Po raz pierwszy od lipca 2022 roku Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego nie zdecydowała się na podniesienie stóp procentowych. Rynek ocenia, że najwyższe od 22 lat koszty kredytu w strefie euro pozostaną z nami na dłużej.
- Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Napływające informacje zasadniczo pokrywają się z jej wcześniejszą oceną średniookresowych perspektyw inflacji. Nadal przewiduje się, że inflacja zbyt długo będzie za wysoka, a wewnętrzna presja cenowa pozostaje silna – tak rozpoczyna się październikowy komunikat Europejskiego Banku Centralnego.
Stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących pozostanie zatem na poziomie 4,50 proc., stopa kredytu w banku centralnym wynosić będzie 4,75 proc., a stopa depozytu 4,00 proc. Są to najwyższe poziomy stóp procentowych w strefie euro od sierpnia 2001 roku.
- Rada Prezesów dąży do zapewnienia, żeby inflacja wkrótce powróciła do docelowego poziomu 2% w średnim okresie. Na podstawie aktualnej oceny Rada Prezesów uważa, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które – przy utrzymaniu ich przez wystarczająco długi okres – istotnie przyczynią się do osiągnięcia przyjętego celu – napisano w komunikacie EBC.
Rynek wierzy w „wyżej na dłużej”
Rynek był w zasadzie pewny, że EBC we wrześniu zakończył cykl podwyżek i że na październikowym posiedzeniu Rady Prezesów zapadnie decyzja i och utrzymaniu na niezmienionych poziomach. Teraz spekuluje się, że relatywnie wysokie stopy procentowe w strefie euro zostaną utrzymane przez dłuższy czas ze względu na dość silną presję inflacyjną. Pierwsza obniżka oczekiwana jest dopiero w czerwcu 2024 roku. Według wrześniowych prognoz EBC średnia stopa inflacji HICP wyniesie 5,6% w 2023, 3,2% w 2024 oraz 2,1% w 2025. To wszystko są wartości wyższe od 2-procentowego celu inflacyjnego.
Było to pierwsze od lipca 2022 roku posiedzenie Rady Prezesów, na którym nie zdecydowano się na podwyżkę kosztów kredytu. Cykl zacieśniania (czy raczej normalizacji) polityki pieniężnej rozpoczęto ponad rok temu, zrywając z polityką ujemnych stóp procentowych. We wrześniu ubiegłego roku zdecydowano się na przyspieszenie tempa podwyżek do 75 pb. Miesiąc później Rada Prezesów ogłosiła analogiczny ruch. W grudniu zwolniła do 50 pb., a kolejne "pięćdziesiątki" dorzuciła w lutym i marcu. W maju tempo zaostrzania polityki monetarnej zostało ograniczone do podwyżki o 25 pb. i tyle samo wyniosło w czerwcu oraz w lipcu, a także we wrześniu.
- Celem przyszłych decyzji Rady Prezesów będzie zapewnienie, by podstawowe stopy procentowe EBC były na poziomach wystarczająco restrykcyjnych tak długo, jak będzie to konieczne – dodano.
Zacieśnienie ilościowe w dotychczasowym tempie
Portfel programu APP jest zmniejszany w określonym i przewidywalnym tempie, ponieważ Eurosystem nie reinwestuje już spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych. Od lipca 2023 Rada Prezesów zaprzestała reinwestycji w ramach programu APP.
Spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu PEPP będą reinwestowane "co najmniej do końca 2024", a "wygaszanie w przyszłości portfela PEPP będzie się odbywać w sposób kontrolowany, żeby nie zaburzać odpowiedniego nastawienia polityki pieniężnej" - głosi październikowy komunikat.
Władze EBC kontynuują zacieśnianie polityki pieniężnej w obliczu uparcie silnej presji inflacyjnej. We wrześniu inflacja HICP w strefie euro obniżyła się do 4,3%. Wprawdzie był to najniższy odczyt od blisko dwóch lat, lecz jednocześnie był to 27. miesiąc z rzędu, w którym inflacja HICP przekraczała 2-procentowy cel Europejskiego Banku Centralnego. Odnotujmy fakt, że od września strefa euro notuje realnie dodatnią stopą procentową liczoną ex post (czyli w odniesieniu do już zrealizowanej inflacji).
Z drugiej strony z gospodarki eurolandu nadchodzą ewidentnie recesyjne sygnały. Jesienne odczyty PMI dość jednoznacznie wskazują, że trzeci kwartał przyniesie spadek PKB eurolandu. Nie najlepiej prezentują się też perspektywy na kwartał nadchodzący. Łagodna recesja w strefie euro jest teraz scenariuszem bazowym. Przypomnijmy, że EBC podnosił stopy procentowe także na początku recesji w roku 2008 oraz 2011.
Następne – i ostatnie w tym roku „decyzyjne” - spotkanie Rady Prezesów EBC zaplanowane jest na 14 grudnia.
