Przepis Konwencji o ochronie praw człowieka w zakresie, w którym m.in. umożliwia Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka i sądom krajowym przeprowadzenie kontroli statusu sędziów krajowych jest niezgodny z konstytucją - wynika z wydanego w czwartek wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Wyrok polskiego trybunału dotyczy art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Według Trybunału Konstytucyjnego przepis ten jest niezgodny z konstytucją w zakresie, w jakim "upoważnia ETPC lub sądy krajowe do dokonywania oceny zgodności z konstytucją i konwencją ustaw dotyczących ustroju sądownictwa, właściwości sądów oraz ustawy określającej ustrój, tryb pracy i sposób wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa".
Zdaniem TK zakwestionowany przepis konwencji jest też niezgodny z konstytucją w zakresie w jakim "przy ocenie spełnienia warunku sądu ustanowionego ustawą dopuszcza pomijanie przez ETPC lub sądy krajowe przepisów konstytucji, ustaw oraz wyroków polskiego TK; umożliwia samodzielne kreowanie norm dotyczących procedury nominacyjnej sędziów sądów krajowych przez ETPC lub sądy krajowe w procesie wykładni konwencji".
Orzeczona przez TK niezgodność przepisu z konstytucją dotyczy też zakresu w jakim "pojęcie praw i obowiązków o charakterze cywilnym obejmuje podmiotowe prawo sędziego do zajmowania funkcji administracyjnej w strukturze sądownictwa powszechnego w polskim systemie prawnym".
Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął tym samym wniosek Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry w tej sprawie, który chciał stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu Konwencji. Wniosek Ziobry w tej sprawie był związany z trzema wyrokami ETPC w sprawach sędziów Aliny Bojary, Mariusza Brody, Moniki Dolińskiej-Ficek i Artura Ozimka oraz adwokat Joanny Reczkowicz. Zdaniem Ziobry te wyroki pokazują, że "abstrahując od orzecznictwa krajowego sądu konstytucyjnego, ETPC może samodzielnie oceniać status sędziów, mimo że ramy ustrojowe sądownictwa określone są w Konstytucji RP". Takie rozumienie europejskich konwencji jest zaś - według Ziobry - niekonstytucyjne.
W związku z tym Ziobro zaskarżył do TK przepisy Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w zakresie, w jakim upoważnia ETPC "do wykreowania (...) prawa podmiotowego sędziego do zajmowania funkcji administracyjnej w strukturze organizacyjnej sądownictwa powszechnego RP".
Trybunał orzekł w tej sprawie w pięcioosobowym składzie pod przewodnictwem Stanisława Piotrowicza. Wyrok TK zapadł jednogłośnie i jest ostateczny.(PAP)
autor: Mateusz Mikowski
mm/ dki/
