Zgodnie z powszechnymi oczekiwaniami Rada Prezesów EBC nie zmieniła podstawowych stóp procentowych. Zapowiedziała za to szybsze „przykręcenie” programu PEPP, w ramach którego skupowano obligacje krajów strefy euro.
- Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Choć inflacja obniżyła się w ostatnich miesiącach, prawdopodobnie znów przejściowo wzrośnie w krótkim okresie. Zgodnie z najnowszymi projekcjami ekspertów Eurosystemu dla strefy euro oczekuje się, że w przyszłym roku inflacja będzie się stopniowo obniżać, a do przyjętego przez Radę Prezesów docelowego poziomu 2% zbliży się w 2025 – tak rozpoczyna się grudniowy komunikat Europejskiego Banku Centralnego.
Stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących pozostanie zatem na poziomie 4,50 proc., stopa kredytu w banku centralnym wynosić będzie 4,75 proc., a stopa depozytu 4,00 proc. Są to najwyższe poziomy stóp procentowych w strefie euro od sierpnia 2001 roku.
- Rada Prezesów jest zdeterminowana w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Na podstawie aktualnej oceny Rada Prezesów uważa, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które – jeśli zostaną utrzymane przez wystarczająco długi okres – istotnie przyczynią się do osiągnięcia przyjętego celu – napisano w komunikacie EBC.
W listopadzie inflacja HICP w strefie euro obniżyła się do 2,4% i tym samym znalazła się już bardzo blisko celu władz monetarnych. Dla porównania, jeszcze rok temu inflacja w eurolandzie sięgała 10% i była najwyższa w historii. Niemniej jednak według grudniowych prognoz EBC średnia stopa inflacji HICP wyniesie 5,4% w 2023 (względem 5,6% w prognozie z września), 2,7% w 2024 (poprzednio: 3,2%) oraz 2,1% w 2025 (poprzednio: 2,1%). Dopiero w roku 2026 inflacja HICP ma się ukształtować w celu EBC (1,9%).
„Wyżej na dłużej”. Ale na jak długo?
Uczestnicy rynku od dawna są przekonani, że EBC we wrześniu zakończył cykl podwyżek. Utwierdziła ich w tym przekonaniu decyzja z października, gdy stopy procentowe w eurolandzie pozostały na niezmienionym poziomie. Spekuluje się, że relatywnie wysokie stopy procentowe w strefie euro ze względu na dość silną presję inflacyjną zostaną utrzymane przynajmniej przez kilka kolejnych miesięcy.
Jednakże od kilku tygodni nasilają się rynkowe spekulacje na temat obniżek stóp w EBC w 2024 roku. Ekonomiści ankietowani przez Reutersa zakładają, że pierwsza obniżka kosztów kredytu w strefie euro nastąpi wiosna 2024 roku. 51 z 90 respondentów zakłada przynajmniej jedno cięcie stóp w EBC do lipca przyszłego roku. Następnie oczekiwane są dwie 25-punktowe obniżki w drugiej połowie 2024 roku.
To istotna różnica w stosunku do oczekiwań względem Rezerwy Federalnej. Spekuluje się, że Fed dokona pierwszego cięcia stóp już w marcu, a najpóźniej w maju. Amerykański bank centralny ma tę przewagę, że zaczął podnosić stopy wcześniej niż EBC i „dojechał” z nimi do znacząco wyższych poziomów (5,50% vs. 4,50% w EBC).
Europejski Bank Centralny cykl zacieśniania (czy raczej normalizacji) polityki pieniężnej rozpoczął dopiero w czerwcu 2022 roku, zrywając z polityką ujemnych stóp procentowych. We wrześniu ubiegłego roku zdecydowano się na przyspieszenie tempa podwyżek do 75 pb. Miesiąc później Rada Prezesów ogłosiła analogiczny ruch. W grudniu '22 zwolniła do 50 pb., a kolejne "pięćdziesiątki" dorzuciła w lutym i marcu. W maju tempo zaostrzania polityki monetarnej zostało ograniczone do podwyżki o 25 pb. i tyle samo wyniosło w czerwcu oraz w lipcu, a także we wrześniu.
- W przyszłych decyzjach Rada Prezesów dopilnuje, by podstawowe stopy procentowe EBC były na poziomach wystarczająco restrykcyjnych tak długo, jak będzie to konieczne – dodano w komunikacie.
QT zostanie przyspieszone
Portfel programu APP jest zmniejszany w określonym i przewidywalnym tempie, ponieważ Eurosystem nie reinwestuje już spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych. Od lipca 2023 Rada Prezesów zaprzestała reinwestycji w ramach programu APP.
- W pierwszym półroczu 2024 Rada Prezesów zamierza nadal w całości reinwestować spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu PEPP. W drugim półroczu zamierza zmniejszać portfel PEPP średnio o 7,5 mld EUR miesięcznie. Rada Prezesów planuje zakończenie reinwestycji w ramach programu PEPP z końcem 2024. - głosi grudniowy komunikat EBC.
W praktyce jest to dodatkowe zacieśnienie polityki monetarnej w strefie euro. Jeszcze w październiku Rada Prezesów zapowiadała, że płaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu PEPP będą reinwestowane "co najmniej do końca 2024". Ten termin właśnie uległ skróceniu o pół roku.
Następne „decyzyjne” spotkanie Rady Prezesów EBC zaplanowane jest na 21 stycznia.
