Potocznie zwykło się mówić, że nasz kraj dzieli się na Polskę A oraz Polskę B. Podział ten ma swoje uzasadnienie ekonomiczne. W momencie wchodzenia naszego kraju do Unii Europejskiej województwa: podkarpackie, świętokrzyskie, lubelskie, podlaskie i warmińsko-mazurskie były najsłabiej rozwiniętymi regionami w całej Unii. Pomimo wielu usilnych prób wyrównania szans obu regionów sztuczny podział państwa na dwie części utrzymuje się do dziś.
Według Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń przeprowadzonego w 2015 roku mediana wynagrodzeń całkowitych osób pracujących w Polsce Wschodniej wyniosła 3 080 PLN brutto miesięcznie. W tym samym roku przeciętne wynagrodzenie w pozostałych województwach było o 30% wyższe i wyniosło 4 000 PLN.
Analizując wynagrodzenia we wszystkich województwach, najniższe płace odnotowano akurat we wszystkich województwach znajdujących się w Polsce Wschodniej. Najniższa mediana wynagrodzeń była w województwie lubelskim – 3 050 PLN brutto miesięcznie. Niewiele wyższe przeciętne płace zanotowano w pozostałych województwach wschodnich: świętokrzyskim 3 052 PLN, podlaskim 3 061 PLN, warmińsko-mazurskim i podkarpackim – po 3 100 PLN.
Mediana wynagrodzeń dyrektorów w Polsce Wschodniej wyniosła 8 000 PLN brutto miesięcznie. W tym samym czasie przeciętne wynagrodzenie kierowników wyniosło 4 635 PLN. O 31% niższą medianę płac zanotowano wśród specjalistów, wyniosła ona 3 200 PLN. Natomiast najniżej opłacani pracownicy szeregowi otrzymywali przeciętnie 2 360 PLN.
Zarówno w całej Polsce, jak i we wschodniej jej części, najwyżej opłacaną branżą było IT, gdzie mediana wynagrodzeń całkowitych wyniosła 4 200 PLN brutto miesięcznie. Na dalszych miejscach zestawienia znalazły się również bankowość i przemysł ciężki. W tych branżach przeciętne wynagrodzenie wyniosło odpowiednio: 3 800 PLN i 3 700 PLN. Z kolei najniżej opłacaną branżą były usługi dla ludności, gdzie mediana wynagrodzeń wyniosła 2 550 PLN.
W Polsce Wschodniej działa niewiele firm z kapitałem zagranicznym. Według danych GUS za 2014 rok, w województwie podlaskim były zarejestrowane zaledwie 182 takie podmioty zatrudniające łącznie 10 859 osób. Dla porównania w tym samym okresie na Śląsku funkcjonowały 2 442 firmy z kapitałem zagranicznym, które zatrudniały 186 984 pracowników. W analizowanych województwach wschodnich w sumie znajdowało się w 2014 roku 1 605 podmiotów z kapitałem zagranicznym. W tym samym roku w samym województwie mazowieckim takich podmiotów było 10 321. Pomimo tego, że w Polsce Wschodniej jest niewiele firm z przewagą kapitału zagranicznego, tego typu przedsiębiorstwa płacą więcej niż firmy polskie. W 2015 roku mediana wynagrodzeń całkowitych osób zatrudnionych w zagranicznych firmach wyniosła 4 000 PLN brutto miesięcznie. Przeciętnie o 1 000 PLN mniej zarabiali pracownicy polskich zakładów.
Jak wynika z poniższej tabeli, 29% mieszkańców Polski Wschodniej uważało, że ich wynagrodzenie z pracy jest sprawiedliwe. Tego samego zdania było 38% pracujących w pozostałych województwach. Ze wschodnich województw aż 29% badanych uważa swoje wynagrodzenie za zdecydowanie niesprawiedliwe. W pozostałych województwach wskaźnik ten był niższy o 9 p.p. i wyniósł 21%. Oznacza to, że przeciętnie mniej zarabiający mieszkańcy Polski Wschodniej uważają swoje wynagrodzenie za bardziej niesprawiedliwe w porównaniu z resztą kraju.
Informacje o badaniu
W 2015 roku w badaniu uczestniczyło 161 224 osób (28,3% więcej niż w 2014 roku). Ze względów metodologicznych w obliczeniach końcowych uwzględniliśmy dane 143 010 respondentów. 63,3% uczestników badania ma nie więcej niż 35 lat, 68% mieszka w miastach powyżej 100 000 mieszkańców, 69,2% ma wykształcenie wyższe, 45,2% pracuje w wielkich lub dużych przedsiębiorstwach, zaś 79,1% pracuje w firmach prywatnych.
Przypominamy, że głównym celem OBW jest prezentacja stawek wynagrodzeń na poszczególnych stanowiskach (m.in. poprzez moduł Moja Płaca) W związku z tym, ze względu na nielosowy charakter próby, wyniki przekrojowe (dla województw, branż, szczebli) należy traktować jako orientacyjne. Opisują one jedynie konkretną badaną próbę. Porównując wyniki z poszczególnych edycji OBW prosimy pamiętać, iż brały w nich udział inne osoby. W 2015 roku niektóre dane ogólne, takie jak mediana dla całego badania oraz mediany dla części branż, są niższe niż w 2014 roku. Wynika to faktu, iż w edycji 2015 wzięło udział więcej osób zatrudnionych na stanowiskach szeregowych oraz więcej osób z małych miejscowości.
Ewelina Jurczak, Sedlak & Sedlak
