Europejski Bank Centralny wydał we wtorek opinię na temat podatku bankowego, jakim od lutego mają być objęte niektóre instytucje finansowe w naszym kraju. Według EBC struktura podatku może być zachętą do transferu aktywów za granicę.
Ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych, przyjęta pod koniec grudnia przez Sejm, przewiduje, że od lutego m.in. banki, firmy ubezpieczeniowe, SKOK-i i firmy pożyczkowe będą obłożone tzw. podatkiem bankowym, wynoszącym rocznie 0,44 proc. wartości ich aktywów.
"Proponowana struktura podatku może zachęcić instytucje finansowe do zmiany profilu ryzyka poprzez restrukturyzację portfeli ukierunkowaną na bardziej ryzykowne produkty, wykorzystanie operacji pozabilansowych lub transferowanie aktywów za granicę" - napisał w swojej opinii prezes Europejskiego Banku Centralnego Mario Draghi.
W dokumencie podkreślono ponadto, że wprowadzenie podatku powinno zostać szczegółowo rozważone w kontekście jego wpływu m.in. na odporność instytucji finansowych, stabilność finansową, dynamikę akcji kredytowej oraz ogólną sytuację gospodarczą.
"W tym kontekście należy uwzględnić różnice w sytuacji indywidualnych banków oraz wpływ innych regulacji wdrażanych w Polsce i w Unii. W szczególności należy dogłębnie przeanalizować sytuację słabszych banków, które mogą w wyniku wprowadzenia proponowanego podatku ponieść straty" - podkreślono w opinii.
EBC zauważył, że w przeciwieństwie do regulacji wprowadzonych w większości państw członkowskich, które wprowadziły podatek bankowy, ten polski nie ma związku z konkretnymi ryzykami dotyczącymi systemu finansowego ani nie dotyczy uprzedniej pomocy publicznej udzielonej sektorowi finansowemu.
Draghi zauważył, że celem podatku jest zwiększenie środków przekazywanych przez sektor finansowy na finansowanie wydatków budżetowych. Tymczasem zdaniem EBC opodatkowanie instytucji finansowych powinno być rozważane w powiązaniu "z zapewnieniem bardziej zrównoważonego podziału kosztów wynikających z potencjalnych upadłości instytucji finansowych pomiędzy podatników i sektor finansowy oraz ograniczaniem ryzyk kreowanych przez te instytucje".
Europejski Bank Centralny uznał, że nakładanie ad hoc podatków na banki z powodów potrzeb budżetowych powinno być poprzedzone dogłębną analizą potencjalnych niekorzystnych skutków dla sektora. Jak wskazał, chodzi o zapewnienie, aby takie podatki nie kreowały ryzyka dla stabilności finansowej i dynamiki akcji kredytowej. To mogłoby bowiem ostatecznie negatywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy.
"Taki efekt mógłby doprowadzić do oferowania przez banki swoim klientom kredytów lub innych usług na mniej korzystnych warunkach. Efekt ten mógłby również zachęcić niektóre banki do ograniczenia swojej działalności, prowadząc do zmniejszenia dostępności kredytu oraz wytworzenia dla tych banków sytuacji niepewności" - ostrzegł Draghi.
W uwagach szczegółowych skrytykował definicję podstawy opodatkowania zawartą w projekcie, wskazując, że jest ona niejasna i może być zachętą dla banków do zmniejszania sumy bilansowej, aby w efekcie płacić niższy podatek.
Autorzy ustawy nie kryli, że celem ustawy o podatku bankowym jest pozyskanie dodatkowego "źródła finansowania wydatków budżetowych, w szczególności wydatków społecznych". Zgodnie z ustawą opodatkowaniem zostaną objęte banki (krajowe, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych), zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz firmy pożyczkowe.
W przypadku banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych wartość aktywów wolnych od podatku wynosi 4 mld zł. Dla ubezpieczycieli jest to 2 mld zł, a dla firm pożyczkowych - 200 mln zł. Zwolniony z podatku bankowego został Bank Gospodarstwa Krajowego oraz ewentualnie inne banki państwowe, które mogą powstać w przyszłości.
Sejm zwrócił się o opinię ws. projektu tej ustawy do Europejskiego Banku Centralnego 15 grudnia. Konsultacje wynikają z faktu, że EBC zgodnie z unijnym prawem zabiera głos ws. regulacji mających wpływ na stabilność instytucji i rynków finansowych w UE. Obecnie ustawa po poprawkach Senatu wróci do Sejmu. Potem trafi do podpisu prezydenta.
Komisja za senackimi poprawkami do ustawy o tzw. podatku bankowym
Sejmowa Komisja Finansów Publicznych pozytywnie zaopiniowała we wtorek większość senackich poprawek do ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych. Sejm zajmie się sprawozdaniem Komisji w czwartek.
Senatorowie przyjęli wcześniej piętnaście poprawek do tej ustawy, większość z nich miała charakter legislacyjny i doprecyzowujący. Komisja we wtorek pozytywnie zaopiniowała 14 z nich, odrzucając siódmą poprawkę, która dotyczyła banków spółdzielczych.
Najważniejsza z pozytywnie zaopiniowanych poprawek zakłada, że firmy ubezpieczeniowe nie będą mogły się dzielić, by zmniejszyć własne aktywa i w ten sposób uniknąć podatku. Firmy ubezpieczeniowe będą więc objęte analogicznym zapisem, jakim objęte są w ustawie firmy pożyczkowe. Przepisy dotyczące firm pożyczkowych zakładają, że limit aktywów powyżej których będą płacić podatek (200 mln zł) dotyczy nie pojedynczych firm, ale całej grupy kapitałowej. Zapis o powiązaniach kapitałowych będzie dotyczył firm ubezpieczeniowych, w odniesieniu do ich limitu 2 mld zł.
Opłakane stawki lokat. Wpłacisz więcej - będzie jeszcze gorzej
Pomimo mizernego oprocentowania lokat, banki wciąż stosują dobrze znany chwyt marketingowy - najwyższe stawki oferowane są tylko na krótkie terminy i wyłącznie do 10 000 zł. Powszechne są też ograniczenia, aby klient nie mógł powtórnie skorzystać z najlepszych spośród i tak niezbyt atrakcyjnych ofert. Klienci, którzy lokują w banku wyższe kwoty, nie mogą więc liczyć na to, że bank będzie ich specjalnie premiował.
Ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych przewiduje, że od lutego 2016 r. m.in. banki, firmy ubezpieczeniowe, SKOK-i i firmy pożyczkowe będą obłożone podatkiem wynoszącym rocznie 0,44 proc. wartości ich aktywów.
W przypadku banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych wartość aktywów wolnych od podatku wynosi 4 mld zł.
Zwolniony z podatku bankowego został Bank Gospodarstwa Krajowego, a także banki, które są objęte programem postępowania naprawczego i ubezpieczyciele objęci planem naprawczym.
stk/ kot/ mc/ abr/
