Czy należy mi się odprawa?

Pracowałem w firmie cztery lata i zostałem zwolniony z przyczyn redukcji etatów. Moja umowa wygasła 30 czerwca 2013 roku i, zgodnie z ustawą, w tym zakładzie wynagrodzenie dostałem w terminie, tj. do piątego dnia roboczego następnego miesiąca. Natomiast odprawy do dzisiaj nie otrzymałem. Ile czasu zakład pracy ma na wypłatę odprawy, a po jakim czasie mogę żądać odsetek bądź kierować sprawę do sądu?

Odpowiedź:

Zwolnienie z takiej przyczyny jak „redukcja etatów” jest zwolnieniem z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a więc podlega reżimowi ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, czyli tak zwanej ustawy o zwolnieniach grupowych.

Zgodnie z art. 8 powyższej ustawy pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy

w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości: (i) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata; (ii) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat lub (iii) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Podkreślić jednak należy, iż przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników. Zatem jeżeli w przedmiotowej sprawie, u pracodawcy, było zatrudnionych mniej niż 20 osób odprawa w ogóle nie będzie przysługiwać. Warto także zwrócić uwagę, iż na podstawie art. 10 omawianej ustawy odprawa jest wypłacana także, gdy zwolnienia w okresie 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników, niż określona w art. 1 komentowanej ustawy, czyli gdy zwolnienia obejmują mniej niż (i) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, (ii) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników lub (iii) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

» Interwencja Bankier.pl: nie chcę już pracować na czarno

Pracownik zatrudniony u danego pracodawcy przez cztery lata zgodnie z art. 8 ust 1 pkt 2 uprawniony jest do odprawy w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia.

Przepisy ustawy nie określają w jakim terminie pracodawca powinien dokonać wypłaty odprawy, a tym samym od kiedy możemy mówić o opóźnieniu w wypłacie odprawy.

Kwestia ta była przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. Zgodnie z wyrokiem z dnia 21 października 1999 r. (sygn. I PKN 320/99) Prawo do odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw pracownik nabywa w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Odsetki za opóźnienie z wypłatą tego świadczenia (art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) przysługują od dnia następującego po dniu ustania stosunku pracy.

W świetle powyższego należy przyjąć, iż prawo do odprawy powstaje w ostatnim dniu trwania stosunku pracy. Inaczej mówiąc – w dniu zakończenia umowy o pracę, czyli w dniu upływu okresu wypowiedzenia. Jeśli pracodawca nie dokonuje płatności odprawy w terminie tj. w ostatnim dniu trwania stosunku pracy, pracownik może dochodzić zapłaty odsetek ustawowych, których wysokość liczy się od pierwszego dnia opóźnienia.

W przedmiotowej sprawie ostatnim dniem trwania stosunku pracy był dzień 30 czerwca 2013 r.

»Interwencja Bankier.pl: czy należy mi się odszkodowanie za wcześniejsze zwolnienie?

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, iż 30 czerwca w roku 2013 przypadał na niedzielę tj. dzień ustawowo wolny od pracy. Zgodnie z art. 85 § 3 kodeksu pracy, jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Należy jednak pamiętać, iż odprawa pieniężna jest jednorazowym świadczeniem na rzecz pracownika, nie jest natomiast wynagrodzeniem za pracę.

Zatem w tym zakresie należy rozważyć zastosowanie nie art. 85 § 3 kodeksu pracy a art. 115 kodeksu cywilnego (w zw. z art. 300 kodeksu pracy) zgodnie, z którym jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego w tym wypadku w dniu 01 lipca 2013 r.

Jeżeli zatem do dnia dzisiejszego nie została Panu wypłacona odprawa (a pracodawca zatrudnia więcej niż 20 pracowników), jest Pan uprawniony do wystąpienia z roszczeniem o wypłatę odprawy wraz z odsetkami na drodze sądowej. Zgodnie z art. 291 kodeksu pracy roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Katarzyna Witkowska-Pertkiewicz, radca prawny w kancelarii Squire Sanders Święcicki Krześniak sp.k., Amerykańska Izba Handlowa w Polsce