Stworzenie ram do działania Społecznego Funduszu Klimatycznego w postaci planu społeczno-klimatycznego przewiduje projekt ustawy, skierowany do konsultacji przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. SFK ma łagodzić skutki wprowadzenia systemu ETS2.
Projekt zawiera rozwiązania operacyjne i proceduralne, służące stworzeniu systemu zarządzania i kontroli wdrażania planu społeczno-klimatycznego. Opisuje sposób stworzenia planu, definiuje beneficjentów, wymagania dla instytucji wdrażających plan, sposoby podejmowania decyzji o dofinansowaniu, nieprawidłowości itp. Przewiduje też, że instytucja zarządzającą planem będzie minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.
Społeczny Fundusz Klimatyczny ma być zasilany wpływami z systemu ETS2, czyli opłat za emisje CO2 z sektorów budynków i transportu. Wejście systemu jest obecnie planowane na 2027 r.
Celem SFK jest wsparcie gospodarstw domowych, mikroprzedsiębiorstw i użytkowników transportu, którzy w związku z wprowadzeniem ETS2 znajdą się w trudnej sytuacji. Sposobami mają być bezpośrednie wsparcie dochodów oraz wsparcie za pomocą środków i inwestycji mających na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków, obniżenie emisyjności ogrzewania i chłodzenia budynków, a także zapewnienie lepszego dostępu do bezemisyjnych i niskoemisyjnych mobilności i transportu.
Jak przypomina się w Ocenie Skutków Regulacji, część środków z SFK można przeznaczyć na tymczasowe bezpośrednie wsparcie dochodów gospodarstw domowych i użytkowników transportu w celu zmniejszenia wpływu wzrostu cen paliw kopalnych wynikającego z wprowadzenia systemu ETS2. Wsparcie to jednak powinno mieć charakter tymczasowy, docelowo beneficjenci powinni mieć możliwość skorzystania z oferty inwestycyjnej Funduszu i innych źródeł lub inwestycji publicznych, aby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię czy paliwa, i w konsekwencji wyjść z ubóstwa energetycznego lub transportowego.
Jak informowano w opisie założeń do projektu, zgodnie z treścią unijnego rozporządzenia 2023/955 każde państwo członkowskie zobowiązane jest do przedłożenia Komisji Europejskiej swojego planu społeczno-klimatycznego. "Plan ma zawierać spójny zestaw istniejących lub nowych krajowych środków i inwestycji mających na celu wdrożenie nowego instrumentu, tak aby zapewnić przystępne cenowo ogrzewanie, chłodzenie i mobilność, jednocześnie wspomagając środki niezbędne do osiągnięcia celów klimatycznych Unii Europejskiej i przyspieszając ich realizację" - wyjaśniono.
Jak mówił wcześniej wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko, "Plan Społeczno-Klimatyczny to KPO2 ze wszystkimi zaletami i pozbawione błędów KPO1 (Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności - PAP)”. Zdaniem wiceszefa MFiPR, fundusze trafią też bezpośrednio do samorządów, Polacy otrzymają bezpośrednie wsparcie, a pieniądze na usługi publiczne trafią nie tylko na tabor i infrastrukturę, ale też na utrzymanie połączeń i usług.
Za projekt odpowiada resort funduszy i polityki regionalnej. Projektowana ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia.(PAP)
wkr/ bpk/ malk/
