Sejm w piątek uchwalił wraz z poprawkami ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ustawa zakłada powstanie systemu ochrony ludności, który będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB.
Sejm w piątek jednogłośnie uchwalił wraz z poprawkami ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ustawa zakłada powstanie systemu ochrony ludności, który będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB.
"Zróbmy wszystko, by Polki i Polacy czuli się bezpiecznie" – przekonywał Sejm poseł sprawozdawca Konrad Frysztak (KO). Poseł Paweł Szefernaker (PiS) tuż przed głosowaniem oświadczył, że "Polacy czekają na tę ustawę", a PiS, jako "konstruktywna opozycja", ją poprze.
Za uchwaleniem ustawy głosowało 448 posłów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Wcześniej Sejm przyjął 25 poprawek, a 31 odrzucił. Pewnym zaskoczeniem było jednogłośne przyjęcie przez Sejm poprawki proponowanej przez PiS, którą komisja sejmowa zarekomendowała do odrzucenia. Chodzi o 49. poprawkę do art. 154., co do której poseł Małgorzata Golińska (PiS) tymi słowami przekonywała posłów: "Ta poprawka wprowadza regulację bardzo ważną dla samorządów. Na finansowanie w ramach dotacji celowej (zadania) zlecone z zakresu obrony cywilnej w wysokości zapewniającej realizację tych zadań". Podkreśliła, że to propozycja, o którą proszą sami samorządowcy, "szczególnie ci włodarze małych miejscowości, małych wiejskich gmin, gdzie dyspozycja dochodami jest mniejsza ze względu na mniejszą liczbę mieszkańców (…) i przedsiębiorstw, które mogłoby generować dochód". Głosowało 450 posłów, wszyscy byli za przyjęciem poprawki.
Posłowie przyjęli także m.in. poprawkę mówiącą, że ćwiczenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej powinno się przeprowadzać nie rzadziej niż raz na rok, a nie raz na cztery lata. Przyjęła też poprawkę PiS dotyczącą utrzymania legitymacji dla druhów OSP.
Przyjęto również poprawkę zgłoszoną przez klub Polska 2050-TD, dodającą do kategorii zagrożeń te związane ze występowaniem dzikich zwierząt wolno żyjących na obszarach zamieszkałych. Jej celem, jak wskazano, jest danie wójtom, burmistrzom, starostom i marszałkom, a także wojewodzie i szefowi MSWiA narzędzia do stworzenia procedur reagowania na takie zagrożenia. Wskazano kontekst tych poprawek – to wilki, które podchodzą pod ludzkie domostwa w Bieszczadach.
Poparcie uzyskała również poprawka autorstwa Konfederacji zakładająca, że Rada Ministrów przedstawia Sejmowi i Senatowi sprawozdanie z wykonania ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej co 2 lata do końca kwietnia danego roku kalendarzowego. Pierwsze sprawozdanie z wykonania ustawy przedstawia się do końca kwietnia 2026 r.
Zasadniczym celem ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli i nie wpływa na swobody obywatelskie.
Konstrukcja systemu ochrony ludności zostanie oparta m.in. na strukturach PSP, OSP, Państwowego Ratownictwa Medycznego i Systemu Powiadamiania Ratunkowego. Na poziomie centralnym system ochrony ludności będzie koordynował szefa MSWiA, który będzie wspierany przez Rządowy Zespół Ochrony Ludności.
Projektowana ustawa określa m.in. zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny; organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności; zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej; zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach; zasady użytkowania i ewidencjonowania obiektów zbiorowej ochrony oraz zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej.
Konstrukcja systemu ochrony ludności została oparta na już istniejących strukturach. Chodzi o optymalne wykorzystanie potencjału krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (szczególnie Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych), struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych oraz organizacji pozarządowych.
To również przygotowanie organów administracji publicznej do realizacji przewidzianych zadań. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji będzie odpowiedzialny za koordynację funkcjonowania systemu ochrony ludności na poziomie centralnym. W tym zakresie otrzyma wsparcie Rządowego Zespołu Ochrony Ludności.
W momencie wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny ochrona ludności staje się obroną cywilną. Będzie mieć na celu ochronę ludności cywilnej przed zagrożeniami wynikającymi z działań zbrojnych i ich następstw.(PAP)
ak/ mir/ jann/ mhr/
