Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że restrukturyzacja Getin Noble Bank, który ogłosił upadłość, nie powinna wykluczać możliwości zawieszenia spłaty kredytu. Wnioskowali o to kredytobiorcy, którzy domagają się przed polskim sądem unieważnienia umowy na kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim.
Chodzi o wstrzymanie spłaty rat na rzecz banku w upadłości. Domagali się tego kredytobiorcy, którzy w 2007 r. zaciągnęli w Getin Noble Bank (GNB) kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego. W postępowaniu głównym kredytobiorcy domagali się stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunków w umowie kredytu oraz jej unieważnienia. Gdy w 2022 r. rozpoczęła się przymusowa restrukturyzacja banku, wnieśli m.in. o wstrzymanie obowiązku spłat rat kredytu na czas trwania ich postępowania sądowego.
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG) nakazuje jednak umorzenie postępowania zabezpieczającego wobec banku, który podlega restrukturyzacji, a wszczęcie nowego jest niedopuszczalne.
Sąd Okręgowy w Warszawie zapytał TSUE, czy brak możliwości uwzględnienia wniosku konsumenta jest zgodny z prawem UE. Chodzi o zgodność prawa polskiego z zapisami dwóch unijnych dyrektyw: o działaniach naprawczych i restrukturyzacji oraz o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich.
W odpowiedzi na pytanie polskiego sądu TSUE orzekł, że prawo UE sprzeciwia się oddaleniu wniosku o zabezpieczenie złożonego przez kredytobiorcę w opisanej sprawie.
Trybunał w Luksemburgu przypomniał, że celem dyrektywy o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony praw konsumenta oraz zapobieganie stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach. Dodał, że na państwach członkowskich spoczywa obowiązek zapewnienia skuteczności unijnego prawa. W rozstrzyganej sprawie taka skuteczność może oznaczać właśnie zastosowanie zabezpieczenia chroniącego konsumenta przed płaceniem kwot wyższych niż te, których GNB będzie mógł dochodzić od kredytobiorcy, jeśli zapadnie wyrok o unieważnieniu umowy kredytowej.
TSUE podkreślił, że ochrona konsumenta zgodnie z przepisami dyrektywy nie ma negatywnego wpływu na proces restrukturyzacji.
W czwartkowym komunikacie TSUE przypomniał, że to warszawski sąd podnosił, iż postanowienia umowy kredytu, który zaciągnęli powodowie w GNB, można uznać za nieuczciwe, oraz że umowa ta może nie obowiązywać po stwierdzeniu nieważności tych warunków. Sąd Okręgowy w Warszawie uważał więc, że wniosek o zastosowanie środków tymczasowych powinien zostać uwzględniony, ale nie pozwala na to ustawa o BFG, która uniemożliwia zabezpieczenie wobec majątku podmiotu w restrukturyzacji.
Czwartkowa decyzja TSUE oznacza więc, że zapisy polskiej ustawy są niezgodne z unijnymi przepisami.
Stop Bankowemu Bezprawiu: wyrok TSUE ws. Getin Noble Bank korzystny dla frankowiczów
Wyrok TSUE jest korzystny dla klientów Getin Noble Banku, którzy zaciągnęli kredyty mieszkaniowe we frankach - ocenia stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu (SBB). Stowarzyszenie uważa, że powinno to zachęcać kredytobiorców do składania wniosków o zabezpieczenie.
SBB zwraca uwagę, że zdarzało się, iż sąd nie udzielał zabezpieczenia w spłacie kredytu z powodu upadłości banku i działania syndyka.
"W tej chwili jest już jasne, że ten stan nie ogranicza prawa sądu do udzielania zabezpieczenia, czyli tego by kredytobiorca nie płacił rat do końca procesu. Jest to o tyle istotne, że każda wpłacona rata w naszej ocenie nie będzie możliwa do odzyskania z powodu upadłości tego banku. To powinno zachęcić kredytobiorców do składnia takich wniosków a syndyka zachęcić do dużo lepszych ugód niż obecnie oferuje" - przekazał w czwartek PAP prezes SBB Arkadiusz Szcześniak.
BFG: decyzja TSUE w sprawie Getin Noble Banku nie przełoży się na jego sytuację
Do orzeczenia TSUE odniósł się Bankowy Fundusz Gwarancyjny. W nadesłanej PAP odpowiedzi ocenił, że czwartkowe rozstrzygnięcie TSUE nie przełoży się już na sytuację Getin Noble Banku, bo "w międzyczasie nastąpiła upadłość, a zabezpieczenia są obecnie i tak powszechnie udzielane w procesach kredytobiorców przeciwko syndykowi o ustalenie nieważności umowy (których podjęcie i prowadzenie dopuścił Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 5/24)".
BFG podkreślił również, że w przypadku Getin Noble Banku jest wierzycielem w postepowaniu upadłościowym, natomiast stroną dla kredytobiorców jest syndyk masy upadłościowej.
"Fundusz ze zrozumieniem i poszanowaniem podchodzi do wszelkich wyroków sądowych, co nie przeczy dążeniu BFG do maksymalnego zaspokojenia roszczeń Funduszu w każdym postępowaniu upadłościowym, w którym jest wierzycielem" - wskazano w korespondencji mailowej nadesłanej przez biuro prasowe BFG.
BFG zaznaczył również, jako "instytucja dbająca o bezpieczeństwo systemu finansowego, w szczególności w zakresie ochrony depozytów zgromadzonych przez klientów banków", że - co do zasady -kredytobiorcy mają obowiązek terminowego spłacania zaciągniętych przez kredytów. (PAP)
Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)
mce/ akl/ amac/ gkc/ drag/
