Czy cudzoziemiec może łatwo kupić mieszkanie w Polsce?

W 2018 r. odnotowano szybki wzrost liczby i powierzchni mieszkań kupowanych w naszym kraju przez cudzoziemców. Wyjaśniamy, na jakich zasadach takie osoby mogą zakupić mieszkanie w Polsce.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji niedawno opublikowało ciekawy raport dotyczący 2018 roku. Wskazuje on, że polskie mieszkania cieszą się rosnącym zainteresowaniem cudzoziemców. Wystarczy tylko wspomnieć, że w minionym roku aż o 41% wzrosła powierzchnia lokali mieszkalnych nabywanych przez obcokrajowców. Ten rekordowy wzrost jest możliwy dzięki stosunkowo liberalnym zasadom zakupu polskich mieszkań przez cudzoziemców spoza Unii Europejskiej (m.in. Ukraińców). Eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili wyjaśnić, dlaczego zdecydowana większość obcokrajowców może w Polsce kupić mieszkanie bez żadnego zezwolenia.

Obywatele krajów UE oraz EFTA nabędą „M” bez ograniczeń

Dla wielu osób pewną niespodzianką może być fakt, że ustawa regulująca zasady zakupu polskich nieruchomości przez cudzoziemców została uchwalona w 1920 r. Ten akt prawny liczący już niemal 100 lat przeszedł oczywiście wiele nowelizacji. Ważne zmiany ustawy z 24 marca 1920 r. (Dz.U. 1920 nr 31 poz. 178) były związane z akcesją Polski do Unii Europejskiej. Wtedy rynek polskich mieszkań stanął otworem dla obywateli państw UE oraz EFTA. Wyjątkiem były jedynie drugie domy, których nie można było kupować przez pierwsze 5 lat. Stanowiło to istotną różnicę względem nieruchomości rolnych oraz leśnych objętych aż dwunastoletnim okresem przejściowym.

Artykuł 8 ustęp 2 wspomnianej ustawy z 1920 r. mówi, że ograniczenia w zakupie polskich mieszkań nie dotyczą obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej, a także Norwegii, Szwajcarii, Islandii oraz Lichtensteinu (czterech państw należących do EFTA). Osoby oraz firmy z wymienionych krajów mogą kupić mieszkanie w Polsce bez potrzeby uzyskiwania zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Z takiej preferencyjnej ścieżki zakupu mieszkań w Polsce, dość często korzystają np. Niemcy, Francuzi, Brytyjczycy, Szwedzi oraz Holendrzy.

Ukrainiec zwykle nie musi posiadać pozwolenia na transakcję

Jak tłumaczą eksperci portalu RynekPierwotny.pl, wedle obowiązujących przepisów obywatele krajów innych niż państwa UE oraz EFTA co do zasady powinni uzyskać urzędowe pozwolenie na zakup polskiego mieszkania. Warto jednak wiedzieć, że od tej generalnej reguły jest dużo wyjątków. Sprawiają one, że dla obywateli np. Ukrainy lub Indii konieczność uzyskiwania zgody od MSWiA na zakup lokalu mieszkalnego stanowi bardzo rzadką sytuację. O szerokim zakresie zwolnień z obowiązku uzyskania pozwolenia dotyczącego zakupu mieszkania najlepiej świadczą aktualne statystyki. Wskazują one, że w minionym roku cudzoziemcy kupili 6520 lokali mieszkalnych na terenie Polski. Aż 99% tych mieszkań zostało zakupionych przez osoby fizyczne bez konieczności uzyskiwania ministerialnej zgody. Obywatele krajów innych niż państwa członkowskie UE oraz EFTA mogą zakupić mieszkanie w Polsce bez pozwolenia, o ile spełniają jeden z poniższych warunków:

• zakup wyodrębnionego lokalu mieszkalnego,
• zamieszkanie na terenie Polski i nabycie nieruchomości mieszkaniowej po upływie co najmniej 5 lat od uzyskania zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
• kupno nieruchomości mieszkaniowej przez cudzoziemca zamieszkującego w Polsce przynajmniej przez 2 lata od otrzymania zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz małżonka tego cudzoziemca będącego obywatelem polskim (uwaga: to zwolnienie nie obowiązuje jeśli małżonkowie posiadają intercyzę),
• nabycie przez obcokrajowca nieruchomości mieszkaniowej w drodze umowy ze zbywcą, o ile cudzoziemiec jest uprawniony do dziedziczenia ustawowego po zbywcy, a zbywca posiadał przekazywaną nieruchomość co najmniej przez 5 lat (jako właściciel lub użytkownik wieczysty),
• dziedziczenie nieruchomości przez cudzoziemca (z wyjątkiem sytuacji, w której obcokrajowiec będący spadkobiercą testamentowym nie byłby jednocześnie spadkobiercą ustawowym.

Ministerialna zgoda nie jest potrzebna również na zakup samodzielnego garażu (lokalu użytkowego o funkcji garażowej), który posłuży do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych obcokrajowca.

Co ważne, powyższe zwolnienia z obowiązku uzyskiwania urzędowej zgody przez obywatela kraju spoza UE/EFTA nie obowiązują, jeżeli kupowane mieszkanie znajduje się w strefie nadgranicznej. Są to jednak bardzo rzadkie przypadki.

Andrzej Prajsnar

Źródło: