Coraz dłuższe kolejki po mieszkania komunalne

Blisko 642 tys. polskich rodzin mieszkało pod koniec 2019 r. w lokalach komunalnych lub socjalnych – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego. Ponad 150 tys. kolejnych czekało na swój przydział. O blisko 70 mln zł zmalała w ciągu roku kwota wypłaconych dodatków mieszkaniowych.

Pod koniec 2019 r. w Polsce istniało 14,81 mln mieszkań o łącznej powierzchni 1,1 mld metrów kwadratowych, które posiadały 56,6 mln izb, co daje średnio cztery izby (pokoje łącznie z kuchnią) na mieszkanie.

Liczba lokali mieszkalnych znajdujących się w miastach przekroczyła w 2019 r. 10 mln. Pod koniec grudnia 2019 r. było ich 10,01 mln. Blisko co czwarte (23,7 proc.) znajdowało się w jednym z pięciu największych polskich miast: Warszawie, Krakowie, Łodzi, Wrocławiu lub Poznaniu. Co trzecie mieszkanie (4,8 mln) usytuowane było na wsi.

Blisko 200 tys. nowych mieszkań

W całym 2019 r. w Polsce przybyło 197,7 tys. nowych mieszkań o łącznej powierzchni 17,2 mln mkw. W miastach wybudowano 144,2 tys. nowych lokali, z kolei na terenach wiejskich przybyło ich 53,5 tys.

Według stanu na 31 grudnia 2019 r., średnia wielkość mieszkania wynosiła 74,4 mkw. i była o 0,2 mkw. wyższa w porównaniu z 2018 r., przy czym mieszkania w miastach miały średnio 64,7 mkw., a lokale usytuowane na wsiach 94,4 mkw.

Największe różnice w wielkości mieszkań pomiędzy terenami wiejskimi a miastami zaobserwowano w woj. śląskim, gdzie mieszkania w miastach były przeciętnie o 35,7 mkw. mniejsze od położonych na wsi. Najmniejsza różnica wystąpiła w woj. warmińsko-mazurskim (20,9 mkw.).

Jak wynika z danych GUS, w 2019 r. przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania przypadająca na osobę wyniosła 28,7 mkw. i była o 0,5 mkw. wyższa niż rok wcześniej. Statystycznie więcej przestrzeni w mieszkaniach mieli mieszkańcy wsi (średnio 29,5 mkw.), podczas gdy w miastach średnia powierzchnia przypadająca na mieszkańca wyniosła 28,1 mkw.

Wskaźnik ten był różny w zależności od województwa i wyniósł od 25,4 mkw. w woj. warmińsko-mazurskim do 31,1 mkw. w woj. mazowieckim.

Dysproporcje pomiędzy miastami a wsiami dotyczyły również stopnia zaludnienia mieszkań. W lokalach położonych na terenach wiejskich mieszkały średnio nieco ponad 3 osoby (3,2). W miastach wskaźnik ten wyniósł 2,3. Średnia dla całej Polski wyniosła 2,59.

Statystycznie najwięcej osób na mieszkanie przypadało w woj. podkarpackim (3,13), najmniej, z kolei, w woj. łódzkim (2,38).

Co szóste mieszkanie na wsi bez łazienki, co ósme mieszkanie na wsi bez toalety

Choć wyposażenie sanitarne polskich mieszkań stale się poprawia, wciąż pewien odsetek Polaków nie ma bezpośredniego dostępu do łazienki czy toalety. Pod koniec 2019 r. w łazienkę wyposażone było 91,7 proc. mieszkań (91,5 proc. w 2018 r.), w toaletę 93,9 proc. (93,8 proc. w 2018 r.), a dostęp do sieci wodociągowej posiadało 96,9 proc. z nich (96,9 proc. w 2018 r.).

Wciąż także istnieją spore dysproporcje w wyposażeniu w podstawowe instalacje mieszkań znajdujących się w miastach i na wsiach. Na terenach wiejskich toaletę posiadało 86,8 proc. lokali, a łazienkę 83,3 proc., podczas gdy w miastach wskaźniki te wyniosły odpowiednio 97,3 proc. i 95,7 proc.

W porównaniu z 2018 r. spory wzrost zaobserwowano w przypadku mieszkań wyposażonych w centralne ogrzewaniu. Ich odsetek w całej Polsce wyniósł 82,8 proc. (+1,7 proc. r/r), z kolei w miastach zbliżył się do 88 proc., a na wsiach wyniósł nieco powyżej 72 proc. Doprowadzoną sieć gazową posiadało co drugie polskie mieszkanie (56 proc.).

Więcej chętnych na mieszkania komunalne i socjalne

Pod koniec 2019 r. liczba mieszkań znajdujących się w zasobach miejskich (z wyłączeniem lokali zamiennych i tymczasowych) wyniosła 641 801. W tej grupie znalazło się 567 831 mieszkań komunalnych oraz 73 970 lokale socjalne. Znakomita większość mieszkań komunalnych (92 proc.) oraz socjalnych (88 proc.) znajdowała się w miastach.

Na najem lokalu komunalnego lub socjalnego wciąż oczekiwało 150 579 rodzin, co było wynikiem o 1,2 tys. wyższym (+0,8 proc.) w relacji do 2018 r. Większość oczekujących (130 066 rodzin) odnotowano w miastach, z czego najwięcej – 32 143 w miastach leżących w woj. śląskim. W dolnośląskich miastach na mieszkanie z gminnego zasobu oczekiwało 13 556 rodzin, a w woj. mazowieckim 12 216.

Na najem mieszkania komunalnego oczekiwało w 2019 r. 69 365 gospodarstw domowych, o blisko 6 tys. i 9,4 proc. więcej niż pod koniec 2018 r. Nieco więcej – 81 214 gospodarstw domowych – oczekiwało w tym czasie na najem mieszkania socjalnego (53,9 proc.), przy czym ponownie najwięcej odnotowano ich w woj. śląskim (16 628) oraz dolnośląskim (8908). Najmniej rodzin czekało na przydział mieszkania socjalnego w woj. podlaskim (902), podkarpackim (1365) oraz małopolskim (1749).

Dodatki mieszkaniowe w górę – o 1,5 zł

W 2019 r. z gminnych kas wypłacono 2,9 mln dodatków mieszkaniowych na łączną kwotę 595,8 mln zł. Pozytywnie rozpatrzonych wniosków o dodatek mieszkaniowy było o 11 proc. mniej niż w 2018 r. Wypłacona kwota spadła, z kolei, o 10,4 proc., co oznacza, że z miejskich kas z tego tytułu zniknęło o blisko 70 mln zł mniej.

Podobnie jak w poprzednich latach, najwięcej dodatków mieszkaniowych wypłacono użytkownikom lokali komunalnych (41,5 proc. łącznie wypłaconej kwoty) oraz socjalnych (26,2 proc.). Najmniej dodatków uzyskały, z kolei, osoby mieszkające w lokalach towarzystw budownictwa społecznego (2,5 proc.).

Blisko co piąta złotówka wypłacana z tytułu dodatku mieszkaniowego wpłynęła na konta mieszkańców woj. śląskiego (18,5 proc.), a co dziesiąta wypłacana była w woj. wielkopolskim i mazowieckim – odpowiednio 10,2 i 10,1 proc.

W 2019 r. przeciętny dodatek mieszkaniowy wyniósł 206,9 zł i był wyższy o 1,5 zł w porównaniu z 2018 r. W miastach wypłacano średnio 208 zł, a na wsiach 195,1 zł. Najwyższa przeciętna kwota dodatku była wypłacana mieszkańcom lokali pozostających w zasobie prywatnym (średnio 259,9 zł), a najniższa użytkownikom lokali spółdzielczych (średnio 183 zł).

Źródło: