Poszkodowani przez ustawę o ziemi skarżą się do ministra

Osoby, którym nie udało się uzyskać kredytu na zakup lub budowę domu na działkach rolnych, jednoczą siły. Piszą list otwarty do ministra rolnictwa. Proszą w nim o jednoznaczną, odgórną interpretację przepisów lub szybką nowelizację prawa.

Niedawno informowaliśmy o tym, że banki wstrzymują przyjmowanie wniosków o kredyty na zakup lub budowę domów na działkach rolnych lub nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (mpzp). Jest to związane z obowiązującą od początku maja ustawą regulującą obrót nieruchomościami rolnymi (ustawa z dnia 14 kwietnia o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa), która zmienia też inne ustawy, w tym ustawę o księgach wieczystych i hipotece. Zmieniony zapis mówi o tym, że suma hipoteki na nieruchomości rolnej nie może przewyższać wartości tej nieruchomości na dzień ustalania hipoteki.

Banki mają związane ręce

Ponieważ nie ma jednoznacznej interpretacji zapisów ustawy, stanowią one niemały problem zarówno dla banków, jak i dla sądów wieczystoksięgowych. – W ujęciu celowościowym zapisy dotyczące hipoteki nie będą dotyczyć nieruchomości rolnych do 3000 mkw. Jednak według wykładni literalnej - tymi zapisami objęte będą wszystkie nieruchomości rolne. Sądy wieczystoksięgowe zapewne będą korzystały z tego drugiego podejścia i nowymi zapisami o hipotece obejmować będą wszystkie nieruchomości rolne – wyjaśniał w rozmowie z Bankier.pl Bolesław Meluch ze Związku Banków Polskich.

Ponieważ istnieje ryzyko, że wnioski o wpis hipoteki na nieruchomości rolnej będą odrzucane przez sądy wieczystoksięgowe, banki przestają udzielać kredytów na budowę domów na takich działkach, gdyż nie mają pewności ustanowienia na nich odpowiedniego zabezpieczenia. W rozmowie z Bankier.pl, przedstawiciel Związku Banków Polskich zapewnił, że ZBP występuje do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośba o jednoznaczną interpretację przepisów, która obowiązywałaby banki i sądy wieczystoksięgowe.

Poszkodowani kredytobiorcy też piszą do ministra rolnictwa

Teraz z apelem o rozwiązanie problemu występują też pokrzywdzeni kredytobiorcy. Przygotowali list otwarty do ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Powstał też specjalny fanpage na Facebooku zrzeszający poszkodowanych przez nową ustawę. 

– W związku z wprowadzaniem w życie „ustawy z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw” wszystkie banki w Polsce wstrzymują kredytowanie inwestycji na działkach, które w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego mają przeznaczenie rolne. Powyższa sytuacja ma też miejsce, gdy brak jest wyżej wymienionych aktów – wskazują pokrzywdzeni w liście kierowanym do ministra rolnictwa, podkreślając skalę problemu.

Zmiany prawa „przekreśleniem marzeń tysięcy ludzi”

Pokrzywdzeni zwracają uwagę, że wprowadzone zmiany prawa i ich niejednoznaczność uniemożliwiająca zdobycie kredytu skutkują „ przekreśleniem marzeń tysięcy ludzi, którzy chcieli budować lub już są w trakcie budowy wymarzonego domu, bo zgodnie z obecnym systemem prawnym nie uzyskają oni kredytowania takiej inwestycji”. 

Poszkodowani wskazują też na przypadki osób, które chciały zakupić budynek w stanie surowym stojący na takiej działce i podpisały umowę przedwstępną. W obliczu nowych przepisów nie mogą sfinalizować transakcji zakupu, ponieważ nie otrzymają kredytu. Tracą tym samym wniesione wcześniej zadatki, które opiewają często na dziesiątki tysięcy złotych. – Przypadków tego typu jest wiele, a wszystkie wynikają ze zbyt szerokiego traktowania przez ustawę i sądy definicji nieruchomości rolnej – czytamy w liście otwartym poszkodowanych.

Apel o szybkie rozwiązanie sprawy

Osoby, które spotkały się z odmową udzielenia kredytu na budowę lub zakup domu na działkach, co do których nie można ściśle określić ich budowlanego i mieszkalnego charakteru, apelują o podjęcie przez ministra rolnictwa szybkich działań mających na celu rozwiązanie problemu.

– Prosimy o odgórną interpretację dla sądów, że dla działek dla których wydano pozwolenie na budowę przepis z ustawy o księgach wieczystych i hipotece (art. 68, ust. 2a) nie obowiązuje. Jeżeli nie byłoby to możliwe w takim trybie, prosimy o szybką nowelizację prawa, które zlikwiduje wyżej wymieniony problem. (…)Nie wydaje się, żeby skutki które wprowadziła w/w ustawa były intencją ustawodawcy, dlatego liczmy na szybkie działanie z Pana strony – wnoszą autorzy listu.

Skala problemu może być bardzo duża

Ponieważ niejasność przepisów dotyczy zarówno działek rolnych, jak i tych, które nie są objęte w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, skala problemu może być bardzo duża. Biorąc pod uwagę, że plany zagospodarowania przestrzennego, które zgodnie z ustawą z 2003 r. powinny obowiązywać w każdej gminie, w rzeczywistości obejmują dziś zaledwie 1/3 powierzchni kraju, problem może dotyczyć faktycznie tysięcy kredytobiorców.

Redakcja Bankier.pl również poprosiła Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi o komentarz w tej sprawie. W odpowiedzi otrzymaliśmy informację, że " dotychczas nie wpłynęło pismo Związku Banków Polskich w sprawie interpretacji zapisów Ustawy z dnia 14 kwietnia 2016 o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 585) w kontekście możliwości udzielania przez banki kredytów na budowę domu na nieruchomości rolnej. Odpowiedź zostanie udzielona niezwłocznie po otrzymaniu tego pisma".

Katarzyna Wojewoda-Leśniewicz