W "państwowych" dywidendach wciąż posucha

Niewiele ponad 2 mld zł trafią z GPW do państwowej kasy. Posucha w "państwowych" dywidendach trwa więc w najlepsze.

Choć grono spółek z GPW kontrolowanych przez Skarb Państwa rośnie, z dywidend inkasowanych przez rząd wcale nie wpada coraz więcej pieniędzy. Co więcej, do wyników sprzed ledwie kilku lat brakuje Skarbowi Państwa naprawdę wiele. Wystarczy tylko spojrzeć na poniższy wykres. W 2012 roku - rekordowym pod tym względem - rząd z giełdowych dywidend zainkasował  aż 6 mld zł, a więc trzykrotnie więcej. Przez kolejne lata trwał trend spadkowy. I choć w 2018 roku zostanie on najprawdopodobniej przerwany, to jednak wzrostu o 4 proc. względem 2017 roku, przy skali wcześniejszych spadków, nie sposób uznać za sukces. Jak w poprzednim roku było kiepsko z dywidendami, tak jest i teraz.

Słabość ta wynika jednak z wielu przyczyn. Oczywiście najważniejsza jest ta najbanalniejsza - spółki Skarbu Państwa płacą dużo niższe dywidendy. Choć póki co w wielu przypadkach dysponujemy tylko propozycjami zarządów, to jednak te zazwyczaj przechodzą bez większego oporu WZA. Jeżeli tak byłoby i tym razem, to strumień dywidend z GPW dla Skarbu Państwa sięgnąłby wspomnianych 2,02 mld zł. 

W poszukiwaniu pozytywów

Są oczywiście pozytywne zaskoczenia. Najwięcej do puli dołoży PZU, które na dywidendę przeznaczy najwyższe od 2015 roku 2,16 mld zł. 738 mln zł z tej kwoty zasili właśnie konta Skarbu Państwa. Dywidendowy rekord wyrówna zaś Orlen. 1,28 mld zł trafiło do kieszeni w roku poprzednim, trafi także i w tym (z czego 353 mln zł do Skarbu Państwa). Rysą na tym obrazie jest jednak fakt, że w tym roku zysk Orlenu był wyższy niż przed rokiem. Dodatkowo spółce obecnie przestało aż tak mocno sprzyjać otoczenie makro, przez co o rekord zysków w 2018 roku może być ciężko. To z kolei może obniżyć dywidendę, szczególnie w kontekście projektów politycznych, w które angażowana jest spółka.

Do pozytywów zaliczyć można także powrót dywidendy z PKO BP, który w końcu otrzymał zielone światło od nadzorcy. Wcześniej KNF blokowała dywidendę z tego banku, teraz pozwoliła na wypłatę maksymalnie 25 proc. zysków. W ten sposób do państwowej kasy trafi 202 mln zł.

Warto zwrócić także uwagę na drugą po długiej przerwie dywidendę Lotosu. To kolejne 98 mln zł do dywidendowej puli Skarbu Państwa. Wyższą dywidendę niż przed rokiem proponują także Azoty. Wielką dywidendę wypłaca też kontrolowane (choć "nieśmiało") przez Skarb Państwa Pekao, rząd jednak spółkę tę kontroluje pośrednio, w związku z tym dywidendy nie trafiają bezpośrednio do niego.

Największe rozczarowania

Tutaj jednak pozytywy się kończą. Rozczarowań jest zdecydowanie więcej. Przede wszystkim dotyczą one spółek, które dywidend nie wypłaciły. W tym roku ani grosza nie ujrzą akcjonariusze m.in. wszystkich kontrolowanych przez Skarb Państwa spółek energetycznych. Sektor, który na światowych giełdach kojarzony jest ze stabilnością i dywidendami, u nas przegrywa ze starą technologią i politycznym zaangażowaniem spółek m.in. w nacjonalizację.

Problemy spółek energetycznych to jednak nie nowość. Spore rozczarowanie towarzyszyło JSW. Spółka wydobyła się z problemów i, pokazując solidne zyski, rozbudziła nadzieje inwestorów. Zdecydowano jednak o zachowaniu zysku w spółce, tłumacząc się porozumieniem z obligatariuszami, choć wcześniej sugerowano, że porozumienie dywidendy nie wyklucza. Dodatkowo w lutym miała miejsce wpadka związana z komunikacją polityki dywidendowej spółki.

Największym dywidendowym rozczarowaniem wśród spółek Skarbu Państwa zdecydowanie jednak jest KGHM. Spółka do tej pory wypłacała rok w rok dywidendę od 2005 roku, w 2012 roku przekazała na ten cel aż 5,7 mld zł, czym w dużym stopniu przyczyniła się do wspominanego rekordu. 1,8 mld zł z tej kwoty trafiło wówczas do Skarbu Państwa, który obecnie - w 2018 roku - ze wszystkich dywidend z GPW zbierze zaledwie 11 proc. więcej. W tym roku piękna passa została przerwana, do kieszeni akcjonariuszy KGHM-u nie trafi zaś ani złotówka. 

Historia KGHM-u świetnie pokazuje inny aspekt dywidendowego "problemu" Skarbu Państwa. Spółka od 2012 roku płaci dedykowany jej podatek miedziowy, z którego tytułu w 2017 roku musiała wysupłać 1,7 mld zł. Teoretycznie więc można ów podatek uznać za swego rodzaju dywidendę, którą omija się akcjonariuszy mniejszościowych. Takich prób było zresztą więcej, warto przypomnieć choćby słynne "kapitały PGE".

Skarb Państwa nie ma prawa narzekać. A reszta inwestorów?

Trudno się zresztą spodziewać dywidendowych fajerwerków po rządzie, którego przedstawiciele przyznają wprost, że trzeba trzymać się niskich dywidend. Dzielenie się zyskami jest po prostu rządzącym nie na rękę. Przykładowo, jeżeli z dywidend Orlenu rząd chce uzyskać 1 mld zł, spółka na dywidendę musi przeznaczyć blisko 4 mld zł. Z punktu widzenia rządu 3 mld zł są więc stracone. Lepiej więc szukać innego sposobu zagospodarowania tych środków zgodnie z rządowymi planami. Tym bardziej, że zarządy tych spółek pochodzą de facto z politycznego nadania. I właśnie tą drogą wydaje się iść obecny rząd.

Niskie wpływy z dywidend nie są więc wbrew pozorom problemem rządu. On owe niższe wpływy odbija sobie politycznym zaangażowaniem spółek czy specpodatkami. Prawdziwymi poszkodowanymi są akcjonariusze mniejszościowi, z którymi wcześniej zawarto układ. Częściowo prywatyzujemy spółki, sprzedajemy wam udziały, a więc stajecie się współwłaścicielami spółek. Tymczasem spółki te Skarb Państwa traktuje jak własny folwark, rolę inwestora mniejszościowego sprowadzono zaś tym samym do dawcy kapitału.

Źródło: