Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o dostępie do zasobów genetycznych, wdrażający unijne przepisy mówiące o równym i sprawiedliwym podziale korzyści wynikających z wykorzystywania zasobów genetycznych - poinformowało Centrum Informacyjne Rządu.
Projekt został przygotowany przez resort środowiska.
Polska jest stroną międzynarodowej Konwencji o różnorodności biologicznej z 1992 r. Cele tej konwencji uszczegółowiono w 2010 r. - poprzez przyjęcie Protokołu z Nagoi. Polska podpisała go we wrześniu 2011 r. Wdrożenie Protokołu przez UE reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2014 r. oraz rozporządzenie KE z 2015 r. Z kolei zakres projektowanej ustawy jest dostosowany do zakresu unijnych przepisów w tej sprawie.
Protokół z Nagoi określa, w jaki sposób strony, które chcą korzystać z zasobów genetycznych (np. naukowcy lub przedsiębiorcy), mogą uzyskać dostęp do nich i do tradycyjnej wiedzy z nimi związanej. Protokół ma zastosowanie do wszystkich zasobów genetycznych, z wyjątkiem ludzkich; ułatwia dostęp do tych zasobów oraz zapewnia uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści wynikających z ich wykorzystania.
Zasoby genetyczne są szczególnie ważne w produkcji żywności, leśnictwie, farmaceutyce i kosmetyce, a także spełniają istotną rolę w odbudowie zdegradowanych ekosystemów i ochronie gatunków zagrożonych.
Projekt ustawy wprowadza regulacje zapewniające kontrolę użytkowania w Polsce zasobów genetycznych pozyskanych z państw, które prawnie uregulowały do nich dostęp, zgodnie z protokołem z Nagoi.
Projekt ustawy określa zadania i właściwość organów administracji publicznej, zasady i tryb kontroli uzyskania, posiadania i wykorzystania zasobów genetycznych oraz zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów tego rozporządzenia.
Organem odpowiedzialnym za wdrażanie Konwencji i Protokołu z Nagoi jest minister środowiska, natomiast tzw. rejestr kolekcji zasobów genetycznych będzie prowadził Główny Inspektor Ochrony Środowiska oraz wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska.
W projekcie ustawy określono też tryb wpisywania kolekcji zasobów genetycznych do rejestru kolekcji w obrębie UE. Właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska będzie kontrolował kolekcje ze statusem ubiegających się o wpis do tego rejestru, jak również te już w nim umieszczone.
Projekt wprowadza kary pieniężne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy. Będą one wymierzane przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Na przykład za przekazanie i wykorzystanie zasobów genetycznych - bez uzgodnionych warunków lub niezgodnie z nimi - będzie wymierzana kara od 5 tys. do 50 tys. zł. Wpływy z kar mają stanowić dochód budżetu państwa.
Ustawa ma obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)
awy/ gma/
