Mimo że w ostatnich miesiącach bezrobocie przestało rosnąć, co jest przede wszystkim wynikiem wielu prac sezonowych, to jednak część firm nadal redukuje zatrudnienie. Czy w przypadku takiego zwolnienia pracownikowi przysługuje odprawa?
Image licensed by Ingram Image
Do redakcji Bankier.pl przychodzi wiele e-maili, w których czytelnicy pytają m.in. o to, czy należy im się odszkodowanie za zwolnienie z pracy lub czy pracownik może pozwać pracodawcę do sądu w przypadku jakoby nieuzasadnionego zwolnienia. Wiele pytań dotyczy także odpraw.
ReklamaPytanie czytelnika:
Pracowałem w firmie cztery lata i zostałem zwolniony z przyczyn redukcji etatów. Moja umowa wygasła 30 czerwca 2013 roku i, zgodnie z ustawą, w tym zakładzie wynagrodzenie dostałem w terminie, tj. do piątego dnia roboczego następnego miesiąca. Natomiast odprawy do dzisiaj nie otrzymałem. Ile czasu zakład pracy ma na wypłatę odprawy, a po jakim czasie mogę żądać odsetek bądź kierować sprawę do sądu?
Odpowiedź:
Jeżeli pracownik zostaje zwolniony z powodu redukcji etatów w firmie, to jest to zwolnienie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Oznacza to, że do takiego zwolnienia będą miały zastosowanie przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, czyli tak zwanej ustawy o zwolnieniach grupowych.
Zgodnie z art. 8 powyższej ustawy pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
- dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat lub
- trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
- Podkreślić jednak należy, iż przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania umowy przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników. Zatem jeżeli w przedmiotowej sprawie u pracodawcy było zatrudnionych mniej niż 20 osób, odprawa w ogóle nie będzie przysługiwać – zauważa Katarzyna Witkowska-Pertkiewicz, radca prawny w kancelarii Squire Sanders Święcicki Krześniak sp.k., Amerykańska Izba Handlowa w Polsce.
Od tej reguły jest jednak wyjątek. Na podstawie art. 10 omawianej ustawy odprawa jest wypłacana także, gdy zwolnienia w okresie 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników, niż określona w art. 1 komentowanej ustawy, czyli gdy zwolnienia obejmują mniej niż (i) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, (ii) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników lub (iii) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Gdy należy się odprawa
 |
» Zmiany w urlopach macierzyńskich i wychowawczych 2013 |
Nasz czytelnik jest przekonany, że odprawa będzie mu przysługiwała. Przyjmijmy więc, że zwolnienia grupowe przeprowadzone w jego firmie były objęte reżimem tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych i pracodawca był zobligowany do wypłaty odpraw.
Jak pisze w e-mailu czytelnik, przepracował on u tego pracodawcy 4 lata, zgodnie więc z przepisami zawartymi w omawianej ustawie należy mu się odprawa w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia. Przepisy ustawy nie określają jednak, w jakim terminie pracodawca powinien dokonać wypłaty odprawy, a tym samym od kiedy możemy mówić o opóźnieniu w wypłacie odprawy.
- Kwestia ta była przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. Zgodnie z wyrokiem z 21 października 1999 r. (sygn. I PKN 320/99) prawo do odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw pracownik nabywa w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Odsetki za opóźnienie z wypłatą tego świadczenia (art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) przysługują od dnia następującego po dniu ustania stosunku pracy – przywołuje nasz ekspert.
Witkowska-Pertkiewicz dodaje, że w związku z wyrokiem SN należy przyjąć, iż prawo do odprawy powstaje w ostatnim dniu trwania stosunku pracy. Inaczej mówiąc – w dniu zakończenia umowy o pracę, czyli w dniu upływu okresu wypowiedzenia. Jeśli pracodawca nie dokonuje płatności odprawy w terminie, tj. w ostatnim dniu trwania stosunku pracy, pracownik może dochodzić zapłaty odsetek ustawowych, których wysokość liczy się od pierwszego dnia opóźnienia.
 |
» „Młodą, fajną hostessę zatrudnię” |
W przypadku naszego czytelnika ostatnim dniem trwania jego stosunku pracy był 30 czerwca 2013 roku i wtedy powinien on otrzymać odprawę. Dodajmy, że w tym roku 30 czerwca przypadał w niedzielę. Ponieważ odprawa pieniężna jest jednorazowym świadczeniem na rzecz pracownika, a nie wynagrodzeniem za pracę, pracodawca powinien był ją wypłacić najpóźniej 1 lipca 2013.
Jeżeli do chwili obecnej nasz czytelnik nie otrzymał odprawy (a pracodawca zatrudnia więcej niż 20 pracowników), może on wystąpić z roszczeniem o wypłatę odprawy wraz z odsetkami na drodze sądowej. Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Przeczytaj cały komentarz, którego udzielił nasz ekspert: Katarzyna Witkowska-Pertkiewicz, radca prawny w kancelarii Squire Sanders Święcicki Krześniak sp.k., Amerykańska Izba Handlowa w Polsce.
Barbara Sielicka
Bankier.pl
b.sielicka@bankier.pl
