Państwa globalnego Południa powinny odgrywać bardziej znaczącą rolę polityczną i gospodarczą - mówili przywódcy Rosji i Chin podczas czwartkowej sesji, kończącej szczyt państw BRICS w Kazaniu. 36 państw uczestniczyło w posiedzeniu bloku, mającego, w założeniu, stanowić przeciwwagę dla Zachodu.
Podczas trzydniowego szczytu w Kazaniu poruszano m.in. kwestie dotyczące pogłębienia współpracy finansowej, w tym opracowania alternatyw dla systemów płatności zdominowanych przez Zachód, rozwiązywania konfliktów regionalnych oraz działań mających na celu rozszerzenie BRICS - przekazała agencja AP.
Władimir Putin oświadczył, że wszystkie zebrane w Kazaniu państwa "dzielą podobne aspiracje i wartości oraz wizję nowego demokratycznego porządku globalnego". Kreml promował szczyt jako "największe wydarzenie w zakresie polityki międzynarodowej, jakie kiedykolwiek zorganizowała" Rosja - zauważyła agencja.
Moskwa szczególnie naciskała na stworzenie nowego systemu płatności, który oferowałby alternatywę dla globalnej sieci SWIFT i pozwoliłby Rosji uniknąć zachodnich sankcji. We wspólnej deklaracji, wydanej w środę, uczestnicy szczytu wyrazili zaniepokojenie "destrukcyjnym wpływem bezprawnych jednostronnych środków przymusu, w tym nielegalnych sankcji".
Przywódca Chin Xi Jinping podkreślił rolę bloku w zapewnianiu globalnego bezpieczeństwa. Xi zauważył, że Chiny i Brazylia przedstawiły plan pokojowy dla Ukrainy i starały się uzyskać dla niego szersze międzynarodowe poparcie (Ukraina odrzuciła tę propozycję).
Na kilka tygodni przed inwazją Rosji na Ukrainę, rozpoczętą w lutym 2022 r., Putin i Xi ogłosili "nieograniczone partnerstwo", a w tym roku spotkali się bezpośrednio już dwukrotnie - przypomniała AP. Jak dodała, dynamicznie rozwija się również współpraca Rosji z Indiami, postrzegającymi Moskwę jako sprawdzonego partnera od czasów zimnej wojny.
W przemówieniu kończącym szczyt Putin oznajmił, że państwa Azji, Afryki i Ameryki Południowej powinny odgrywać większą rolę w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Przekonywał, że "Ukraina jest wykorzystywana, aby stanowić dla Rosji zagrożenie strategiczne" i "zadać (Moskwie) klęskę". Zapewnił, że są to "iluzoryczne zamiary" - podała agencja Reutera.
W środę uczestnicy przyjęli deklarację pt. "Wzmacnianie wielobiegunowości dla sprawiedliwego globalnego rozwoju i bezpieczeństwa".
Sekretarz generalny ONZ mówił o „sprawiedliwym pokoju” na Ukrainie
Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres zaapelował w czwartek na szczycie krajów BRICS w Kazaniu o „sprawiedliwy pokój” na Ukrainie. Jego udział w spotkanie pod egidą Władimira Putina skrytykowało ukraińskie MSZ.
"Potrzebujemy pokoju na Ukrainie. Sprawiedliwego pokoju odpowiadającego Karcie Narodów Zjednoczonych, prawu międzynarodowemu i rezolucjom Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych” – oznajmił Guterres.
Wezwał też do natychmiastowego wstrzymania działań zbrojnych w Strefie Gazy i Libanie oraz mówił o potrzebie pokoju w Sudanie.
W obecności Guterresa prezydent Iranu Masud Pezeszkian wyraził ubolewanie z powodu nieskuteczności instytucji międzynarodowych, a zwłaszcza ONZ, w „gaszeniu ognia” na Bliskim Wschodzie.
Jak podkreśla AFP, apele o pokój płynące z Kazania nie odpowiadają oczekiwaniom Unii Europejskiej, która wzywała przywódców państw BRICA do naciskania na Putina, by „natychmiast położył kres wojnie, którą prowadzi przeciw narodowi ukraińskiemu”.
Według Kijowa jadąc do Kazania Guterres dokonał „złego wyboru”, który „tylko zaszkodzi reputacji ONZ”. Ukraińskie MSZ zwróciło uwagę, że Guterres odmówił udziału w szczycie na rzecz pokoju, zorganizowanym w czerwcu przez Ukrainę w Szwajcarii.
Organizując szczyt w Kazaniu Putin chciał dowieść fiaska zachodniej polityki sankcji i izolowania jego kraju, zwłaszcza w odniesieniu do krajów Globalnego Południa, a także zademonstrować wolę położenia kresu rzekomej „hegemonii” Zachodu w światowych relacjach dyplomatycznych na rzecz „świata wielobiegunowego” – oceniła AFP.
Grupa BRICS została utworzona w 2009 r. przez Rosję, Chiny, Brazylię i Indie; niedługo potem dołączyła do nich Republika Południowej Afryki. Podczas ubiegłorocznego szczytu w RPA ogłoszono rozszerzenie grupy o Argentynę, Egipt, Etiopię, Arabię Saudyjską, Iran i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Mimo tych zapowiedzi Argentyna i Arabia Saudyjska nie dołączyły dotąd do BRICS.
os/ szm/ mw/ ap/
