Umowę o pracę można rozwiązać na różne sposoby. Najmniej skomplikowanym oraz najchętniej stosowanym przez pracodawcę jest porozumienie stron, które z samej nazwy wskazuje na obopólną zgodę na rozstanie. Z uwagi na dzisiejszą sytuację na rynku pracy jest to jednak forma coraz rzadziej wykorzystywana. Najczęściej spotyka się rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem. Czynności tej mogą dokonać obie strony, przy czym w sytuacji gdy inicjatywa leży po stronie pracodawcy, poza zwyczajowym podaniem terminu rozwiązania stosunku pracy, musi on w treści wypowiedzenia wskazać drogę odwoławczą, a w przypadku umowy bezterminowej, umieścić uzasadnienie swojej decyzji.
Jaki okres wypowiedzenia
Za wypowiedzeniem można rozwiązać umowę zawartą na okres próbny, czas nieokreślony oraz w określonych przypadkach umowę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, a także tzw. umowę na zastępstwo. Okres wypowiedzenia jest różny, zależny od rodzaju umowy oraz - w przypadku bezterminowych stosunków pracy - od długości stażu pracy u danego pracodawcy. Maksymalnie wynosi on 3 miesiące. Strony stosunku pracy mogą porozumieć się w kwestii wydłużenia okresu wypowiedzenia np. do 6 miesięcy, jednak postanowienie to będzie obowiązywać tylko pracodawcę. Tak długi okres wypowiedzenia nie może obowiązywać pracownika, bowiem byłoby to sprzeczne z kodeksowym zakazem wprowadzania do umowy o pracę postanowień mniej korzystnych, od określonych przepisami prawa. Pracownik związany 6-miesięcznym okresem wypowiedzenia miałby przecież znacznie zawężone pole manewru, w sytuacji gdy z jakiś przyczyn chciałby rozwiązać obecny stosunek pracy. Czasami takie "związanie" pracownika może więc być dla niego niekorzystne. Będzie tak w sytuacji np. pojawienia się szansy na nowe zatrudnienie. Jest jednak na to rada.
Co zrobić, aby przyspieszyć rozstanie?
Najlepiej wystąpić do pracodawcy o skrócenie okresu wypowiedzenia. Na taką czynność zezwala art. 36 § 6 Kodeksu pracy, który w tym względzie jednakowo traktuje obie strony stosunku pracy. Nie ma więc znaczenia, po której stronie wystąpi inicjatywa. Strony muszą jednak osiągnąć porozumienie w kwestii nowego, wcześniejszego terminu rozwiązania stosunku pracy. Co istotne, powyższe ustalenie nie zmieni trybu rozwiązania umowy, w dalszym ciągu będzie to więc wypowiedzenie dokonane przez jedną ze stron w rozumieniu art. 30 § 1 pkt 2 K.p.
Pracownik ubiegający się o skrócenie okresu wypowiedzenia, może udać się do pracodawcy osobiście i ustnie wnioskować o dokonanie tej czynności. Najlepiej jednak zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem pisemnym.
Przykład
Wzajemne uzgodnienia owocują zwykle pisemnym dokumentem w tej sprawie.
Przykład
Konsekwencje skrócenia wypowiedzenia
Powyższy dokument po podpisaniu jest wiążący dla obu stron. Jego konsekwencją będzie m.in. konieczność:
- ponownego ustalenia wymiaru urlopu - proporcjonalnie do okresu zatrudnienia,
- wcześniejszego - niż przewidywany - terminu sporządzenia dokumentów związanych z zakończeniem stosunku pracy (świadectwo pracy, wyrejestrowanie z ubezpieczeń społecznych, sporządzenie listy płac oraz wypłata odprawy pieniężnej oraz ewentualnie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy).
Świadectwo pracy
Na koniec jeszcze jedna ważna uwaga. Otóż zgodnie z zasadami obowiązującymi przy wystawianiu świadectwa pracy, w części dotyczącej trybu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, należy podać podstawę prawną, a ponadto w przypadku rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia - dodatkowo należy wskazać stronę stosunku pracy składającą oświadczenie woli w tej sprawie. Zgodnie z zasadą, która mówi, że skrócenie okresu wypowiedzenia dokonane na zasadzie porozumienia stron stosunku pracy, nie powoduje zmiany trybu rozwiązania umowy, dla powyższego przykładu wpis w świadectwie wyglądałby następująco:
Fragment świadectwa pracy
UWAGA! Przykładowe uzupełnienie ust. 3 świadectwa pracy dotyczy sytuacji omówionej powyżej. Przyczyny wypowiedzenia nie podaje się w przypadku, gdy leżała ona po stronie pracownika. Wówczas informacja winna być ograniczona do trybu rozwiązania stosunku pracy (z podaniem podstawy prawnej) oraz wskazania strony wypowiadającej.
Podstawa prawna:
- art. 30, 36, 97 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- rozporządzenie MPiPS z dnia 15.05.1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. nr 60, poz. 282 ze zm.).
Gazeta
Podatkowa nr 51/(51) z dn.
2004-07-05, strona 7
Jolanta Rogacewicz
