Już ponad połowa studentów za pokój, akademik lub mieszkanie płaci ponad 1000 zł miesięcznie – wynika z najnowszego raportu „Studenci na rynku nieruchomości” przygotowanego przez AMRON-SARFiN. Najmocniej rośnie odsetek przelewów opiewających na ponad 1500 zł/m-c. Niezmiennie króluje szukanie mieszkania na ostatnią chwilę, a o istnieniu rynku wynajmujących może świadczyć znikoma częstotliwość negocjacji cenowych.
Za niespełna tydzień blisko 1,3 mln studentów zainauguruje rok akademicki 2025/2026. Większość zamieszka, po raz pierwszy lub już kolejny, w wynajmowanym pokoju, mieszkaniu albo akademiku. Zgodnie z danymi pochodzącymi z raportu „Studenci na rynku nieruchomości”, w poprzednim roku w wynajmowanej nieruchomości mieszkało 37 proc. studentów, czyli blisko 475 tys. osób.
Blisko co piąty (22 proc.) za lokum miało akademik, przy czym większość z nich mieszkała w akademiku uczelnianym (18 proc.). Podobnie jak rok wcześniej 8 proc. żaków mieszkało we własnym mieszkaniu.
Aż 87 proc. studentów płacących za dach nad głową (87 proc.) przestrzenią, ale także czynszem dzieliła się ze współlokatorami. Bezwzględna większość (52 proc.) mieszkała z jednym współlokatorem. 13 proc. ankietowanych mieszkało w pojedynkę, przy czym w przypadku z ponad połowy z nich lokum była kawalerka.
Wciąż co czwarty ankietowany nie miał pokoju do własnej dyspozycji, tylko dzielił go ze współlokatorem. W połowie przypadków miały one kilkanaście metrów kwadratowych powierzchni.
Szybkie umowy na ostatnią chwilę
W ubiegłym roku akademickim jeszcze mocniej niż we wcześniejszych latach uwidocznił się wśród studentów zwyczaj szukania dachu nad głową na ostatnią chwilę. Ponownie najgorętszym miesiącem na rynku nieruchomości w przypadku studentów był wrzesień. Wówczas umowy najmu podpisało 40 proc. polskich żaków.
Co szósty (17 proc.) mieszkanie wynajął już podczas trwania roku akademickiego – w październiku. Taki sam odsetek ankietowanych studentów mieszkanie wynajął już w sierpniu.
Niemal połowa przepytywanych (46 proc.) znalazła mieszkanie w ciągu dwóch tygodni. Co trzeci żak przed podpisaniem umowy oglądał tylko jedną nieruchomość. Co ciekawe, 14 proc. ankietowanych przed zawarciem umowy nie odwiedziło żadnego mieszkania. Blisko co dziesiąty student (9 proc.) znacznie bardziej przebierał (lub był do tego zmuszony) w ofertach i potrzebował obejrzeć co najmniej sześć nieruchomości.
Ponad połowa ankietowanych ofert najmu szukała na portalach ogłoszeniowych, zaledwie jeden na stu skorzystał z usług agencji nieruchomości.
Podobnie jak rok wcześniej, większość studentów (62 proc.) zdecydowała się lub została zmuszona do podpisania zwykłej pisemnej umowy najmu. Co ósmy (12 proc.) podpisał umowę najmu okazjonalnego. W dalszym ciągu ledwie 1 proc. z nich zdecydował się na najem instytucjonalny. Od lat wokół 10 proc. oscyluje z kolei odsetek żaków wynajmujących pokój lub mieszkanie w oparciu o umowę ustną.
Z kaucją i bez negocjacji
Wciąż rzadkością są negocjacje cenowe. Ponad czterech na pięciu ankietowanych studentów (86 proc.) zgodziło się na cenę zaproponowaną przez wynajmującego. Tylko 8 proc. żaków udało się wynegocjować niższą stawkę. W odwrotnej, niekorzystnej dla siebie sytuacji, znalazło się 6 proc. pytanych.
Nieznacznie względem wcześniejszego roku – do 21 proc. – wzrósł odsetek umów niezawierających zapisu o obowiązku wpłacenia kaucji. W przypadku co drugiej umowy (49 proc.) kaucja stanowiła wysokość miesięcznego czynszu.
Ceny mieszkań i pokoi rosną
Choć oczekiwania wynajmujących w ostatnim roku rosły wolniej od inflacji CPI, to znacząco wzrósł odsetek studentów, których rachunek za dach nad głową był wyższy niż rok wcześniej.
Już ponad połowa ankietowanych żaków (54 proc.) za pokój, akademik lub mieszkanie płaciła ponad 1000 zł miesięcznie. Rok wcześniej współczynnik wyniósł 38 proc.
Najczęściej (23 proc.), podobnie jak przed rokiem, rachunek opiewał na kwotę zawierającą się w przedziale 750 – 1000 zł. Względem poprzednich lat najmocniej wzrosła częstotliwość występowania czynszów wyższych niż 1500 zł (19 proc. i +7 pp. r/r) oraz zawierających się w przedziale 1250 – 1500 zł (18 proc. i +8 pp. r/r).
W przypadku mieszkania wynajmowanego w pojedynkę płacono średnio 2134 zł/m-c, pokój w akademiku prywatnym kosztował średnio 1858 zł/m-c, za „jedynkę” w akademiku uczelnianym płacono średnio 808 zł/m-c, z kolei pokój w mieszkaniu kosztował przeciętnie 1265 zł/m-c.
Mogłoby się wydawać, że mieszkanie ze współlokatorem powinno obniżyć rachunek o połowę. Nic bardziej mylnego. Jak wynika z danych AMRON-SARFiN, pokój w mieszkaniu wynajmowanym wspólnie ze współlokatorem kosztował średnio blisko 1000 zł/m-c.
Choć jak już wspomnieliśmy, w ujęciu rocznym wzrost stawek czynszów był w większości z grona największych polskich miast niższy inflacji CPI, to stawki w większości przypadków nadal rosną – z reguły w przedziale 0,5 – 4 proc. r/r. Zgodnie z danymi Otodom Analytics, łatwiej o spadki średnich cen ofertowych jest w przypadku większych mieszkań.
W większości przypadków ciężar opłat związanych z najmem spoczywał jednak nie na samych studentach stacjonarnych, ale ich rodzicach (77 proc.). Współczynnik ten zanotował wyraźny wzrost – przed rokiem wyniósł bowiem 64 proc. Co trzeci student na czynsz pracował własnoręcznie (34 proc. wobec 37 proc. rok wcześniej). Stypendium było źródłem pozwalającym opłacić najem w przypadku co piątego ankietowanego (-2 pp. r/r) a kredyt studencki w przypadku 0,4 proc. żaków.
