Europie zasoby metali ziem rzadkich oraz perspektywiczne rezerwy litu. Szacuje się, że na obszarze tzw. tarczy wołyńsko-azowskiej może znajdować się 500 tys. ton tego metalu nazywanego białym złotem, gdyż odgrywa kluczową rolę w zielonej transformacji, m.in. jako materiał do produkcji baterii litowo-jonowych.
Szacuje się, że wartość złóż metali w Ukrainie sięga 10-12 bln dolarów.
Część z nich (jedna trzecia zasobów metali ziem rzadkich) już dziś jest w rękach Putina. Rosjanie dotychczas przejęli kontrolę nad sześcioma złożami rud żelaza, dwiema kopalniami tytanu, dwiema rudy cyrkonu, jedną strontu i po jednej: uranu, litu oraz złota.
Atak propagandystów Kremla na republikańskiego senatora Grahama to niewątpliwie pokłosie jego ostatniej wizyty w Kijowie.
Analitycy „Atlantic Council” w raporcie z 13 sierpnia zwrócili uwagę, że choć wizyta delegacji amerykańskich senatorów na Ukrainie koncentrowała się na kwestiach wojskowych, jednym z tematów rozmów Grahama oraz kongresmena Demokratów Richarda Blumenthala z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim było strategiczne partnerstwo gospodarcze w zakresie ukraińskiego eksportu metali ziem rzadkich. Według raportu AC, administracja Zełenskiego wyraziła nadzieję „na lepsze wykorzystanie ogromnego bogactwa mineralnego Ukrainy, aby stała się ona głównym eksporterem litu i innych surowców kluczowych dla nowych technologii i transformacji energetycznej”.
Senatorowie zaś uznali, że porozumienie z Ukrainą w tej dziedzinie uczyniłoby USA mniej zależnymi od Chin, które obecnie mają dominującą pozycję na rynku.
Ponadto podczas wizyty w Kijowie Graham wzywał administrację Bidena do wzmocnienia zdolności obronnych Ukrainy, m.in. poprzez zniesienia ograniczeń w używaniu amerykańskiej broni dalekiego zasięgu przeciwko celom wojskowym w Rosji, a także zgodę na dopuszczenie emerytowanych pilotów F-16 do służby w Ukrainie. (PAP)
bli/ lm/
