Orlen Synthos Green Energy to spółka łącząca prywatny kapitał Michała Sołowowa i Orlenu. Miała ona przygotować i skomercjalizować technologię mikro- i małych reaktorów modułowych w Polsce. Zgodnie z informacją koncernu ten projekt stanowi "istotny wkład w wysiłki Orlenu na rzecz dywersyfikacji energetycznej, które pomogą zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i niezależność energetyczną Polski i całego regionu". Do 2038 roku miało powstać 76 małych reaktorów modułowych. Odpalenie pierwszego zaplanowano na 2030 roku.
O decyzję ABW Orlen zabiegał już od kilku miesięcy. Miała ona zostać wydana m.in. w lipcu, ale została przełożona. Czyżby czekano na wynik wyborów? Tak ocenia to informator "Polityki". Nie są znane szczegóły, ponieważ sama decyzja jest oczywiście tajna. Jak się okazało, taką ocenę wydano już dwukrotnie.
To cios dla koncernu, a decyzja wydana przez agencję, choć nie jest wiążąca, to niezbędna do wydania przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska decyzji zasadniczej. Piłeczka znalazła się po stronie resortu.
Jak donosi PAP, minister klimatu i środowiska wydał sześć decyzji zasadniczych dotyczących budowy sześciu obiektów energetyki jądrowej w technologii BWRX-30 dla spółek Orlen Synthos Green Energy, mimo zastrzeżeń ABW. Jak zaznaczył resort, decyzje dotyczą lokalizacji: Włocławek, Stawy Monowskie, Stalowa Wola, Ostrołęka, Nowa Huta, Dąbrowa Górnicza. Wydane je na wniosek należących do Orlen Synthos Green Energy spółek: BWRX-300 Włocławek, BWRX-300 Stawy Monowskie, BWRX-300 Stalowa Wola, BWRX-300 Ostrołęka, BWRX-300 Nowa Huta oraz BWRX-300 Dąbrowa Górnicza.
"Niekompetentne i nieodpowiedzialne". Komunikat Orlenu o ABW
Spółka Orlen Synthos Green Energy przesłała do TVN 24 swoje stanowisko odnośnie do postępowania ABW. Cytując:
"postępowanie ABW prowadzone przez panów (szefa ABW, płk Krzysztofa) Wacławka, (byłego szefa MSWiA Mariusza) Kamińskiego i (wiceszefa MSWiA Macieja) Wąsika w sprawie jednej z opinii potrzebnych do wydania decyzji zasadniczej trudno określić inaczej niż jako niekompetentne i nieodpowiedzialne"
Jak ujawniła, nikt z jej przedstawicieli w ciągu 230 dni postępowania nie spotkał się ani razu z funkcjonariuszami Agencji, stąd nie wiadomo, na jakiej podstawie wydała ona negatywną ocenę.
Orlen złożył wniosek o odtajnienie decyzji w sądzie, gdyż jest przekonana, że wskazane w niej powody oceny nie są "ani merytoryczne, ani profesjonalne" i "godzą w bezpieczeństwo energetyczne i gospodarcze Polski".
Spółka zapewniła, ze ma zamiar realizować prace zgodnie z harmonogramem.
Obajtek komentuje decyzję resortu
"To bardzo dobra wiadomość dla Polaków i polskiej gospodarki, bo SMRy to gwarancja taniej energii i ciepła dla miast" - napisał w czwartek na platformie X prezes Orlenu Daniel Obajtek.
Wnioski o decyzje zasadnicze OSGE złożyła 27 kwietnia 2023 r. Wydawana przez ministra właściwego ds. energii na wczesnym etapie procesu inwestycyjnego decyzja zasadnicza jest potwierdzeniem, że inwestycja w obiekt energetyki jądrowej jest zgodny z interesem publicznym i realizowaną przez państwo polityką, w tym polityką energetyczną. Zasięga on opinii m.in. ABW, jednak nie jest nią związany, co oznacza, że nie musi się z nią zgodzić. I tak jak było w tym przypadku, resort postąpił wbrew zaleceniom Agencji Bezpieczeństwa Publicznego.
Tusk: dwutygodniowy "niby rząd" Mateusza Morawieckiego podjął decyzję wbrew opinii ABW
Dwutygodniowy "niby rząd" Mateusza Morawieckiego podjął decyzję wbrew opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego - powiedział w piątek na konferencji prasowej szef PO Donald Tusk, odnosząc się do opinii ABW ws. budowy przez spółkę Orlen Synthos Green Energy tzw. małych reaktorów jądrowych.
"Wczoraj o tym przez chwilę mówiono na sali sejmowej, ale PiS tego nie potraktował poważnie, jestem absolutnie tym zszokowany. Mówię o bezprecedensowej, rujnującej dla państwa, wymianie ciosów pomiędzy Orlenem i spółką utworzoną przez Orlen, i prywatnego polskiego biznesmena, ta spółka ma budować tzw. małe elektrownie atomowe, SMR-y. Ten dwutygodniowy niby rząd Mateusza Morawieckiego niespodziewanie podjął decyzję wbrew opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego" - powiedział lider PO.
Dodał, że nie podnosiłby tego tematu, "gdyby nie sytuacja już jaskrawo niepokojąca". "Jeśli nawet w ich własnym obozie, przez nich kontrolowana ABW, zwraca uwagę na ryzyko narażenia polskich interesów, w tak ważnej sprawie, jak przyszłe elektrownie jądrowe, ABW jest do tego zobowiązana, żeby ostrzegać i żeby wydawać opinie, a spółka, którą utworzył prywatny inwestor z panem Obajtkiem (prezesem Orlenu), z Orlenem, odrzuca te uwagi i wchodzi w kłótnię, w pyskówkę publiczną z instytucją rządową, z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego" - zwrócił uwagę Tusk.
"To są standardy, które są już poniżej wszystkich norm, to są też bardzo poważne ryzyka. My mówimy o bezpieczeństwie energetycznym, o dziesiątkach miliardów złotych, jakie państwo polskie ma wydać na te małe elektrownie jądrowe" - podkreślił szef PO. "Ta wojna domowa, w tak ważnej sprawie, musi budzić największy niepokój" - dodał.
Jak zauważył również w ostatnich dniach podjęto decyzję, "której konsekwencją będzie dzierżawa na 30 lat, tej części portu gdyńskiego, która służy przeładunkom produktów rolnych". "Ten Agroport gdyński, decyzją ostatnich kilkudziesięciu godzin, będzie dzierżawiony przez międzynarodową spółkę z kapitałem mieszanym m.in. amerykańskim, holenderskim, ale to jest dość skomplikowana konstrukcja" - mówił Tusk.
"Prosiłem o precyzyjną informację, czy to jest na pewno bezpieczne z punktu widzenia polskich interesów. 30 lat, w jakimś sensie wręcz monopol, eksport, import, mówię o kwestii przeładunków w polskich portach, także, jeśli chodzi o zboże. Nie muszę mówić ile emocji wzbudzały kwestie i nadal wzbudzają w kontekście zboża ukraińskiego" - wskazał szef PO.
Zapowiedział, że będą "pilnie badali" na jakiej zasadzie te decyzje i zgoda zostały podjęte przez rząd Morawieckiego. "Jakie za tym stały argumenty, żeby wydzierżawić na 30 lat to miejsce w porcie, które będzie odpowiadało za przeładunki m.in. zboża" - podkreślił.
(PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska, Daria Kania
ksi/ dk/ par/