Fundusze inwestycyjne a dziedziczenie

Skoro na świecie pewne są tylko podatki i śmierć, to warto te dwie kwestie poruszyć w kontekście inwestowania w fundusze. O podatkach już pisaliśmy, czas więc na drugi z tematów.

Inwestować w fundusze można z myślą nie tylko o sobie, ale i o kolejnych pokoleniach. Mając w głowie tak super-długoterminowy horyzont, warto znać zasady regulujące to, co dzieje się ze środkami zmarłego inwestora.

Sięgnijmy do źródła czyli do ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Z art. 111 wynika, że w razie śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego, na funduszu ciąży kilka zobowiązań.

Po pierwsze, fundusz musi odkupić jednostki uczestnictwa do wartości nieprzekraczającej kosztów pogrzebu i przekazać środki osobie, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków związanych z pogrzebem uczestnika funduszu. Kwota ta pomniejsza masę spadkową.

Po drugie, ta sama ustawa pozostawia uczestnikowi funduszu możliwość wydania pisemnej dyspozycji określającej, komu powinny zostać wypłacone środki w razie jego śmierci. W takim wypadku jednak prawo stanowi, że wypłata nie może być wyższa niż dwudziestokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (dane te podaje GUS) za miesiąc poprzedzający miesiąc śmierci uczestnika funduszu.  Środki te również nie są włączane do masy spadkowej. Warto też dodać, że pisemna dyspozycja może w każdej chwili zostać przez uczestnika funduszu zmieniona lub odwołana.

Środki pozostałe po dwóch opisanych powyżej procedurach wchodzą w skład masy spadkowej, której podział regulują przepisy kodeksu cywilnego. Podstawą przeprowadzenia procesu dziedziczenia jest przedstawienie przez spadkobierców określonych dokumentów:

• aktu zgonu Uczestnika

• prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie praw do spadku (albo wypisu zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia)

• prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku albo umowy zawartej przez spadkobierców o dziale spadku albo zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców złożonego w placówce dystrybutora dotyczącego sposobu podziału jednostek uczestnictwa.

Proces dziedziczenia przeprowadzany jest w placówkach dystrybutorów, przez spadkobierców lub pełnomocników.

Warto dodać, że w przypadku, w którym jednostki uczestnictwa wchodziły w skład wspólności majątkowej, żyjący współmałżonek zmarłego uczestnika może wypłacić połowę środków. Po przeprowadzeniu wszelkich formalności spadkobiercy muszą zdecydować czy środki mają nadal być inwestowane czy zostać wypłacone. W pierwszym wypadku sami staną się uczestnikami funduszu, w drugim otrzymają gotówkę (lecz, jeżeli osiągnięty został zysk, zapłacą podatek od zysków kapitałowych). Należy pamiętać, że dziedziczenie funduszy inwestycyjnych objęte jest przepisami regulującymi podatki od spadków i darowizn, które zwalniają część krewnych pod warunkiem zgłoszenia do US.