W tych spółkach OFE mają największe udziały

Otwarte Fundusze Emerytalne posiadają w swoich portfelach polskie akcje warte 142 mld zł. Kwota ta odpowiada mniej więcej 1/5 kapitalizacji krajowych spółek notowanych na rynku podstawowym, co świetnie obrazuje wagę OFE dla polskiego rynku kapitałowego. Postanowiliśmy sprawdzić, w których spółkach fundusze mają najwięcej do powiedzenia. 

Na polskim rynku obecnych jest jedenaście Otwartych Funduszy Emerytalnych. Największym giełdowym portfelem dysponuje Nationale-Nederlanden OFE, która w swoim ręku skupia akcje warte przeszło 35 mld zł. Dodatkowo w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy portfel akcji polskich NN OFE urósł aż o 52,4 proc., co ma związek zarówno z zakupami, jak i ze wzrostem wartości samych akcji. Poziom 30 mld zł przekracza także portfel Aviva OFE, czyli zeszłorocznego lidera. Najmniejszym giełdowym OFE niezmiennie pozostaje Pekao, które posiada akcje warte łącznie 2,21 mld zł.

Miliardy te rozkładają się na akcje różnych spółek i w niektórych przypadkach dają funduszom możliwość wprowadzenia swoich osób do zarządu bądź rady nadzorczej. Na GPW notowanych jest także siedem spółek, w których OFE posiadają ponad 50 proc. udziałów. Oczywiście każdy fundusz ma swoje interesy, jednak łącznie skupiają one w swoich rękach ponad połowę akcji tych podmiotów. Nie są to oczywiście papiery giełdowych gigantów, lecz spółki z drugiej czy nawet trzeciej linii, w których zgromadzenie sporej ilości akcji wymaga mniejszych nakładów finansowych. Podmioty te mają pewne cechy wspólne. Przykładowo szóstka z nich od kilku lat niemal rok w rok wypłaca dywidendy, co z punktu widzenia inwestora długoterminowego - a takimi są OFE - jest sporą zaletą.

Nie łączy ich za to branża, choć można dostrzec pewną myśl przewodnią. Elektrobudowa działa w obszarze budownictwa przemysłowego, Kęty to profile aluminiowe, Ferro produkuje armaturę sanitarną i instalacyjną, Nowa Gala ceramikę, Sanok wyroby z gumy, a Robyg jest deweloperem. Brak więc typowego handlu czy spółek finansowych. Dominuje budownictwo i "stary" przemysł, choć w nowoczesnym wydaniu. Wyjątkiem jest AB, które zajmuje się dystrybucją elektroniki. Ono też jest jednak wyjątkiem, jeżeli chodzi o dywidendy.

Blue chipem z największym udziałem OFE jest Asseco Poland, w którym fundusze posiadają 46 proc. udziałów. Ponad 30-procentowe pakiety OFE zgromadziły także w dwóch innych przedstawicielach indeksu WIG20: Orlenie oraz Aliorze. Niewiele do przekroczenia tego poziomu zabrakło CCC oraz PKO BP.

Udział OFE nie jest przepisem na wzrosty...

Wbrew pozorom duży udział OFE w akcjonariacie spółki wcale nie musi być przepisem na wzrosty. Wśród dziesiątki spółek z największym udziałem funduszy przeważają te, które rok 2017 zakończyły pod kreską. A przecież punktem odniesienia powinien być raczej WIG (+23,2 proc.) niż poziom 0 proc. Indeks szerokiego rynku w ubiegłym roku zdołały pokonać jednak tylko dwie spółki z omawianego grona: Nova Gala oraz - podobnie jak przed rokiem - Ferro. Średnia stopa zwrotu dla pierwszej dziesiątki wyniosła jednak 9,3 proc. Podobną średnią (9,2 proc.) wypracowała pierwsza dwudziestka. To wyniki zdecydowanie lepsze od tego co w 2017 roku osiągnął sWIG (+2,4 proc.), jednak słabsze od wcale przecież niebłyszczącego w ubiegłym roku mWIG-u (+15,0 proc.).

Liczby te słabo wypadają również w momencie, gdy odniesie się je do całorocznych wyników funduszy. W 2017 roku najgorszy wynik zarządzania osiągnął Aegon OFE, którego jednostki uczestnictwa zwiększyły wartość o 16,4 proc. Najlepsze PZU OFE wypracował wzrost o 20,9 proc. Przy okazji można zauważyć, że również całościowo fundusze mają spore problemy z wypracowaniem lepszej stopy zwrotu niż szeroki rynek, choć trzeba też pamiętać, że część ich aktywów stanowią bezpieczniejsze niż akcje inwestycje. 

... ruchy OFE warto jednak śledzić

Wejścia i wyjścia funduszy wciąż jednak można traktować jako ważne wskazanie. To duzi gracze, których obecność w akcjonariacie stanowi swego rodzaju potwierdzenie dla potencjału modelu biznesowego proponowanego przez spółkę. 

Z drugiej strony koniec OFE zbliża się coraz większymi krokami. Rząd Prawa i Sprawiedliwości chce dokończyć rozbiory rozpoczęte przez Platformę Obywatelską i przy okazji zabrać z kasy OFE część pieniędzy. Tym razem będzie to 25 proc., które trafi na Fundusz Rezerwy Demograficznej. Reszta - 3/4 - ma trafić na III filar. Owe 75 proc. w zamyśle przedstawicieli rządu miało dotyczyć polskich akcji, które stanowiły wówczas właśnie ok. 3/4 portfeli OFE.

Problem polega jednak na tym, że sytuacja znacząco się zmieniła. Według grudniowych danych zaangażowanie funduszy w polskie akcje wynosiło aż 79,6 proc. i w ostatnim czasie odsetek ten rośnie zamiast spadać (przed rokiem było to 76,3 proc.). W związku z tym, gdy już koncepcja reformy się wyklaruje, może - choć nie musi - się okazać, że OFE część akcji będą musiały sprzedać. Gdyby do tego typu transakcji doszło na koniec grudnia 2016 roku, podaż ze strony funduszy mogłaby sięgnąć ok. 8,3 mld zł - tyle wynosi portfelowa nadwyżka ponad wspomniany limit 75 proc. Takie rozstrzygnięcie wciąż nie jest jednak pewne. W międzyczasie może się pojawić także sporo propozycji zmian przepisów, które mogłyby negatywnie bądź pozytywnie wpłynąć na portfele OFE, a co za tym idzie i na spółki w nich się znajdujące. W tej kwestii inwestorom pozostaje więc jedynie cierpliwość.

Źródło: