Karty debetowe
Podpisując umowę z bankiem o prowadzenie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego dostajemy do obsługi konta kartę debetową. Dzięki niej możemy wypłacać swoje pieniądze w bankomatach oraz płacić za zakupy w sklepach. Karta debetowa nie daje możliwości zaciągnięcia kredytu – służy jedynie do dysponowania własnymi środkami zgromadzonymi na koncie. Niemal automatycznie po dokonaniu transakcji rachunek bankowy jest obciążany wydaną kwotą.Karta debetowa z założenia daje dostęp do zgromadzonej na własnym rachunku gotówki – bez potrzeby odwiedzania banku. Gotówkę można pobierać w bankomatach, zatwierdzając wypłatę kodem PIN (ang. Personal Identification Number). To czterocyfrowa, znana tylko posiadaczowi karty liczba, mająca zabezpieczyć dostęp do karty niepowołanym osobom. Podobne rozwiązanie stosowane jest na przykład w telefonach komórkowych.
Kartą debetową można opłacać zakupy w sklepach i placówkach handlowo-usługowych wyposażonych w odpowiednie terminale. Po dokonaniu zakupów kasjer prosi o zaakceptowanie płatności kodem PIN lub o złożenie podpisu na wydrukowanym potwierdzeniu.
Karty debetowe określane są także terminem „płaskie”. W odróżnieniu od kart kredytowych („wypukłych”) większość kart debetowych nie ma bowiem wytłoczonych informacji tylko nadrukowane. Niektóre karty płaskie umożliwiają ponadto dokonywanie płatności w internecie.
Karta debetowa w znacznym stopniu podnosi komfort korzystania z rachunku bankowego. W wielu bankach wydawana jest do rachunku nieodpłatnie. Niektóre banki pobierają jednak dodatkową opłatę za taka kartę. Część instytucji podwyższa prowizję za obsługę karty, jeśli w danym miesiącu klient nie wykona określonej ilości operacji.
Kartą debetową możemy również wypłacać środki z konta z bankomacie. Warto jednak pamiętać, że za wypłatę z bankomatów nie należących do banku, w którym mamy konto pobierana jest w większości przypadków dodatkowa prowizja. W zależności od metody przyjętej przez bank – jest to z góry określona kwota, z reguły ok. 5 zł, lub też prowizja określana procentowo, np. 3 proc. kwoty wypłaty, nie mniej jednak niż 5 zł. Za płatności bezgotówkowe (czyli wszystkie transakcje w sklepach) nie jest pobierana żadna prowizja.
Karty kredytowe
Są to karty, które umożliwiają skorzystanie z przyznanego przez bank limitu kredytowego przypisanego do karty. W większości przypadków są to karty „wypukłe” (czasami spotyka się określenie „embosowane”). Niektóre banki oferują jednak także „płaskie” karty kredytowe.Ponieważ osoba korzystająca z karty kredytowej korzysta w rzeczywistości z pożyczki w banku, uzyskanie karty kredytowej jest nieco trudniejsze niż zwykłej „debetówki”. O ile jednak jeszcze do niedawna karty kredytowe określane były mianem produktu luksusowego, z którego korzystali zamożni klienci, dziś o „kredytówkę” jest o wiele łatwiej. Niektóre banki wydają je osobom zarabiającym 500 zł, a nawet studentom.
Konstrukcja karty kredytowej umożliwia skorzystanie z tzw. okresu bezodsetkowego, który trwa nawet do 60 dni (w zależności od oferty banku). Jeżeli w okresie grace period spłacimy zaciągnięty kredyt, to nie poniesiemy - żadnych kosztów korzystania z pożyczki. W innym przypadku musimy spłacać pożyczoną kwotę wraz z odsetkami. Wyjątkiem są transakcje gotówkowe (wypłata z bankomatu) - w takim przypadku odsetki liczone są od razu.
Opłaty za wydanie kart są bardzo zróżnicowane. W ofertach banków znajdziemy zarówno karty wydawane za darmo, jak również dość drogie propozycje. W przypadku kart srebrnych (tych dostępnych dla przeciętnego klienta) nie są to duże kwoty. Koszty wydania kart ekskluzywnych – złotych czy platynowych są znacznie wyższe (nawet kilkaset złotych). Wiele banków dodaje do kart kredytowych dodatkowe ubezpieczenia. Najdroższe karty oferują swoim posiadaczom także możliwość skorzystania z usług concierge - rezerwacji biletów czy zamawiania transportu przez asystenta.
W przypadku „kredytówki”, odróżnieniu od karty debetowej, nie jest wymagane od klienta posiadanie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w banku, w którym wnioskuje o kartę. Karta ma własny, niezależny od ROR-u, rachunek, na który należy dokonywać spłat zadłużenia.
Za pomocą kart kredytowych można zarówno dokonywać zakupów w sklepach, jak również wypłacać gotówkę z bankomatów. Należy jednak podkreślić, że za skorzystanie z bankomatu pobierana jest prowizja. Większość kart kredytowych ma jeszcze jedną ważną funkcjonalność – umożliwia posiadaczowi dokonywanie transakcji w internecie i przez telefon.
Karty obciążeniowe
To karty „wypukłe” z odroczonym terminem płatności. Klient raz w miesiącu obciążany jest łączną kwotą dokonanych przez cały miesiąc transakcji i, w odróżnieniu od kart kredytowych, musi dokonać spłaty całego zadłużenia. Karta wydawana jest do rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego. Dzięki takiemu rozwiązaniu nad kredytem w karcie obciążeniowej łatwiej jest panować, to jednak produkt ten traci popularność na rzecz kart kredytowych, po które klienci sięgają chętniej.Podobnie jak w przypadku kart kredytowych za skorzystanie z bankomatów pobierana jest prowizja. Niektóre banki pobierają także prowizję (ok. 1 proc.) od transakcji bezgotówkowych.
Ponieważ karta wydawana jest do rachunku, więc ubiegając się o nią nie trzeba dostarczać zaświadczeń o zarobkach, tak jak ma to miejsce w przypadku wnioskowania o kartę kredytową. Bank dysponuje bowiem historią wpływów na rachunek klienta.
Karty wirtualne
Na rynku można spotkać także tzw. karty wirtualne. Służą one do dokonywania płatności przez internet lub telefon. Nie umożliwiają natomiast dokonywania wypłat w bankomatach czy płacenia za zakupy – nie posiadają bowiem paska magnetycznego, na którym zapisane są odpowiednie informacje. W rzeczywistości oznacza to, że transakcja za pomocą takiej karty dokonywana jest bez jej fizycznego użycia. Co ciekawe, karty wirtualne nie muszą mieć postaci karty plastikowej – mogą być papierowe. Plastikowe karty wirtualne wydają mBank i MultiBank.Karty przedpłacone
Czyli karty pre-paid, znane także jako „elektroniczne portmonetki”. Tego typu karta nie jest powiązana z ze standardowym rachunkiem osobistym. Można ją kupić w banku. Karty mogą być wydawane w wersji spersonalizowanej lub bez nazwiska posiadacza. Taka karta może stanowić na przykład prezent dla drugiej osoby. Przed dokonaniem zakupów karta musi zostać zasilona określona kwotą. Dzięki takiej karcie można dokonywać zakupów zarówno w sklepach jak i w internecie oraz wypłacać gotówkę z bankomatów.Wojciech Boczoń, Bankier.pl