Zalety hipoteki
Hipoteka ma kilka ważnych zalet. Po pierwsze, obciąża ona nieruchomość niezależnie od tego, kto jest jej aktualnym właścicielem. Sprzedając nieruchomość obciążoną hipoteką zbywa się ją razem z tym obciążeniem. Osoba, której wierzytelności zostały zabezpieczone hipoteką może więc zażądać w takim przypadku zapłaty od aktualnego właściciela nieruchomości. Ten za zobowiązanie zabezpieczone hipoteką odpowiada tylko z jednego składnika swojego majątku - nieruchomości, na której hipoteka jest ustanowiona.
Dzięki temu, że hipoteka jest ujawniona w księdze wieczystej nieruchomości, nie ma ryzyka, że nieruchomość zostanie sprzedana bez tego zabezpieczenia.
![]() | » Mam trudności z wzięciem kredytu hipotecznego, bo złożyłem PIT przez internet |
Jak ustanowić hipotekę?
Do ustanowienia hipoteki umownej potrzebna jest umowa pomiędzy wierzycielem a właścicielem nieruchomości oraz wpis do księgi wieczystej. Oświadczenie o ustanowieniu hipoteki wymaga formy aktu notarialnego. Wyjątkiem są hipoteki ustanawiane na rzecz banków - tu wystarczająca jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Ogranicza to koszty związane z ustanawianiem hipotek na rzecz banków, bo nie trzeba płacić notariuszowi taksy notarialnej.
Wpis jest istotny, bo hipoteka powstaje dopiero wtedy, gdy zostanie wpisana do księgi wieczystej. Sam wpis do księgi ma moc wsteczną od chwili (dnia, godziny i minuty) złożenia wniosku o dokonanie wpisu. W przypadku oświadczeń o ustanowieniu hipoteki składanych w formie aktu notarialnego, notariusz zadba o formalności związane ze złożeniem do sądu wniosku o wpis hipoteki do księgi wieczystej.
Hipoteka przymusowa
Istnieje też możliwość wpisania hipoteki do księgi wieczystej bez zgody właściciela nieruchomości. Chodzi tu o tzw. hipotekę przymusową ustanawianą na nieruchomości dłużnika. Niezbędny jest w tym celu oryginał tytułu wykonawczego wydanego przeciw dłużnikowi - właścicielowi nieruchomości, czyli np. prawomocnego wyroku sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Innym sposobem na wpisanie hipoteki przymusowej jest uzyskanie postanowienia sądu udzielającego zabezpieczenia roszczenia pieniężnego poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej. Dysponując takim postanowieniem można złożyć do sądu prowadzącego księgi wieczyste wniosek o ustanowienie hipoteki.
Pierwszeństwo hipotek
Ta sama nieruchomość może zostać obciążona większą liczbą hipotek. Hipoteka wpisana do księgi wieczystej wcześniej ma jednak pierwszeństwo przed hipoteką wpisaną później. Dlatego tak ważny jest moment złożenia wniosku o wpis hipoteki - sądy określają go co do minuty. Dzięki temu można precyzyjnie określić, która hipoteka ma pierwszeństwo przed pozostałymi. Gdyby doszło do egzekucji z nieruchomości, to wierzyciel, którego hipotekę ustanowiono wcześniej, dostanie w pierwszej kolejności pieniądze ze sprzedaży nieruchomości. Jeśli po spłaceniu tego wierzyciela pozostaną jeszcze wolne środki ze sprzedaży nieruchomości, trafią one do wierzyciela, którego hipotekę wpisano później.
Rozporządzenie miejscem hipotecznym
![]() | »Dane osobowe dłużników a windykacja należności |
Koszty ustanowienia hipoteki
Jeśli oświadczenie o ustanowieniu hipoteki składane jest w formie aktu notarialnego, trzeba zapłacić taksę notarialną zależną od wartości hipoteki. Należy też zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Jego stawka od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności istniejących wynosi 0,1% od kwoty zabezpieczonej wierzytelności. Przy hipotece zabezpieczającej wierzytelności o wysokości nieustalonej PCC wynosi 19 zł. Opłata od wniosku o wpis hipoteki do księgi wieczystej to 200 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. nr 124, poz. 1361 ze zm.)
Ustawa z dnia 17.11.1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43, poz. 296 ze zm.)
Andrzej Janowski
Gazeta Podatkowa nr 23 (960) z dnia 2013-03-21
VAT po zmianach w 2013 roku. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl