Pracownicy branży IT pozytywnie oceniają swoją sytuację zawodową, ale szukają dodatkowych źródeł przychodów – wynika z raportu zrealizowanego na zlecenie All IT Club. Nawet o 20 proc. więcej mogą zarobić specjaliści zajmujący się sztuczną inteligencją.
Raport „Sytuacja na rynku IT” przygotowany przez SW Research na zlecenie All IT Cl wskazuje, że w ostatnim roku co trzeci (32 proc.) respondent dostał podwyżkę u obecnego pracodawcy, 18 proc. awans na nowe stanowisko, a 15,1 zmieniło pracę na lepszą. W kontekście roku 2024 38,8 proc. osób sądzi, że sytuacja na rynku IT ulegnie poprawie, a jedynie 16,9 proc. spodziewa się pogorszenia. Jak pokazuje badanie, coraz większą popularnością wśród specjalistów IT cieszy się freelancing – 58,2 proc. respondentów osiąga lub osiągnęło w ten sposób dodatkowe przychody.
Nastroje wciąż optymistyczne
W perspektywie rozpoczynającego się roku nastroje są dość optymistyczne. Poprawy sytuacji na rynku spodziewa się 38,8 proc. uczestników badania, a 44,4 proc. sądzi, że 2024 r. nie będzie gorszy od poprzedniego. Głównym argumentem dla respondentów jest dalszy rozwój technologii i postęp w cyfrowej transformacji (35,5 proc.) oraz nowe zlecenia i klienci (11,3 proc.). Co ciekawe, za jedno z największych zagrożeń dla sytuacji pracowników sektora IT uczestnicy badania wskazują aspekty związane z rozwojem AI i automatyzacją pracy (51,3 proc). Ponadto aż 40,6 proc. osób wskazuje, że problemem może być również wzrost kosztów prowadzenia działalności, 32,5 proc. obawia się „długu technologicznego”, a 23,8 proc. spadku konkurencyjności polskich programistów na świecie.
- W 2023 roku większość pracowników doświadczyła pozytywnych zmian w swojej karierze, takich jak podwyżki i awanse – uważa Rafał Chmura, CEO w All IT Club. – Zmiana pracy na lepszą jest również stosunkowo częsta, co może odzwierciedlać mobilność i dynamikę rynku pracy w IT. Jednocześnie istnieje pewien odsetek pracowników, których dotknęły negatywne zmiany, takie jak niższe podwyżki w stosunku do inflacji, zmniejszenie liczby benefitów czy zwolnienia lub konieczność zamknięcia działalności – podsumowuje ekspert.
Freelancing coraz bardziej popularny
Chociaż dwie trzecie badanych (64 proc.) jako preferowaną formę zatrudnienia wskazuję umowę o pracę, to ponad połowa respondentów nie traktuje tego jako swoje jedyne źródło przychodów. Jako freelancer świadczy lub świadczyło swoje usługi 58,2 proc badanych, a niemal połowa (46,3 proc.) spośród osób bez takiego doświadczenia planuje taką działalność rozpocząć. Zdaniem respondentów największymi zaletami tej formy świadczenia usług jest elastyczność w sposobie pracy (44,1 proc), szansa na dodatkowe zarobki (36,3 proc.) i elastyczność w możliwości wyboru projektów (35,5 proc). Jako wady wskazują oni przede wszystkim niestabilność przychodów (53,8 proc.), konieczność zajmowania się pozyskiwaniem zleceń (43 proc.) i konieczność dużej samodyscypliny oraz zarządzania własną motywacją (39,8 proc).
– Raport wskazuje, że część pracowników sektora IT dostrzega spadek koniunktury na rynku, co odbija się na niższym poziomie wzrostu wynagrodzeń, mniejszej liczbie ofert pracy i zwolnieniach. To powoduje większe chęci do poszukiwania dodatkowych źródeł przychodu poprzez działalność freelancerską. Jest to forma, która zapewnia pracownikowi bardzo pożądaną przez niego elastyczność pod względem czasu i miejsca pracy oraz możliwość wyboru ciekawych projektów, rozwoju i nowych wyzwań zawodowych – podsumowuje Rafał Chmura.
Polska branża IT już nie tak konkurencyjna
Według Rafała Chmury branża informatyczna wciąż się zmienia. – Polscy dostawcy usług IT nie są już konkurencyjni cenowo dla zagranicznych korporacji, a inwestycje w AI powodują, że część procesów szybciej i taniej są w stanie zrealizować wewnętrzne działy IT – uważa.
– Mija bezpowrotnie czas software house’ów bez jasnej specjalizacji technologicznej lub domenowej. Biznes potrzebuje coraz częściej konkretnych kompetencji w ściśle określonym czasie. Nie potrzebna jest masa developerów, a wysokiej klasy specjaliści, którzy dostarczają wysoką jakość i wartość biznesową. Outsourcing w dotychczasowym modelu będzie wypierany na rzecz outsourcingu bardziej złożonych procesów i projektów krótkoterminowych – dodaje.
Specjaliści IT skłonni do zmiany pracy w 2024?
Średnia liczba firm, z którymi byli związani zawodowo respondenci, wynosi 2,6, a 71,2 proc. pracowało przynajmniej u dwóch pracodawców. Jako najczęstsze powody zmiany wymieniają oni wyższe zarobki (53,5 proc.), nowe możliwości rozwoju (25,4 proc.), lepsze benefity pozapłacowe (21,1 proc.) i większą elastyczność pracy (19,3 proc.). Ponad 22 proc. planuje zmianę pracy w ciągu najbliższych 12 miesięcy, a blisko 39 proc. takiego scenariusza nie wyklucza.
Jakie specjalizacje IT będą najważniejsze?
Jak twierdzi Wojciech Gworek, SVP Software Engineer i CEO w Sabre Polska, rok 2023 był okresem znaczących przemian w sferze technologii. Generatywna sztuczna inteligencja, będąca ich głównych sprawcą, zmotywowała firmy na całym świecie do intensywnych prac nad wprowadzeniem opartych o nią cyfrowych rozwiązań, na co bez wątpienia miało wypływ wydanie pierwszej wersji Chata GPT przez Open AI pod koniec roku 2022.
– Potwierdzają to m.in. dane Gartnera, z których wynika, że w pierwszym kwartale 2023 roku aż 70 proc. badanych przez niego organizacji dopiero przyglądało się i analizowało możliwości generatywnej AI, a zaledwie 4 proc. je wdrożyło – mówi Wojciech Gworek. – Sytuacja zmieniła się diametralnie w III kw. tego samego roku. Wówczas już 45 proc. firm z nią eksperymentowało, a kolejne 10 proc. zdecydowało się na jej implementację. Ten dynamiczny wzrost oznacza, że 2024 rok, będzie, szczególnie dla branży IT, czasem intensywnej pracy i wyzwań.
Umiejętności związane z AI zwiększą zarobki nawet o 20 proc.
Według Wojciecha Gworka wraz z rozwojem sztucznej inteligencji i jej coraz powszechniejszym zastosowaniem w nadchodzącym roku i kolejnych latach środek ciężkości przenosić się będzie na specjalizacje IT związane z przetwarzaniem dużych zbiorów danych, języka naturalnego, technologiami chmurowymi, uczeniem maszynowym, ale też cyberbezpieczeństwem.
Z analizy danych pochodzących z jednej z najpopularniejszych platform dla freelancerów online, przeprowadzonej przez naukowców z Oxford Internet Institute i Center for Social Data Science na Uniwersytecie Kopenhaskim, wynika, że umiejętności związane z AI mogą zwiększyć zarobki pracowników z kompetencjami cyfrowymi o ponad 20 proc.
– Z biegiem lat sztuczna inteligencja stanie się towarzyszem i wsparciem inżynierów oprogramowania, wyręczając ich w powtarzalnych czynnościach – uważa Wojciech Gworek. – Dla przykładu na początku ubiegłego roku około 10 proc. z nich korzystało z pomocy asystentów kodowania podczas tworzenia rozwiązań, a według szacunków w roku 2028 liczba ta wyniesie już 75 proc. Wbrew powszechnemu przekonaniu sztuczna inteligencja nie zabierze im pracy. Wręcz przeciwnie – stworzy przestrzeń do pracy kreatywnej, co w dalszej perspektywie ma szansę zaowocować w postaci wielu technologicznych innowacji.
W IT wciąż niewiele kobiet
Według raportu „Women in Tech”, którego autorem jest Perspektywa, kobiety stanowią tylko 28 proc. pracowników IT w Europie i 26 proc. w Stanach Zjednoczonych. Jedną z przyczyn jest niska reprezentacja kobiet na kierunkach technicznych i informatycznych na uczelniach wyższych. Kobiety często uważają, że nie mają odpowiedniego wykształcenia lub predyspozycji do pracy w IT.
Według Ewy Kondery, kierującej zespołem EMEIA GDS EY ServiceNow, jedną z przyczyn tak małej liczby kobiet w branży IT jest tradycyjny podział ról społecznych.
– Powszechnie uważa się, że kobiety są bardziej humanistkami, a mężczyźni technikami. To utrudnia kobietom identyfikację z rolą pracownika IT i ogranicza poczucie własnej wartości – mówi Ewa Kondera. – Potrzebna jest zmiana mentalności i kultury organizacyjnej w branży IT. Można się tu wzorować na medycynie, która kiedyś była zdominowana przez mężczyzn, a teraz jest kierunkiem zdecydowanie częściej wybieranym przez kobiety. Na szczęście digitalizacja i cyfryzacja stają się coraz bardziej atrakcyjne dla płci żeńskiej dzięki popularyzacji sztucznej inteligencji. AI ułatwia wejście w tematy technologiczne. To pozytywny trend, który należy wspierać i rozwijać – dodaje ekspertka.
