Znaczący wzrost cen za energię elektryczną w Polsce zaczął być widoczny od 2008 roku. Już wtedy średnie ceny wzrosły o 26,64 zł/MWh, by w 2009 roku zanotować kolejny wzrost o średnio 41,77 zł/MWh.
Średnia cena sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym (zł/MWh)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Urząd Regulacji Energetyki
Co wpływa na cenę prądu?
Do podstawowych czynników wpływających na kształtowanie się cen energii elektrycznej zaliczamy ceny paliw: węgla, ropy, gazu. Równie istotnym czynnikiem jest emisja CO2, która, zgodnie z regulacjami wspólnotowymi, znacząco zwiększa końcową cenę tzw. „brudnej energii”, a więc powstającej ze spalania paliw kopanych. Na regulowanym rynku podaż i popyt nie są czynnikiem decydującym, ale w tym wyliczeniu nie można ich pominąć.
Wpływ na cenę energii w przyszłości będzie miało również wprowadzaniu nowych – efektywniejszych technologii oraz kształt wymiany międzynarodowej, do której Polska szerzej chce przystąpić. Do grupy zewnętrznych czynników kształtujących ceny energii zaliczyć można wpływ regulacji prawnych (URE) oraz silną konsolidację sektora elektroenergetycznego. W Polsce wśród kilkunastu dostawców energii, istnieje kilku potentatów, którzy tak naprawdę dyktują warunki gry rynkowej.
Mówiąc o czynnikach wpływających na ceny energii w Polsce wspomnieć można również o czynniku politycznym, który determinuje bieżąca polityka bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz potrzeby budżetowe, które częściowo zaspokajane są przez wpływy w podatków wliczonych w ceny energii.
Wpływ niektórych kosztów zmiennych na cenę energii

Źródło: Piotr Gołębiowski, Vattenfall Sales Sp. Z.o.o.
Na przedstawionym powyżej grafie wyraźnie widać, że na znaczny wzrost cen energii w ostatnich latach miały wpływ głównie europejskie regulacje zw. z ochroną klimatu oraz rosnące ceny węgla.
Zapotrzebowanie będzie rosło
W ciągu ostatnich 80 lat zużycie energii na świecie wzrosło 10-krotnie, chociaż populacja zwiększyła się tylko 2,5-krotnie. Powoduje to, że z roku na rok zużycie energii na jednego mieszkańca naszej planety jest coraz wyższe. Nic nie wskazuje na to, aby ta tendencja miała się odwrócić. W zasadzie wszystkie publikowane prognozy zakładają, że w stabilnym otoczeniu gospodarczym, zapotrzebowanie na energię elektryczną, która jest kołem napędowym naszej cywilizacji, musi rosnąć.
Prognoza krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną brutto (w TWh)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Urząd Regulacji Energetyki
Jakie ceny energii czekają na nas w przyszłości?
Biorąc pod uwagę kwestie konieczności zakupu praw do emisji CO2 oraz unijne wymogi produkcji części energii elektrycznej z „zielonych źródeł”, która wciąż jest mniej efektywna i droższa niż metoda tradycyjna, należy założyć, że ceny energii będą nadal rosnąć. Prognozy na najbliższe lata, mówią o wzroście tych cen w przedziale od 50 do nawet 90 proc. do 2012 r. Tendencja może się jeszcze nasilić po 2015 r., kiedy to zakup praw do emisji CO2 będzie odbywał się na wolnym rynku. Dodatkowo, za wzrostem cen przemawia trwająca konsolidacja branży energetycznej oraz istnienie silnego oligopolu.
Nie zapominajmy, że na cenę energii elektrycznej dla odbiorcy finalnego, największy wpływ mają regulacje dotyczące produkcji drogiej, ale ekologicznej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Zgodnie z unijnymi zaleceniami mamy zwiększyć udział tego typu energii w całkowitej wyprodukowanej energii do 20 proc. do 2020 r. i do 30 proc. do roku 2030. Istotny wpływ mają też regulacje dotyczące sprawnej kogeneracji, czyli jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i użytkowej energii cieplnej. Zwiększyły się one również w 2010 r., co zwiększyło końcową cenę energii. A co na to spółki sektora energetycznego? Nie mają zbyt wielu powodów do narzekań – ostatni rok był bowiem dla nich bardzo dobry pod względem wyników finansowych.
Krzysztof Gołdy
Bankier.pl