Wstęp
Handel z krajami trzecimi po wejściu Polski do Unii Europejskiej regulowany jest unijnymi i krajowymi przepisami celnymi i okołocelnymi. Przetłumaczone na język polski przepisy tj. unijny Kodeks celny oraz przepisy wykonawcze do tego aktu prawnego znajdują się w bazie tłumaczeń aktów prawnych Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej , na stronie UE w dziale EUR-LEX, oraz na stronie Ministerstwa Finansów. Krajowe przepisy celne tj. ustawa – Prawo celne oraz przepisy wprowadzające tą ustawę są obecnie w końcowej fazie prac parlamentarnych. Aktualne wersje tych przepisów są dostępne na stronie Sejmu oraz Ministerstwa Finansów. Przepisy wykonawcze do ustawy – Prawo celne są w trakcie uzgodnień prowadzonych przez Ministerstwo Finansów. Wersje robocze tych przepisów są publikowane na stronie internetowej tego resortu www.mf.gov.pl.Swoboda przedsiębiorczości i formy działalności
Funkcjonowanie wspólnego rynku wewnętrznego Unii Europejskiej opiera się przede wszystkim na swobodzie przedsiębiorczości, która oznacza możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w dowolnym kraju na terenie UE przez podmioty pochodzące ze wszystkich państw członkowskich. Klauzula narodowa nakazuje traktować przedsiębiorców przybywających do kraju przyjmującego tak samo jak tych, którzy są jego obywatelami.Zdecydowana większość europejskich przedsiębiorstw prowadzi działalność w formach właściwych dla regulacji prawnych poszczególnych państw członkowskich. Każde państwo członkowskie UE samodzielnie wyznacza zasady zakładania firm na własnym terytorium. Trzeba też pamiętać, że podejmując działalność gospodarczą, należy się dostosować do szeregu regulacji z zakresu prawa podatkowego, ubezpieczeniowego, ochrony konsumentów, zamówień publicznych, bezpieczeństwa produktów, gdyż możliwe jest występowanie różnic na tym polu mimo harmonizacji na szczeblu wspólnotowym. O szczegółach specyficznych dla poszczególnych krajów unijnych można dowiedzieć się na przykład z publikacji Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Informacji udzielają również Biura Radców Handlowych działające przy polskich ambasadach.
Podatek VAT w krajach Unii
Jeżeli dochodzi do transakcji pomiędzy podatnikami z różnych krajów UE towary będące jej przedmiotem opodatkowane są stawką zerową w kraju ich wysyłki (rozpoczęcia transportu) jako wewnątrzwspólnotowa dostawa, a podatek należny opłacany jest przez nabywcę towarów w kraju, do którego przybywają (zakończenia transportu) towary wg stawki właściwej dla kraju, do którego przybywa towar. VI Dyrektywa mówi, że wysokość stawki podstawowej (standardowej) w państwach członkowskich UE nie może być niższa niż 15%, a stawki zredukowanej (można stosować jedną lub dwie stawki obniżone) - nie niższa niż 5%.| Państwo | Stawka obniżona (poniżej 5%) | Stawka obniżona | Stawka podstawowa | Stawka przejściowa |
| W KRAJACH CZŁONKOWSKICH | ||||
| Austria | - | 10/12% | 20% | - |
| Belgia | - | 6% | 21% | 12% |
| Dania | - | - | 25% | - |
| Finlandia | - | 8/17% | 22% | - |
| Francja | 2,1% | 5,5% | 19,6% | - |
| Grecja | 4% | 8% | 18% | - |
| Hiszpania | 4% | 7% | 16% | - |
| Holandia | - | 6% | 19% | - |
| Irlandia | 4,3% | 13,5% | 21% | - |
| Luksemburg | 3% | 6% | 15% | 12% |
| Niemcy | - | 7% | 16% | - |
| Portugalia | - | 5/12% | 19% | - |
| Szwecja | - | 6/12% | 25% | - |
| Wielka Brytania | - | 5% | 17,5% | - |
| Włochy | 4% | 10% | 20% | - |
| W KRAJACH PRZYSTĘPUJĄCYCH DO UE 1 MAJA 2004 ROKU | ||||
| Czechy | 5% | - | 19% | - |
| Cypr | - | - | 19% | - |
| Estonia | - | 5% | 18% | - |
| Litwa | 5% | 9% | 18% | - |
| Łotwa | - | 9% | 18% | - |
| Malta | - | - | 15% | - |
| Polska | 3% | 7% | 22% | - |
| Słowacja | - | 10% | 19% | - |
| Słowenia | - | 8% | 19% | - |
| Węgry | - | 12% | 25% | - |
Źródło: VAT rates applied in the Member States of the European Community (situation on 1st May 2003), Komisja Europejska - DG ds. Podatków i Ceł (DOC 2908/2003)
NIP europejski (numer VAT UE)
Ponieważ po 1 maja 2004 r. likwidacji ulegną granice celne i nie będzie już możliwe stosowanie dokumentu SAD i odprawy celnej jako warunku do korzystania ze stawki VAT 0% przy eksporcie, aby to było możliwe, potrzebny będzie numer VAT UE. Jednak tu trzeba zaznaczyć, że dotychczasowe pojęcia eksport i import będą teraz zarezerwowane dla określania transakcji z podmiotami spoza UE, gdyż transakcje na obszarze UE zyskały miano wewnątrzwspólnotowego nabycia lub dostawy.Podatnicy, którzy mają kontakty handlowe z firmami z innych krajów Unii, w tym i z krajów, które do Unii wstępują razem z nami, powinni wystąpić do właściwego ze względu na miejsce rejestracji podatnika VAT urzędu skarbowego z wnioskiem o nadanie numeru euro-NIP. Na szczęście nie będzie się wiele różnił od obecnego - dojdą tylko literki PL. Należy zauważyć, że jeżeli naszym odbiorcą jest firma z innego państwa UE, to przed zastosowaniem zerowej stawki VAT musimy się upewnić, że nasz kontrahent jest zarejestrowanym podatnikiem VAT UE. W przeciwnym przypadku grożą nam sankcje za stosowanie zerowej stawki podatku VAT. Nie dziwmy się więc, jeśli również nasi dostawcy nalegać będą na przedstawienie stosownych potwierdzeń. Sami również możemy sprawdzić w bazach informacji o podatnikach VAT czy przedstawione nam dane są zgodne z prawdą, na przykład na stronie Unii Europejskiej. Takie bazy są prowadzone przez wszystkie kraje. Znajdziemy tam informacje o poprawności numeru, nazwie i adresie podatnika. Będzie możliwe sprawdzanie numerów VAT UE przez polskie urzędy skarbowe.
Handel wewnątrzwspólnotowy jest kontrolowany od strony podatku VAT przez specjalnie stworzony w tym celu System Wymiany Informacji o VAT „VIES” (VAT Information Exchange System) pozwalający na wymianę i porównywanie zgromadzonych informacji.
Powstanie specjalny rejestr podatników, w którym zagraniczne służby skarbowe będą mogły sprawdzić autentyczność numeru podanego przez miejscowego podatnika na fakturach dokumentujących transakcje z polską firmą.
VAT w UE - nowe obowiązki firm
WAŻNY OBOWIĄZEK PODMIOTU GOSPODARUJĄCEGOPodmioty dokonujące transakcji wewnątrzwspólnotowych będą musiały sporządzać tzw. informacje podsumowujące, które są składane kwartalnie do urzędu skarbowego i polegają na podaniu obrotów z każdym z zagranicznych kontrahentów (z UE) z podaniem ich numerów VAT. Informacje podsumowujące wymieniane są pomiędzy państwami Unii i są systememe kontroli prawdziwości deklarowanych przez podatników transakcji. W praktyce będzie to wyglądało następująco: polski podatnik w kwartalnej deklaracji podsumowującej składanej w urzędzie skarbowym będzie musiał podać, że sprzedał określoną ilość towaru za określoną wartość przedsiębiorcy np. niemieckiemu o konkretnym numerze NIP i informacja ta zostanie przesłana do niemieckich władz skarbowych, które sprawdzą, czy rzeczywiście określony podatnik niemiecki kupił tyle towaru i jaki VAT w związku z tym powinien zapłacić. Analogicznie polskie władze skarbowe będą mogły sprawdzić, czy polski przedsiębiorca rzeczywiście kupił od dostawcy niemieckiego tyle towaru, ile ten wykazał w swojej deklaracji kwartalnej i ustalić VAT należny od polskiego podatnika.
W związku z tym nowym obowiązkiem dokumentacyjnym należałoby już odpowiednio wcześnie zatroszczyć się o odpowiednie oprogramowanie komputerowe umożliwiające wypełnianie kwartalnej deklaracji podsumowującej obroty z krajami Unii według poszczególnych kontrahentów.
Dokument ten będzie oczywiście tym trudniejszy do wypełnienia, im więcej polski podatnik będzie mieć dostawców i odbiorców unijnych, z którymi utrzymuje kontakty handlowe.
Ubezpieczenia działalności gospodarczej w UE
Osoby podejmujące działalność gospodarczą w innym kraju członkowskim, a także członkowie ich rodzin, podlegają zasadom koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych. System ten opiera się na trzech podstawowych zasadach:1) z punktu widzenia uprawnień i obowiązków ubezpieczeniowych cudzoziemcy traktowani są tak jak obywatele danego państwa członkowskiego,
2) składki ubezpieczenia społecznego (emerytalnego, zdrowotnego) płaci się tylko w jednym państwie,
3) prawa do świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego nabyte w związku z opłacaniem składek w jednym państwie członkowskim "nie przepadają", jeśli uprawniony przenosi się do innego kraju, ale świadczenia ubezpieczeń społecznych są regulowane przez przepisy prawa krajowego.
Zasady przyznawania świadczeń ubezpieczenia społecznego (np. wiek emerytalny) oraz ich wysokość określają jednak przepisy prawa krajowego.
Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca polski najpierw działa tylko w Polsce (i tu opłaca składki ubezpieczeniowe), a następnie podejmie działalność np. w Danii, gdzie również będzie płacił składki na ubezpieczenie społeczne, dla celów ostatecznego obliczenia świadczenia emerytalnego uwzględniane będą lata "składkowe" zarówno w Polsce, jak i w Danii. Ubiegając się o emeryturę w Polsce, przedsiębiorca będzie musiał jednak spełnić wymogi przewidziane prawem polskim (dla uzyskania uprawnień emerytalnych w Polsce nie będzie miał znaczenia fakt, iż przedsiębiorca spełnia odpowiednie wymogi według prawa duńskiego).
Zamówienia publiczne - koniec z krajowymi preferencjami
Polscy mali i średni przedsiębiorcy, korzystający z zamówień publicznych, mogą nawet nie zauważyć, że weszliśmy do Unii Europejskiej. Prawdziwe zmiany nastąpią cztery-siedem lat po integracji. Polskie prawo o zamówieniach publicznych już obecnie jest niemal w 100 proc. zgodne z dziewięcioma unijnymi dyrektywami. Bruksela uznała, że obecna ustawa w dostateczny sposób gwarantuje przejrzystość procesów przetargowych i równy dostęp do zamówień dla wszystkich podmiotów.Informacji o zamówieniach można szukać na stronach internetowych:
| Niemcy | www.bundesausschreibungsblatt.de |
| Irlandia | www.opw.ie |
| Hiszpania | www.boe.es/g/es |
| Francja | www.djo.journal-officiel.marchespublics |
| Szwecja | www.ajuour.se |
| Wielka Brytania | www.supplyinggovernment.gov.uk |
| Włochy | www.gazettaufficiale.it |
| Słowacja | www.uvo.gov.sk |
| Finlandia | www.credita.fi |
| Estonia | www.rha.gov.ee |
Najważniejszą zmianą w prawie na tym polu, już nastąpiła 1 stycznia 2004 r. - wykreślono z ustawy zapis o "preferencjach krajowych". Skończyły się więc taryfa ulgowa i dodatkowe punkty za polskie pochodzenie firmy.
Jednak trzeba zauważyć, że odejście od takich preferencji działa w obie strony, a więc lokalni przedsiębiorcy nie będą faworyzowani w rywalizacji z przedsiębiorcami polskimi. Do tej pory lokalny przedsiębiorca mógł składać oferty droższe o 3 proc. od ofert polskiego dostawcy, a i tak automatycznie wygrywał przetarg.
Zarówno firmy z właśnie przyjętych państw, jak i dotychczasowych krajów, będą korzystały z preferencji wspólnotowych. W Unii takie preferencje funkcjonują w sektorze użyteczności publicznej (gospodarka wodna, energetyka, transport i telekomunikacja). Umożliwiają one odrzucać oferty na dostawy, w których udział towarów pochodzących z państw trzecich przekracza 50 proc. całkowitej wartości towarów.
Jak zamawiający może się ogłosić?
Ogłoszenie do publikacji musi ukazać się w Dzienniku Urzędowym UE, który jest wydawany w każdy dzień roboczy w Luksemburgu. Od 1 maja jest dostępny także po polsku. Ogłoszenia o zamówieniach można przesłać pocztą, e-mailem lub faksem na odpowiednich formularzach z nagłówkiem „Unia Europejska Publikacja Suplementu do Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich”
Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż określona dla Dziennika Urzędowego UE, ale większa niż 60 tys. euro, stosuje się formularze o nazwach zaczynających się na „ZP”. Formularze te wysyła się wyłącznie do publikacji w „Biuletynie Zamówień Publicznych”
Podatek dochodowy od osób prawnych, taryfa celna UE oraz TARIC
Chociaż co jakiś czas w UE są podejmowane próby ujednolicenia tego podatku, to do tej pory nie przyniosło to efektu. Dlatego podatki są bardzo zróżnicowane. Wszystkie kraje mają jedną, liniową stawkę.Stawki podatku od firm w wybranych krajach (dane w proc.)
| Kraj | Stawka % | Kraj | Stawka % |
| Portugalia | 37,4 | Finlandia | 29 |
| Grecja | 35 | Szwecja | 28 |
| Hiszpania | 35 | Estonia | 26 |
| Malta | 35 | Niemcy | 25 |
| Holandia | 34,5 | Słowenia | 25 |
| Francja | 34,33 | Polska | 19 |
| Austria | 34 | Słowacja | 19 |
| Belgia | 33 | Węgry | 16 |
| Włochy | 33 | Litwa | 15 |
| Czechy | 31 | Łotwa | 15 |
| Luksemburg | 30,48 | Irlandia | 12,5 |
| Dania | 30 | Cypr | 10 |
| Wielka Brytania | 30 |
1 maja 2004 r. Kodeks celny zostaje zastąpiony przepisami unijnymi. Unijna taryfa celna na 2004 r. jest opublikowana i dostępna na stronie internetowej UE.
Całość taryfy celnej, kontyngentów, zawieszeń i środków ochronnych jest dostępna w internetowej bazie danych TARIC we wszystkich językach unijnych (po angielsku) .
W języku polskim TARIC będzie dostępny od maja 2004 r.
Środki handlowe UE i unijna baza danych
UE stosuje środki taryfowe (preferencyjne), których istota sprowadza się do możliwości importu po niższych stawkach celnych niż wynikające z unijnej taryfy celnej (kontyngenty taryfowe, plafony taryfowe, zawieszenia poboru ceł) oraz różnego rodzaju środki reglamentujące obrót towarowy z krajami trzecimi np. środki wynikające z postępowań ochronnych (środki antydumpingowe, środki antysubsydyjne, środki ochronne przed nadmiernym przywozem) czy tzw. środki pozataryfowe (nadzór obrotu, kontyngent ilościowy, zakaz importu i eksportu). Więcej informacji o poszczególnych środkach stosowanych w UE można znaleźć w Słowniku Bankiera.Kontyngenty taryfowe - jeżeli kontyngent taryfowy zostanie wyczerpany nie ma możliwości importu po obniżonych stawkach celnych w ramach tego środka.
Znając kod CN towaru można sprawdzić, czy jest on objęty kontyngentem oraz stopień wykorzystania kwoty na stronie: Unii Europejskiej
Stopień wykorzystania kontyngentu sprawdzamy poprzez „wejście” w numer kontyngentu taryfowego). Znając numer kontyngentu taryfowego można również sprawdzić stopień jego wykorzystania na stronie: http://www.europa.eu.int/ .
Kontyngenty taryfowe na towary rolno-spożywcze są ustanawiane i administrowane poprzez licencjonowanie (obowiązek uzyskania pozwolenia). Pozwoleń na przywóz w ramach takich kontyngentów taryfowych będzie udzielał Prezes Agencji Rynku Rolnego. Licencjonowaniem objęta będzie część kontyngentów taryfowych na produkty rolne wynikających z umów preferencyjnych. Szczegółowe zestawienie kontyngentów administrowanych przez Agencję Rynku Rolnego zostanie zamieszczone na stronie internetowej ARR www.arr.gov.pl. Wnioski o udzielenie pozwoleń na towary rolno-spożywcze będą składane w ARR.
Plafon taryfowy - jest elastyczną formą kontyngentu taryfowego: przekroczenie wielkości na jaką ten środek preferencyjny jest ustanawiany nie oznacza automatycznego zamknięcia możliwości importu po stawkach celnych preferencyjnych jakie tym plafonem taryfowym zostały ustanowione. Plafony taryfowe są administrowane bezpośrednio na granicy.
UNIJNA BAZA DANYCH DOSTĘPU DO RYNKU KRAJÓW TRZECICH
Jeśli przedsiębiorca chciałby eksportować towary do krajów trzecich, to przydatnym narzędziem dla niego na pewno okaże się "Market Access Database" - unijna internetowa baza danych zawierająca informacje o formalnościach, stawkach celnych i ewentualnych ograniczeniach przy eksporcie poszczególnych towarów do danego kraju dostępna pod adresem: http://mkaccdb.eu.int . Korzystanie z niej jest bezpłatne i nie wymaga żadnych formalności (rejestracja itp.).
Deklaracje Intrastat
Kto jest zobowiązany do przekazywania deklaracji INTRASTAT?Obowiązek przekazywania informacji o dokonanych przywozach i wywozach towarów między Polską a innymi krajami Unii Europejskiej będzie ciążyć na tych przedsiębiorcach, którzy osiągną pewne ustalone i ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wartości w ramach tych obrotów. wartości te to tzw. progi statystyczne. Progi statystyczne będą ustalone odrębnie dla przywozu i odrębnie dla wywozu towarów. Jedynie przedsiębiorcy, których wartość przywozu lub wywozu z krajami UE przekroczy wartości progów statystycznych, będą zobowiązani do składania deklaracji INTRASTAT. System ten obowiązuje w Polsce od 1 maja 2004 roku.
Pierwszy, najniższy próg statystyczny, to tzw. próg asymilacji. Osoba, której wartość obrotów towarowych w ramach Wspólnoty przekroczy wartość ustaloną dla tego progu, będzie zobowiązana do przekazywania informacji o tych obrotach. Jeśli w danym roku kalendarzowym wartość takich obrotów przekroczy wartość ustaloną dla tego progu, osoba taka będzie zobowiązana do przekazywania takiej informacji również w kolejnym roku sprawozdawczym, niezależnie od tego, czy poziom jej obrotów w tym roku osiągnie czy nie wartość ustaloną dla progu asymilacji.
Kolejnymi progami statystycznymi, które będą stosowane w Polsce, będą tzw. progi specyficzne. Wartość ustalona dla tych progów będzie wyższa aniżeli wartość ustalona dla progów asymilacji. Jedynie podmioty osiągające znaczne wartości obrotów towarowych z krajami UE będą przekraczać wartości ustalone dla tych progów. W praktyce osoby te będą zobowiązane do przekazywania bardziej szczegółowych informacji na temat realizowanych obrotów towarowych z krajami UE, niż osoby, których obroty przekroczyły próg asymilacji, ale nie przekroczyły progu specyficznego.
Na rok 2004 planuje się następujące wielkości progów :
| Rodzaj progu | Przywóz | Wywóz |
| Asymilacji | 300 tys. PLN | 500 tys. PLN |
| Specyficzny | 16 mln PLN | 28 mln PLN |
Źródło: Izba Celna w Białymstoku
Należy zaznaczyć, iż te z osób, u których wartości obrotów towarowych z krajami UE nie przekroczą w roku kalendarzowym (sprawozdawczym) lub w roku poprzedzającym rok sprawozdawczy progów asymilacji, będą zwolnione z obowiązku przekazywania informacji dla potrzeb systemu INRASTAT.
Osoby zobowiązane do przekazywania informacji w ramach systemu INTRASTAT będą mogły uczynić to na dwa sposoby:
- za pomocą teletransmisji danych (przesłanie informacji w formie elektronicznej),
- pisemnie, na formularzach określonych w przepisach dla wywozu i przywozu.
Termin dostarczenia comiesięcznych deklaracji INTRASTAT ustalony został na okres nie dłuższy niż 10 dni, licząc od daty zakończenia okresu sprawozdawczego, którego dotyczy deklaracja INTRASTAT. Okresem sprawozdawczym dla towarów, które objęte są systemem INTRASTAT, jest miesiąc kalendarzowy, podczas którego podlega opłacie podatek od towarów i usług (VAT).
Szczegółowe informacje na temat systemu INTRASTAT znajdują się na stronach internetowych:
Głównego Urzędu Statystycznego -
Ministerstwa Finansów - www.mf.gov.pl/sluzba_celna
Ministerstwa Finansów - www.intrastat.mf.gov.pl
System INTRASTAT musi obejmować następujące przepływy towarów :
- towary zakupione i sprzedane
- transferowane w ramach tej samej osoby prawnej
- które będą uszlachetniane, naprawiane lub przetwarzane
- które mają być dostarczone w ramach umowy o świadczenie usług
- które mają być zainstalowane lub użyte w konstrukcjach
- które mają być dostarczone bezpłatnie
- realizowane na podstawie leasingu finansowego.
Towary wyłączone z tego obowiązku to :
- towary o przeznaczeniu niehandlowym, takie jak drukowane materiały reklamowe, artykuły podróżne przeznaczone do użytku osobistego, puste opakowania zwrotne, trumny, towary stanowiące balast oraz inne
- towary przeznaczone do użytku czasowego, jak próbki handlowe, środki transportu, towary przeznaczone do użytku podczas targów i wystaw, wyposażenie cyrków i wesołych miasteczek, zwierzęta wyścigowe oraz inne
- towary przeznaczone do użytku dyplomatycznego, przeznaczone jako pomoc w klęskach żywiołowych oraz w katastrofach oraz inne
Pomimo, że cały system INTRASTAT stworzony jest dla celów tylko statystycznych, to jednak przedsiębiorcom grożą sankcje karne za niedopełnianie ciążących na nich obowiązków. Osoba zobowiązana, która mimo przewidzianej w przepisach liczby upomnień nie składa zgłoszeń INTRASTAT lub nie dokonuje korekty uprzednio złożonego zgłoszenia będzie podlegała karze pieniężnej w wysokości 3000 PLN.
Branże w UE - budownictwo
Jedynie Niemcy i Austria ustanowiły 7-letni okres przejściowy na świadczenie usług budowlanych, ograniczający obywatelom swobodę podejmowania pracy w UE. Po przystąpieniu do Unii Europejskiej przepisy unijne będą obowiązywać także polskie przedsiębiorstwa budowlane. Dla nich szczególnie istotna będzie znajomość przepisów dotyczących m. in. bezpieczeństwa pracowników, wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych oraz zamówień publicznych.Proces wzajemnego uznawania kwalifikacji polega na tym, iż nie można odmówić obcokrajowcowi pozwolenia na podjęcie lub wykonywanie zawodu bez wcześniejszego porównania wiedzy i umiejętności, potwierdzonych dyplomami, świadectwami, formalnymi dowodami kwalifikacji. W przypadku gdy szkolenie uzyskane w jego kraju pochodzenia różni się znacząco od wymaganego w innym kraju, może on zostać zobowiązany do zdania testu kwalifikacyjnego lub odbycia kursu przystosowawczego.
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowach obejmują odpowiedzialność inwestorów oraz ich zadania i obowiązki wynikające ze szczególnego zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników wraz z koniecznością zapewnienia odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych.
Nowe regulacje określają m.in.:
- inwestor jest zobowiązany zorganizować proces budowy w taki sposób, aby zostały uwzględnione zasady zawarte w nowych przepisach o bezpieczeństwie i ochronie zdrowia;
- projektant powinien zamieścić w projekcie budowlanym informacje i warunki dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wynikające ze specyfiki i charakteru projektowanego obiektu budowlanego, które będą uwzględnione w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, oraz zwracać szczególną uwagę na ich dopełnienie w czasie wykonywania nadzoru autorskiego;
- kierownik budowy, pełni jednocześnie funkcję koordynatora bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia na budowie. Do jego podstawowych obowiązków należy koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia, z uwzględnieniem specyfiki obiektu budowlanego i warunków prowadzenia robót budowlanych, w tym także planowanie prowadzenia robót budowlanych i produkcji przemysłowej; - inspektor nadzoru inwestorskiego został zobowiązany do kontroli i przedstawiania inwestorowi na bieżąco stanu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie.
Branże w UE - transport
Po 1 maja 2004 roku przedsiębiorców, którzy chcą zajmować się drogowym transportem międzynarodowym w UE, obowiązywać będzie tzw. licencja wspólnotowa, a żeby ją otrzymać, trzeba spełnić wymogi takie, jak do otrzymania krajowej licencji. Wszyscy przedsiębiorcy, którzy uzyskali krajową licencję na międzynarodowy transport drogowy, mogą otrzymać licencję wspólnotową. Koszt przedruku licencji krajowej na wspólnotową wynosił będzie 100 zł (jeżeli nie wystąpią żadne zmiany w jej treści). Procedura odbywa się w kilku krokach:Krok 1
Biuro Obsługi Transportu Międzynarodowego wysyła pocztą do firmy transportowej formularz wniosku o przepisanie na licencję wspólnotową. Każdy formularz jest zaopatrzony w instrukcję, dotyczącą jego wypełniania.
Krok 2
Przedsiębiorca ma 14 dni na wypełnienie formularza i odesłanie go wraz z niezbędną dokumentacją do BOTM.
Krok 3
BOTM po otrzymaniu wniosku rejestruje go oraz generuje i przesyła do przedsiębiorcy potwierdzenie zawierające informacje o statusie wniosku (numer wniosku, a także czy został zarejestrowany jako kompletny tj. właściwie wypełniony i zawierający wszelkie niezbędne załączniki, czy też zawiera jakieś braki, wraz z informacją o ewentualnej konieczności uzupełnienia dokumentacji oraz oddzielnym numerem wniosku niekompletnego).
Krok 4
Jeżeli potwierdzenie zarejestrowania wniosku stwierdza, iż wszystkie wymagania zostały spełnione (wniosek jest kompletny), pozostaje tylko czekać na odbiór licencji. W wypadku, gdy istnieją niejasności bądź braki, należy uzupełnić wymienioną na potwierdzeniu otrzymanym z BOTM dokumentację. Na uzupełnienie jej jest 7 dni i za każdym razem w momencie uzupełniania jakiegoś braku należy powoływać się na numer wniosku umieszczony na otrzymanym potwierdzeniu. (Po poprawnym rozpatrzeniu wniosku zostanie wygenerowany wydruk/potwierdzenie z ostatecznym numerem wniosku i jego statusem oraz przesłane do przedsiębiorcy). Należy pamiętać o konieczności przedstawienia do wglądu oryginałów bądź potwierdzonych kopii wszelkiej niezbędnej dokumentacji.
Po wejściu do Unii, kierowcy będą musieli się stosować do wymogów regulowanych ustawą z dn. 16 marca 2004 r., która zaczyna obowiązywać od 1 maja 2004 r.
Branże w UE - przemysł spożywczy
Najpóźniej 1 maja wszystkie firmy zajmujące się produkcją, obrotem lub przetwarzaniem żywności powinny zacząć wdrażać system HACCP. Jest to system rozpoznania i kontroli zagrożeń, które mogą wystąpić przy produkcji i składowaniu żywności. W systemie tym chodzi o to, by na bieżąco analizować wszystkie zagrożenia dla bezpieczeństwa produktu oraz określić i monitorować tzw. punkty krytyczne, czyli miejsca, w których niebezpieczeństwo np. zanieczyszczenia żywności jest największe. HCCP oparta jest na autokontroli. Przedsiębiorcy sami wskazują moment, w którym żywność jest narażona na niebezpieczeństwo (np. w czasie transportu), nadzorują obszary objęte zagrożeniem i opracowują program eliminacji zagrożenia w razie jego wystąpienia.W przypadku małych, jedno- lub kilkuosobowych przedsiębiorstw wprowadzenia HACCP jeste proste. System można przyjąć, stosując wprost zalecenia z przewodników dla branży publikowanych prze Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa - FAPA (www.fapa.com.pl). Można też zasięgnąć rady w najbliższej stacji sanitarno - epidemiologicznej.
Joanna Tomczyk
