Ucieczka cywilów z oblężonego miasta Gazy, nazywana przez Izrael „ewakuacją”, to szlak bomb i śmierci - ocenia izraelski dziennik „Haarec”. Podróż na południe dla jednej rodziny kosztuje 3500 dolarów. Dla wielu osób ucieczka to wybór między ryzykiem ataków, a brakiem podstawowych warunków do życia - dodaje portal Times of Israel.
Gdy izraelskie ataki zamieniają kolejne dzielnice Gazy w gruzy, mieszkańcy stoją przed niemożliwym wyborem - pozostać w bombardowanym mieście lub zapłacić coraz wyższą cenę, by uciekać na południe - pisze „Haarec” w opublikowanym w czwartek reportażu.
- Koszt podróży jednej rodziny z Gazy do centrum lub na południe przekracza 3500 dolarów, 1000 za sam transport, namiot lub prowizoryczne schronienie kosztuje tyle samo, nawet jeżeli masz własny namiot, za miejsce na jego rozstawienie płacisz 500 dolarów - powiedział gazecie 34-letni Dżamal Kadir, który ucieka z miasta z żoną, czwórką dzieci i niepełnosprawną matką.
Z Gazy do położonego w centrum palestyńskiego terytorium miasta Deir al-Balah jest ok. 14 km, do Chan Junus na południu - 25 km. Ci, którzy nie mają pieniędzy, by zapłacić za transport, idą zatłoczoną i zakorkowaną drogą pieszo.
Tak tę drogę pokonała też rodzina Kadira. Szli na południe przez sześć godzin. - Ja pchałem wózek inwalidzki mojej matki, a żona niosła jedno z dzieci, bo gdy któreś z nich się zmęczyło braliśmy je na ręce na 10 minut, później się zmienialiśmy; nie mogliśmy się zatrzymać - relacjonował mężczyzna.
Kadir zaznaczył, że nie było to pierwsze wysiedlenie. Na początku wojny jesienią 2023 r. opuścił z rodziną Gazę i przeniósł się na południe, po ponad roku wrócił do miasta, teraz ponownie musi z niego uciekać. Dodał, że podczas jego pierwszej ucieczki mieszkańcy południa przyjmowali uchodźców z otwartymi ramionami, teraz za pomoc, w tym miejsce na namiot, żądają „pieniędzy nie z tego świata”.
Według ONZ, od początku wojny Izraela z Hamasem, czyli jesieni 2023 r., około 90 proc. mieszkańców palestyńskiego terytorium stało się wewnętrznymi uchodźcami. Wiele rodzin musiało kilkakrotnie uciekać przed wojną. Większość populacji Strefy Gazy mieszka w miasteczkach namiotowych, ponieważ 78 proc. wszystkich budynków jest zniszczonych lub uszkodzonych.
Izrael rozpoczął we wtorek inwazję lądową na Gazę, położone na północy największe miasto palestyńskiego terytorium. Izraelski rząd podkreśla, że Gaza jest bastionem Hamasu i jej zdobycie jest konieczne do pokonania tej organizacji terrorystycznej. Według armii pozostaje tam kilka tysięcy bojowników tej grupy. Na tym terenie prawdopodobnie ukrywanych jest też ok. 20 wciąż żyjących izraelskich zakładników.
Wojsko nakazało całej ludności miasta ewakuację na południe. Według planów mają tam pozostać tylko odcięci od pozostałych terenów bojownicy Hamasu, co ułatwi walkę.
Szacuje się, że przed rozpoczęciem ofensywy w Gazie przebywało ok. 1 mln z 2,1 mln wszystkich mieszkańców Strefy Gazy. Według izraelskiego wojska do środy Gazę opuściło ponad 400 tys. osób. Oceny ONZ mówią o 238 tys. Obie statystyki pokazują, że w oblężonym mieście pozostają setki tysięcy Palestyńczyków.
„Ewakuacja” to używany przez izraelską armię eufemizm, ucieczka ludzi z Gazy odbywa się pod nieustannym ogniem - skomentował „Haarec”, wyliczając serię śmiertelnych ataków, w których zginęli również Palestyńczycy uchodzący z Gazy. Według kontrolowanych przez Hamas władz od tygodni w izraelskich atakach codziennie ginie kilkadziesiąt osób.
Organizacje pomocowe, w tym agencje ONZ, od dawna alarmują, że wysiedlenie miasta pogorszy i tak tragiczną sytuację cywilów, dotkniętych pogłębiającym się kryzysem humanitarnym, w tym głodem. W raportach podkreśla się, że nie wszyscy mieszkańcy Gazy mają fizyczną możliwość samej ucieczki, bo wśród nich są też m.in. chorzy czy osoby z niepełnosprawnościami.
Kolejnym problemem jest brak przestrzeni i podstawowej infrastruktury w miejscach, do których według izraelskiej armii powinni się udać cywile, a także to, że nawet tzw. bezpieczne strefy humanitarne są celem ataków.
Brakuje nie tylko samych namiotów, ale i terenów, na których można by je postawić - napisał portal Times of Israel. Według raportu Biura Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) z 10 września na każdą osobę na południu Strefy Gazy przypada pół metra kwadratowego powierzchni mieszkalnej.
Jak informowała agencji ONZ zajmująca się zapewnianiem schronień, 1,4 mln mieszkańców Strefy Gazy potrzebuje namiotów lub innej formy doraźnego zakwaterowania. By przetransportować niezbędne materiały trzeba 3500 ciężarówek. Obecnie na wjazd do Izraela czeka 86 tys. namiotów. W ostatnich tygodniach transporty humanitarne woziły głównie żywność z powodu obaw o rozwój głodu.
Między połową sierpnia a początkiem września dostarczono tylko 208 namiotów. Władze izraelskie przekazały Times of Israel, że w pierwszych dwóch tygodniach września wjechało ok. 14 tys. namiotów.
Z małego badania jednej z organizacji pomocowych wynika, że większość pytanych o to mieszkańców Gazy chciała uciec z miasta po ogłoszeniu izraelskich ostrzeżeń, ale nie wiedziała dokąd się udać, nie miała na to środków i obawiała się, że tam gdzie uciekną również nie będzie bezpiecznie.
- Hamas jest zarówno na północy, jak i na południu, nawet w tzw. bezpiecznych strefach humanitarnych, więc Izrael bombarduje i te miejsca; zatem jesteśmy wszędzie narażeni na ataki - powiedział Times of Israel jeden z mieszkańców Gazy, wyjaśniając, dlaczego nie zdecydował się opuścić miasta.
Przebywająca w Deir al-Balah pracowniczka OCHA Olha Czerwko powiedziała dziennikarzom, że wielu z mieszkańców Gazy, którzy uciekli w ostatnim czasie na południe nie mogło tam znaleźć schronienia, więc wrócili do atakowanego miasta.
Władze izraelskie zapewniają, że celem ofensywy są terroryści, nie cywilna ludność palestyńska i podejmują działania na rzecz jej ochrony. W środę armia otworzyła na dwie doby dodatkową trasę, którą mieszkańcy Gazy mogą uciekać na południe. Informowano też m.in. o rozszerzeniu stref przeznaczonych na miasteczka namiotowe i rozbudowie infrastruktury dla uchodźców.
Jerzy Adamiak (PAP)
adj/ mal/
