W czerwcu 2020 r. już po raz piąty przeprowadziliśmy badanie pracowników banków i osób, które w ostatnim czasie porzuciły karierę w bankowości. Tym razem czas był szczególny – zaraz po pandemii, która będzie zapewne kamieniem milowym w rozwoju zdalnych kanałów sprzedaży w tym sektorze. Przedstawiamy podsumowanie wyników sondażu Bankier.pl.


W połowie 2020 r. CBOS odnotował w powtarzanym cyklicznie badaniu niezwykle ważny moment – po raz pierwszy z bankowości internetowej korzystała więcej niż połowa dorosłych Polaków. To kolejne przypomnienie o długoterminowym trendzie, który obserwujemy także w cokwartalnych raportach PRNews.pl i Bankier.pl. Elektroniczne kanały dystrybucji już dominują, a pandemia koronawirusa tylko przyspieszyła ten trend.
Dla pracowników sektora bankowego to nie tylko potwierdzenie codziennych obserwacji, ale także zjawisko, które nie skłania do optymizmu. Zatrudnienie w bankowości spada, rynek pracy staje się ciasny, a zatrudnienie mniej pewne. Jednocześnie pogarszają się wyniki finansowe banków, a to zawsze zwiastuje większy nacisk na efektywność i oszczędności.
Piąta edycja badania Bankier.pl „Jak pracuje się w bankach?” przeprowadzona w czerwcu 2020 r. zbiegła się z pierwszym etapem odmrażania gospodarki, gdy niewiadomych było znacznie więcej niż w tej chwili. W tej fali sondażu zadaliśmy zarówno kilka pytań pojawiających się w poprzednich edycjach, ale także kilka nowych, skupionych na zmianach zachodzących wewnątrz banków w czasie pandemii.
Po raz kolejny badanie spotkało się z dużym zainteresowaniem uczestników. Udział wzięło w nim ponad 4,5 tys. osób, chociaż część respondentów nie udzieliła kompletnych odpowiedzi. Ponownie większość badanych stanowili obecni pracownicy banków komercyjnych, pracujący na pierwszej linii kontaktu z klientem w placówkach, głównie w obszarze bankowości detalicznej.

Bezpieczny kredyt 2% - najważniejsze fakty
Na czym polega? Kto może skorzystać? Ile kredytu można dostać? Co z wkładem własnym? Czy dopłaty można stracić? Pobierz e-book bezpłatnie lub kup za 10 zł.
Masz pytanie? Napisz na marketing@bankier.pl
Najważniejsze wnioski z badania
Wyniki tegorocznej edycji badania „Jak pracuje się w bankach?” omówiliśmy na łamach Bankier.pl w serii 5 publikacji:
- Bankowcy z pesymizmem patrzą na rynek pracy. Badani we wszystkich poprzednich edycjach sondażu sygnalizowali w większości wzrost wymagań i stagnację płac. Tak było i tam razem, lecz zmienił się nieco rozkład deklaracji. Najmniej liczna grupa bankowców w historii badania (21 proc.) deklarowała, że wynagrodzenie na ich stanowisku pracy w ostatnim roku wzrosło. 18 proc. (o 5 pp. więcej niż w 2019 r.) wskazało, że miało miejsce obniżenie płacy. Grupa spokojnych o zatrudnienie była najmniej liczna od 2016 r. (12 proc. vs 15 proc. w 2019 r. i 17 proc. w 2018 r.). Interesujące wyniki przyniosło pytanie o szacowany czas poszukiwania nowego miejsca pracy. Można je potraktować jako pochodną oceny sytuacji na rynku. 14 proc. badanych wskazało, że znalezienie pracy zajmie ponad 6 miesięcy (najwyższy odsetek we wszystkich dotychczasowych edycjach badania). Zaledwie co dziesiąty respondent spodziewa się, że poszukiwania nowego zatrudnienia zajmą mniej niż miesiąc. To o 11 pp. mniej niż w 2019 r.
- Sprzedaż „na siłę” w bankach ma się całkiem dobrze. Nietrafiona sprzedaż – ten termin stał się powszechnie znany dzięki m.in. aferom związanym z obligacjami GetBack. Zapytaliśmy o to pracowników banków bezpośrednio. „Czy zdarzyło Ci się w ostatnich 12 miesiącach zaproponować klientowi wariant produktu, który nie był Twoim zdaniem najbardziej dla niego odpowiedni (np. kredyt gotówkowy z ubezpieczeniem zamiast kredytu bez ubezpieczenia)?”. Na tak postawione pytanie 32 proc. respondentów przyznało, że wielokrotnie podsuwało nieodpowiednie produkty. Co piąty badany wskazał, że sporadycznie decydował się na taki krok. Zapytani o motywacje pchające ich do takiego postępowania w większości wskazywali na wymagania wynikające z planów sprzedażowych (82 proc. przyznających się do nietrafionej sprzedaży).
- Niskie płace, wysokie wymagania. 61 proc. badanych obecnych pracowników banków twierdzi, że w 12 miesiącach przed udziałem w sondażu rozważało zmianę miejsca pracy, ale nie zdecydowało się na taki krok. Można postawić hipotezę, że trudniejsza sytuacja na rynku pracy ograniczyła mobilność bankowców. W poprzedniej edycji badania (przeprowadzonej w 2019 r.) odsetek nieprzyznających się do myśli o opcji zmiany zatrudnienia był niższy aż o 13 pp. Jednocześnie odnotowaliśmy więcej (o 3 pp.) deklaracji sfinalizowanych zmian miejsca pracy. Najczęściej wskazywanym powodem niezadowolenia był poziom wynagrodzenia, a następnie nadmierny poziom oczekiwań pracodawcy oraz odczuwany stres.
- Praca podczas pandemii – dobrze zorganizowana, ale wymagająca. 31 proc. respondentów pracujących na pierwszej linii kontaktu z klientem wskazało, że ich bank w trakcie trwania obostrzeń związanych z pandemią zawiesił plany sprzedażowe. Kolejne 36 proc. badanych twierdzi, że wprawdzie plany nadal obowiązywały w tym czasie, ale zmniejszeniu uległy „targety”, które należało zrealizować. Około połowa respondentów wskazała, że w okresie od marca 2020 r. wzrosły obciążenie zadaniami i czas poświęcany na obowiązki. Jednocześnie ponad dwie trzecie badanych bankowców oceniło, że organizacja pracy w ich części instytucji była dobra lub bardzo dobra.
- Bankowe bolączki – presja na wyniki, nierealne plany. Jedno z pytań powtarzanych we wszystkich dotychczasowych falach badania dotyczyło obserwowanych w miejscu pracy negatywnych, patologicznych zjawisk. Zadaliśmy je również tym razem, a wyniki znacząco odbiegają, in plus, od odnotowanych w latach 2017-2019. Ogółem 30 proc. badanych nie wskazało żadnej z prezentowanych w pytaniu patologii. W 2019 r. grupa ta była o połowę węższa (15 proc.), a we wcześniejszych latach liczyła odpowiednio 18 i 19 proc. Połowa respondentów (obecnie zatrudnionych w bankach) spotkała się w 12 miesiącach poprzedzających badanie z nadmierną presją przełożonych na wyniki.
Kim byli badani?
Wśród respondentów-bankowców odnotowaliśmy przewagę mężczyzn (60 proc.). Niemal połowę badanych stanowiły osoby w wieku od 25 do 35 lat. 47 proc. respondentów stanowili mieszkańcy miast o liczbie ludności powyżej 0,5 mln.
77 proc. uczestników sondażu pracujących w chwili wypełnienia kwestionariusza w banku zatrudnionych było na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Niecałe 19 proc. – na czas określony. 29 proc. otrzymywało miesięczne wynagrodzenie brutto w przedziale od 5 do 7,5 tys. zł, a 19 proc. – od 4 do 5 tys. zł.
Zobacz wyniki poprzednich edycji badania
Z raportami z poprzednich edycji badania „Jak się pracuje w bankach?” zapoznać się można na stronach Bankier.pl: