Banki dostały "po kieszeni" przez wakacje kredytowe. Pokazały liczby

Dziewięć giełdowych banków zanotowało łącznie w III kwartale 2022 roku 4,22 mld zł straty netto, wyniki banków w tym okresie obciążyły przede wszystkim koszty wakacji kredytowych w wysokości 12,8 mld zł, które wpłynęły na niższy poziom wyniku odsetkowego. Wyniki banków okazały się jednak 6 proc. wyższe niż oczekiwano.

W III kwartale dziewięć giełdowych banków, dla których sporządzono konsensus, zanotowało 3 proc. wyższy od oczekiwań wynik odsetkowy, nieznacznie lepszy wynik z opłat i prowizji, o 2 proc. niższe koszty operacyjne, ale zawiązały o 2 proc. wyższe rezerwy na ryzyko kredytowe.

Trzeci kwartał przyniósł znaczne osłabienie wyników giełdowych banków - rok wcześniej i w II kwartale 2022 roku analizowane banki miały po około 3,2 mld zł zysku netto.

Zgodnie z oczekiwaniami 7 z 9 giełdowych banków zaraportowało w III kwartale stratę netto. Zysk w tym okresie pokazał jedynie Santander Bank Polska oraz Bank Handlowy.

Wpływ na wyniki banków w III kwartale miały przede wszystkim koszty rządowego programu wakacji kredytowych. Z zebranych danych wynika, że obciążyły one wyniki na kwotę 12,8 mld zł, przede wszystkim jako ujemna korekta przychodów odsetkowych z tytułu kredytów mieszkaniowych objętych wakacjami kredytowymi. Najwyższe koszty z tego tytułu dotyczyły PKO BP i Pekao, a najniższe Banku Handlowego.

Wakacje kredytowe wpłynęły na obniżenie wyniku odsetkowego banków, który w ostatnich kwartałach dynamicznie rósł wskutek wzrostu rynkowych stóp procentowych. W III kwartale 2022 roku wynik odsetkowy giełdowych banków spadł 35 proc. rdr i 61 proc.

Koszty programu wakacji kredytowych ujęte przez banki w wynikach III kwartału (w mln zł).

Wakacje kredytowe pozwalają na zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego udzielonego w polskiej walucie łącznie przez 8 miesięcy: po 2 miesiące w trzecim i czwartym kwartale tego roku i po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów przyszłego roku.

Koszty wakacji kredytowych okazały się zgodne z wcześniejszymi szacunkami banków. Banki po III kwartale podtrzymywały swoje założenia partycypacji klientów w tym programie, ale zapowiadały, że pod koniec IV kwartału 2022 r. dokonają ponownej analizy poziomu partycypacji i rozważą ewentualną korektę wpływu tego rozwiązania na wynik odsetkowy.

W przypadku dwóch banków wpływ na obraz III kwartału miały także rezerwy na portfel walutowych kredytów hipotecznych. W mBanku koszty ryzyka prawnego w związku z kredytami CHF wyniosły 2,31 mld zł, natomiast w Banku Millennium rezerwy te wyniosły 447 mln zł.

Koszty wakacji kredytowych oraz rezerwy na kredyty CHF sprawiły, że banki te zaraportowały ujemny wynik finansowy po trzech kwartałach - grupa mBanku ma 1,54 mld zł straty netto, podczas gdy rok wcześniej miała zysk na poziomie 452,4 mln zł, z kolei raportowana strata grupy Banku Millennium wyniosła 1.264 mln zł.

Wyniki banków w III kwartale obciążyły również koszty związane z koniecznością zwrotu klientom dodatkowych opłat ponoszonych do czasu ustanowienia hipotek, a także dodatkowe wpłaty na rzecz Systemu Ochrony Banków Komercyjnych i koszty z tytułu wpłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.

Wyniki czterech giełdowych banków w III kwartale okazały się wyraźnie lepsze od oczekiwań analityków, a dwóch gorsze od konsensusu.

W 2022 roku dynamika wyniku odsetkowego banków była pod wpływem cyklu podwyżek stóp procentowych rozpoczętych w październiku 2021 roku. Przedstawiciele banków, podsumowując wyniki za III kwartał, z reguły oceniali, że marżę odsetkową będzie już jednak trudno poprawić.

Bank Pekao, który zanotował w III kwartale wzrost skorygowanej marży odsetkowej, oczekiwał pogorszenia w kolejnych kwartałach ze względu na rosnący udział depozytów terminowych, natomiast PKO BP spodziewał się w IV kwartale dalszej poprawy marży, a potem liczył na jej stabilizację.

W III kwartale, w porównaniu do II kwartału, banki zanotowały stabilizację wyniku z tytułu opłat i prowizji.

Poziom bankowych rezerw okazał się w III kwartale zbliżony do oczekiwanego, chociaż wzrósł blisko 47 proc. Banki informowały, że na razie nie obserwują pogorszenia jakości portfela kredytowego, jednak w kolejnych kwartałach tego się spodziewają ze względu na sytuację makroekonomiczną. Niektóre banki zdecydowały się w III kwartale zawiązać dodatkowe statystyczne rezerwy makroekonomiczne, związane z pogarszającymi się wskaźnikami makroekonomicznymi.

Przedstawiciele banków na ogół jednak oceniali, że ogólna jakość aktywów nie powinna ulec istotnemu pogorszeniu.

(PAP Biznes)

seb/ gor/