Na wtorkowym posiedzeniu Rada Ministrów ma zająć się m.in. projektem uchwały upoważniającej szefa rządu do złożenia wniosku o wypłatę unijnych środków z instrumentu SAFE, które wesprą zakupy nowego sprzętu dla Wojska Polskiego. Łącznie Polska może otrzymać nawet 43,7 mld euro.
Instrument SAFE to unijny program, który ma na celu wzmocnienie obronności państw członkowskich UE; przewiduje on łącznie 150 mld euro wsparcia - w postaci m.in. niskooprocentowanych pożyczek - przede wszystkim na zakupy sprzętu wojskowego, zwłaszcza tego produkowanego w Europie. Co do zasady, w ramach programu premiowane mają być projekty prowadzone wspólnie przez dwa lub więcej państw, choć możliwe będzie też finansowanie zakupów tylko dla jednego kraju, jeśli umowa na danych sprzęt zostanie podpisana do końca maja przyszłego roku.
Łącznie Polska może otrzymać - wedle informacji Komisji Europejskiej z września - do 43,7 mld euro, czyli ponad 180 mld zł. Dla porównania, całość środków, które polskie państwo planuje wydać w przyszłym roku na obronność ma wynieść niecałe 200 mld zł.
Jak informował we wrześniu MON, priorytety, jeśli chodzi o wykorzystanie przez Polskę środków z SAFE, to przede wszystkim planowane są dalsze inwestycje w obronę powietrzną - w tym przeciwdronową, systemy artyleryjskie - takie jak produkowane przez Hutę Stalowa Wola Kraby - a także zakup amunicji i dronów. Wojsko liczy także na możliwość wykorzystania środków przy budowie Tarczy Wschód, czyli systemu umocnień, systemów rozpoznawczych, magazynów sprzętu i innego rodzaju instalacji, których zadaniem jest wzmocnienie obronności granicy z Rosją i Białorusią.
Wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz wskazywał we wrześniu, że w grę wchodzi także refinansowanie niektórych umów podpisanych już przez MON. Kosiniak-Kamysz powiedział również, że planach jest przeznaczenie środków także na kwestie takie jak ochrona infrastruktury krytycznej, zwiększenie mobilności wojskowej (to m.in. kwestia dostosowania dróg) czy obrona cyberprzestrzeni.
Wnioski dot. dofinansowania konkretnych projektów należy złożyć do końca listopada. W następnym kroku do stycznia 2026 r. Rada UE ma przyjąć decyzje wdrażające SAFE, a już do lutego ma nastąpić negocjacja umów pożyczkowych na te inwestycje i uruchomienie prefinansowania. Wiceszef MON Paweł Zalewski zapowiadał w połowie listopada, że do końca miesiąca zostanie przedstawiona lista polskich wniosków.
Pod koniec października MON w odpowiedzi na interpelację poselską podało, że na obecnym etapie implementacji unijnego programu SAFE są prowadzone zaawansowane analizy dotyczące wyboru projektów indywidualnych oraz realizowanych z państwami członkowskimi, Ukrainą oraz Norwegią. Według harmonogramu na stronie KE do 30 listopada kraje chcące skorzystać ze 150 mld euro preferencyjnych pożyczek w ramach programu SAFE mają dostarczyć krajowe plany inwestycji obronnych. (PAP)
mml/ mro/
