Pomysł ustawodawcy, aby ojcowie poza przysługującym im standardowo urlopem ojcowskim wykorzystali też część urlopu macierzyńskiego, wydaje się trafiony. Nie wszyscy jednak wiedzą, kto i kiedy może wziąć urlop ojcowski, a kiedy urlop "tacierzyński". 
foto: ingimage
Kobiety coraz częściej postanawiają poświęcić się karierze zawodowej, podczas gdy mężczyźni coraz chętniej przejmują obowiązki związane z wychowaniem dziecka w pierwszych miesiącach jego życia. Należy jednak wyjaśnić nurtującą wielu naszych czytelników różnicę pomiędzy urlopem ojcowskim a tzw. urlopem "tacierzyńskim", gdyż pojęcia te są często mylone.
Urlop ojcowski w 2013 r.
| » Osiem tygodni urlopu dla ojca? To możliwe |
Mężczyznom pozostającym w stosunku pracy, którym urodziło się dziecko, przysługuje dwutygodniowy urlop ojcowski. Należy go wykorzystać nie później niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia. Natomiast ubezpieczony ojciec wychowujący dziecko przysposobione ma prawo do dwutygodniowego urlopu ojcowskiego nie dłużej niż do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia. W szczególnym przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, ten ostatni okres wydłużono do momentu ukończenia przez dziecko 10. roku życia.
Co ważne, urlop ojcowski przysługuje niezależnie od urlopu macierzyńskiego przysługującego matce dziecka oraz korzystania przez pracownika-ojca z urlopu "tacierzyńskiego" lub dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Nie przysługuje jednak osobom zatrudnionym na umowę-zlecenie lub umowę o dzieło.
Urlop ojcowski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika złożony w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Do wniosku należy dołączyć skrócony akt urodzenia dziecka i oświadczenie, że urlop na to dziecko nie był wcześniej wykorzystany. Na jego okres składają się występujące bezpośrednio po sobie dni kalendarzowe, wraz z dniami ustawowo wolnymi od pracy. Pracodawca nie może odmówić tego urlopu.
Za okres urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński. Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje nawet wtedy, jeśli ubezpieczenie chorobowe ustanie w trakcie pobierania zasiłku.
Urlop "tacierzyński"
Urlop "tacierzyński" to określenie potoczne – nie występuje ono w Kodeksie pracy. Jest to kolejny urlop, z jakiego może skorzystać ojciec dziecka. Chodzi o przejęcie od matki niewykorzystanej przez nią część urlopu macierzyńskiego. Jeżeli jednak matka postanowi wykorzystać urlop macierzyński w pełnym wymiarze, to ojciec dziecka nie dostanie go wcale.
W zależności od liczby urodzonych dzieci podczas jednego porodu różna jest długość urlopu macierzyńskiego. Od 2012 r. wynosi on od 20 do 37 tygodni. Maksymalnie jednak przy jednym dziecku urlop może wynieść nawet 24 tygodnie (w przypadku piątki dzieci – 43 tygodnie), gdyż możliwe jest również uzyskanie urlopu dodatkowego w wymiarze od 4 do 6 tygodni.
| » "Biznesmatki" wysysają pieniądze z ZUS-u. Jak długo jeszcze? |
Urlop macierzyński przysługuje wyłącznie kobietom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Konsekwentnie zatem urlopu "tacierzyńskiego" nie otrzyma ojciec zatrudniony na umowę o dzieło lub umowę-zlecenie. Dodatkowo matka dziecka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni tego urlopu – dopiero po tym okresie może składać do pracodawcy wniosek o rezygnację z jego pozostałej części. Wnioskiem tym może być pisemne oświadczenie, w którym kobieta zrzeka się przysługującej jej części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka. Aby jednak ojciec mógł przejąć scedowaną mu część urlopu, musi na niego przejść bezpośrednio po tym, kiedy zrezygnuje z niego matka dziecka.
Urlop "tacierzyński" będzie również przysługiwał w sytuacji, kiedy matka dziecka będzie poddana hospitalizacji, jej stan zdrowia nie pozwala na osobistą opiekę nad dzieckiem lub matka zmarła w trakcie urlopu macierzyńskiego. Pracodawca jest zobowiązany przyjąć pracownika wracającego po takim urlopie z powrotem do pracy, nawet jeśli oznaczałoby to zatrudnienie go na innym, równorzędnym stanowisku. Urlop „tacierzyński” zapewnia ojcu dziecka 100 proc. średniej pensji z ostatnich 12 miesięcy, jednak niewykorzystany w odpowiednim momencie (do ukończenia przez dziecko roku życia) – przepada.
