Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała nowy raport na temat sektora Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych (SKOK). Z raportu wynika, że w ubiegłym roku z kas przetransferowano 83 mln zł do spółki SKOK Holding w Luksemburgu. W tym roku wypłynie kolejne 70 mln zł.
Od dwóch lat SKOK-i znajdują się pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. Analiza sytuacji finansowej przeprowadzona przez Komisję pokazała, że sektor nie jest w tak dobrej kondycji finansowej, jak utrzymywano do tej pory. W ubiegłym roku wynik SKOK był ujemny i wyniósł -128 mln zł, a fundusze własne na koniec czerwca tego roku wynosiły -70 mln zł. Blisko 1/3 kredytów jest przeterminowana lub spisana na straty.
W lipcu KNF podjęła bezprecedensową decyzję o zawieszeniu działalności jednego ze SKOK-ów - „Wspólnota”. W sierpniu Alior Bank dostał zgodę na przejęcie SKOK im. św. Jana z Kęt, a KNF szuka obecnie chętnych do restrukturyzacji SKOK Kopernik. KNF odmówiła też w ostatnich tygodniach zatwierdzenia prezesów kilku SKOK-ów, w tym prezesa Krajowej SKOK. Zarzuciła im brak rękojmi ostrożnego i stabilnego zarządzania kasą, czyli niespełnianie jednego z wymogów zapisanych w ustawie o SKOK-ach.
Pieniądze z kas płyną do Luksemburga
Wczoraj Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała nowy raport na temat sektora SKOK. Tym razem nadzór przyjrzał się powiązaniom w grupie i przepływom środków pieniężnych. Z raportu wynika, że obecnie podmiotem dominującym w grupie SKOK jest spółka SKOK Holding S.a.r.l., z siedzibą w Luksemburgu. Jak podaje KNF, w 2013 roku z sektora SKOK przetransferowano do luksemburskiej spółki 83 mln zł, a SKOK Holding zakumulował łączny zysk w wysokości 141 mln zł. KNF prognozuje, że w tym roku kasy poniosą koszt na rzecz holdingu w wysokości kolejnych 70 mln zł.
Nadzór zwraca uwagę, że SKOK Holding akumuluje zyski, choć pieniądze tam płynące powinny zasilić Fundusz Stabilizacyjny SKOK, czyli wesprzeć kondycję kas działających w Polsce. Z analizy KNF wynika, że sam Holding nie zatrudnia żadnych pracowników, a jego działalność jest jedynie formalna. Dochody pochodzą głównie z otrzymywanych dywidend od spółek, których akcje lub udziały posiada. Jakie spółki wchodzą w skład holdingu? Obok spółek ubezpieczeniowych SKOK, są to m.in. ECCO Holiday, Apella, Polskie Sieci Cyfrowe, Awek czy eCard. Nad częścią tych podmiotów nie ma kontroli KNF. Kasa Krajowa broni Holdingu i uzasadnia jego powstanie koniecznością „racjonalizacji i optymalizacji kosztów oraz wyników grupy”.
Nadzór informuje, że przy rozbudowanej sieci podmiotów, krąg osób wchodzących w skład ich władz jest stosunkowo wąski. Na przykład Grzegorz Bierecki, do niedawna prezes KK SKOK, zasiada obecnie w zarządach 5 spółek: SKOK Holding, Arenda Bierecki, MP 59 Bierecki Sosnowski, SIN Bierecki i Fundacji Sanitas. Do tego jest członkiem 15 rad nadzorczych innych spółek oraz pełni funkcję przewodniczącego World Council of Credit Unions (WOCCU), międzynarodowej organizacji zrzeszającej kasy.
KNF zwraca też uwagę, że obecny model działalności SKOK, powiązania kapitałowe i personalne mogą powodować konflikt interesów, którego następstwem może być np. ustalanie zbyt wysokich kosztów świadczonych usług. „Tendencja wyprowadzania do podmiotów zewnętrznych majątku kas (nieruchomości, aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawne – co miało miejsce w 2009 roku) oraz obciążanie dodatkowymi kosztami poszczególnych skok (np. obowiązkowe wpłaty na fundusz promocyjno-reklamowy w Kasie Krajowej) mogą wpłynąć na wyniki kas i na bezpieczeństwo depozytów ulokowanych w kasach przez ich członków” – czytamy w raporcie.
Pieniądze powinny zostać przeznaczone na restrukturyzację
Na tle obecnej złej sytuacji sektora SKOK, transfer pieniędzy do Luksemburga wydaje się co najmniej wątpliwy z biznesowego punktu widzenia. Pieniądze płynące do SKOK Holding mogłyby wesprzeć restrukturyzację kas znajdujących się w trudnej sytuacji. Tymczasem ciężar restrukturyzacji spada na barki banków. To także z pieniędzy banków, wypłacono klientom upadającego SKOK-u Wspólnota 800 mln zł. Tymczasem SKOK Holding zdecydował się w tym czasie udzielić wsparcia przy tworzeniu w Wielkiej Brytanii polskiej unii kredytowej, udzielając jej pożyczki podporządkowanej.
Wojciech Boczoń
