Biorąc pod uwagę szerokie zastosowanie pierwiastków ziem rzadkich, jakiekolwiek długotrwałe zakłócenia w ich dostawach mogą spowodować znaczne straty w produkcji gospodarczej - ocenili eksperci Goldman Sachs. Dodali, że Chiny dominują w rafinacji tych pierwiastków, mając 98 proc. udziału w rynku.
9 października Chiny wprowadziły nowe regulacje, które objęły m.in. technologie wydobycia, przetwarzania i reeksportu produktów zawierających chińskie surowce. Chiński resort handlu zastrzegł, że wnioski o eksport do zagranicznych użytkowników wojskowych w ogóle nie będą zatwierdzane. Rzeczniczka tego ministerstwa He Yongqian zapewniła w ubiegłym tygodniu, że zatwierdzane będą jednak wszystkie wnioski o eksport metali ziem rzadkich do użytku cywilnego. Władze ChRL uspokajają rynki po zaostrzeniu kontroli eksportu, podkreślając, że celem jest bezpieczeństwo narodowe, a nie uderzenie w konkretne kraje.
„Chociaż rynek pierwiastków ziem rzadkich (REE) (z ang. rare-earth elements - PAP) jest bardzo mały (...) jakiekolwiek długotrwałe zakłócenia w dostawach mogą spowodować znaczne straty w produkcji gospodarczej, biorąc pod uwagę ich szerokie zastosowanie” - ocenili eksperci Goldman Sachs. Zwrócili uwagę, że rynek REE jest 33 razy mniejszy niż rynek miedzi, a jego wartość w zeszłym roku wyniosła 6 mld dol.
Jak zaznaczyli, zaostrzenia kontroli eksportu dotyczą pierwiastków ziem rzadkich i magnesów, a te są kluczowe dla produkcji baterii, układów scalonych oraz sprzętu obronnego. Tymczasem Chiny mają pozycję dominującą nie tylko w wydobyciu, ale zwłaszcza w rafinacji pierwiastków ziem rzadkich i produkcji magnesów, gdzie mają odpowiednio 92 i 98 proc. udziału w rynku.
Zdaniem ekspertów Goldman Sachs wśród minerałów krytycznych największe ryzyko wstrzymania eksportu przez Chiny dotyczy samaru, grafitu, lutetu i terbu. Ryzyko w przypadku samaru jest wysokie, ponieważ wyjątkowo wytrzymałe i odporne na wysoką temperaturę magnesy samarowo-kobaltowe mają kluczowe znaczenie dla przemysłu lotniczego i obronnego. W przypadku lutetu i terbu, z powodu ich szerokiego zastosowania w gospodarce, zakłócenia mogą wiązać się z wysokimi stratami PKB.
W raporcie wskazano też, że eksport lekkich pierwiastków ziem rzadkich, takich jak cer, wanad i lantan, „może w przyszłości również napotkać nowe ograniczenia, biorąc pod uwagę dominujący udział Chin nie tylko w rafinacji (ok. 90 proc.), ale także w górnictwie (powyżej 60 proc.)”.
Wyjaśniono również, że inne kraje przyspieszają prace nad budową niezależnych łańcuchów dostaw pierwiastków ziem rzadkich i magnesów, jednak wciąż znane nam złoża niektórych pierwiastków ziem rzadkich są bardzo ograniczone (przynajmniej poza Chinami i Mjanmą), a budowa kopalni zajmuje zazwyczaj od 8 do 10 lat. Ponadto rafinacja pierwiastków ziem rzadkich jest technicznie złożona i wymaga „dogłębnej wiedzy specjalistycznej”, a budowa zakładów do rafinacji takich pierwiastków to proces zajmujący zazwyczaj ok. 5 lat. „Ponieważ Chiny kontrolują większość dostaw samaru, podaż magnesów samarowo-kobaltowych wykorzystywanych w obronności jest ograniczona” - dodano.
Według szacunków United States Geological Survey na 2024 r. światowe złoża metali ziem rzadkich wynoszą 110 mln ton, z czego aż 44 mln znajduje się w Chinach. Dla porównania, Wietnam dysponuje złożami wielkości 21 mln ton, a Brazylia - 22 mln. (PAP)
bpk/ mick/
