Infrastruktura i sieć Orange gotowe na projekty IoT

Rozwój inteligentnych miast musi być wspólnym przedsięwzięciem mieszkańców, władz lokalnych i biznesu, w tym szczególnie dostawców usług IoT. Połącznie potencjałów instytucji i firm z entuzjazmem obywateli to droga do budowy zrównoważonych i zoptymalizowanych miast przyszłości.

Internet rzeczy (IoT – internet of things) daje nowe możliwości, które wynikają z komunikowania się urządzeń między sobą. Tak jak użytkownicy internetu przekazują sobie różnorodne informacje, np. rozmawiają na czatach, wysyłają e-maile, publikują zdjęcia czy komentarze, podobnie urządzenia przesyłają sobie pakiety danych. Urządzenia IoT nie tylko komunikują się ze sobą, ale też przekazują sobie informacje, które mogą być wykorzystywane. Informacje są nie tylko przekazywane między urządzeniami, ale też analizowane na podstawie zaawansowanych algorytmów lub przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Umożliwia to tworzenie nowych rozwiązań upraszczających życie codzienne, usprawniających biznes, a także pomagających miastom w rozwijaniu się w sposób bardziej zrównoważony. To właśnie cały ten ekosystem – urządzenia, dane, komunikacja, platformy analityczne – wspólnie tworzą IoT, a wprzęgnięcie go w służbę miastom sprawia, że powstają inteligentne miasta (smart cities).

"Orange, firma tradycyjnie kojarzona z usługami telekomunikacyjnymi, dziś wspiera ponad 90 miejscowości w całej Polsce w ich przemianie w smart cities."

– Inteligentne miasta są naturalnym krokiem w rozwoju usług telemetrycznych. Dziś Orange jest niekwestionowanym liderem tego rynku. 40 proc. wszystkich kart umożliwiających komunikację urządzeń M2M (machine to machine) w Polsce, czyli ponad 2,5 mln, działa w sieci Orange. Przypominają one karty SIM z telefonu, ale mają inne przeznaczenie. Powstały wyłącznie po to, żeby umożliwić komunikację między urządzeniami – tłumaczy Małgorzata Ciechomska, dyrektor marketingu IoT, M2M i API w Orange Polska.

IoT w miastach

Doświadczenie Orange Polska i jego sieć operatorska gwarantują jakość zbierania, przetwarzania i zarządzania danymi, w tym także zarządzania interakcją urządzeń w sieci teleinformatycznej. Kolejny krok to uruchomienie mobilnej sieci LTE-M, z której korzystają urządzenia IoT. Ta sieć nowej generacji zapewnia energooszczędny transfer danych (urządzenie może pracować nawet 10 lat na jednej baterii), dociera do miejsc o słabym zasięgu (np. do piwnic) i może obsłużyć tysiące urządzeń na kilometr kwadratowy. To jest baza, na której Orange tworzy rozwiązania IoT.

Najważniejszym aspektem w procesie budowania inteligentnego miasta jest usprawnienie funkcjonowania infrastruktury miejskiej, która w wielu miejscowościach jest bardzo rozdrobniona. Z tego powodu spójne zarządzanie nią jest dużym wyzwaniem, także dla budżetów miejskich. Tu znów odpowiednią pomocą są rozwiązania IoT, np. w zakresie zarządzania wodą.

– W ramach rozwiązania smart water na wodomierzach, na przyłączach głównych montujemy nakładki z wbudowaną kartą M2M. W jednej z miejscowości liczącej 12 tys. mieszkańców takich nakładek jest ponad 3,5 tys. Każda z nich dokonuje pomiaru przepływu wody raz na godzinę i wysyła dane na specjalny serwer. Dzięki temu dokładnie wiadomo, ile wody jest wtłaczane do sieci i ile trafia do kranów mieszkańców, czyli możliwa staje się błyskawiczna identyfikacja awarii. Szacuje się, że dzięki systemom IoT można oszczędzić nawet 40 litrów wody w przeliczeniu na jednego mieszkańca – wskazuje Małgorzata Ciechomska.

Dzięki sieci inteligentnych nakładek możliwe staje się dokładne zlokalizowanie miejsc wycieku, co pomaga ograniczać koszty, np. remontu chodników lub strat wody. System IoT wysyła też alarm, gdy np. na danym wodomierzu gwałtownie wzrasta zużycie. Może to oznaczać zepsuty kran albo pękniętą rurę. Dzięki błyskawicznej reakcji system chroni dostawcę przed wysokimi kosztami.

– W jednej z miejscowości przed wdrożeniem systemu IoT fakturowanie trwało około trzech tygodni, wymagało pracy trzech inkasentów, odbiorca otrzymywał fakturę raz na kwartał na średnio 300 zł, a okres ściągalności wynosił ponad 80 dni. Po wprowadzeniu systemu IoT stan wodomierzy jest dostępny zdalnie i od ręki, bez wizyty inkasenta. Oznacza to, że mieszkańcy otrzymują raz na miesiąc fakturę na 100 zł, a dostawca może łatwiej wygospodarować oszczędności, więc stać go na skrócenie czasu ściągalności do niecałych 18 dni. To są realne korzyści dla mieszkańców 33 miast, w których działa mechanizm smart water – podkreśla Małgorzata Ciechomska.

Przykłady zastosowań

Podobnie jak dostawami wody, można też zarządzać innymi usługami miejskimi, np. dostawami ciepła, czy energii, bo systemy IoT bazują na sieci inteligentnych czujników i zaawansowanej analityce. Ciekawym przykładem systemu IoT są rowery czwartej generacji, czyli takie, które nie wymagają stacji dokujących – można zostawić rower w dowolnym miejscu, a jego lokalizacja jest widoczna w aplikacji.

"Tylko w 2021 r. rowery smart bike obsługiwane przez systemy IoT w sieci Orange przejechały ponad 2,1 mln km. Oznacza to, że objechały Ziemię po równiku ponad 50 razy!"

System sterowania oświetleniem ulicznym smart light polega na tym, że lampy włączają się tylko wtedy, gdy robi się ciemno i tylko w uczęszczanych lokalizacjach. Dodatkowo natężenie światła jest dostosowywane do warunków atmosferycznych, co przekłada się na znaczne oszczędności energii elektrycznej.

Specjalne czujniki mogą też informować o poziomie zapełnienia śmietników i pomagać w planowaniu optymalnych tras śmieciarek. Inne z kolei zawiadomią o wolnych miejscach parkingowych. To tylko kilka z naprawdę wielu zastosowań systemów IoT w inteligentnych miastach.

– Wychodząc naprzeciw potrzebom miast, Orange przygotował unikatowe narzędzie – Platformę Zarządzania Miastem. Dzięki niej wszystkie informacje, raporty i analizy dostępne są w jednym miejscu i za jednym kliknięciem, z każdego miejsca z dostępem do internetu. Jest ona w jakimś sensie centrum smart city. Tak jak poszczególne budynki nie tworzą jeszcze same z siebie tkanki miasta, tak też rozproszone urządzenia nie tworzą ekosystemu IoT. Potrzeba spoiwa, którym jest właśnie nasza platforma – przekonuje Małgorzata Ciechomska.

Bardzo ważnym aspektem projektów IoT jest cyberbezpieczeństwo sieci telekomunikacyjnych. W kontekście usług o krytycznym znaczeniu dla miast bezpieczeństwo danych ma kluczowe znaczenie. Orange jest wyjątkowym operatorem sieci telekomunikacyjnej, bo w strukturach tej firmy działa zespół CERT, który dba o bezpieczeństwo użytkowników polskiego internetu. Z kolei z usług cyberbezpieczeństwa od Orange korzysta ponad 30 tys. firm. Podobne rozwiązania, dzięki zabezpieczonej sieci operatorskiej, Orange wykorzystuje w zakresie bezpieczeństwa krytycznych usług miejskich.

– W Polsce pod kątem liczby rozwiązań IoT liderami są niewielkie miejscowości, poniżej 50 tys. mieszkańców. Stanowią one ponad 60 proc. miast z rozwiązaniami smart city od Orange – mówi Piotr Markowicz, dyrektor marketingu i rozwoju produktów ICT w Orange Polska .

Prawo i edukacja

Jeszcze nie tak dawno ogromne ilości danych pozyskiwanych w miastach nie mogły być wykorzystywane ze względu na ich objętość, bo np. transfer zdjęć wymaga sieci o wielkiej przepustowości. Przełomem w tym zakresie stały się rozwiązania chmurowe i stopniowe upowszechnianie sieci 5G, która umożliwia przesyłanie ogromnej ilości danych w czasie rzeczywistym w ciągu kilku milisekund.

"Niskie opóźnienia (latencja) w transferze danych są niezbędne do działania systemu autonomicznych pojazdów oraz inteligentnej infrastruktury transportowej." 

– W niedalekiej przyszłości sieć 5G zapewni płynny i bezkolizyjny ruch komunikujących się ze sobą samochodów, ciężarówek, autobusów. Będzie to możliwe, bo w sieci 5G informacje wysyłane przez pojazdy są odbierane przez innych użytkowników dróg bez żadnych opóźnień. Dopiero sieć 5G umożliwi też pełne wykorzystanie potencjału rozwiązań smart city, z korzyścią dla miast i ich mieszkańców – podkreśla Piotr Markowicz.

Do realizacji projektów smart cities ważne jest przejrzyste i przyjazne środowisko prawnoadministracyjne dla inwestycji związanych z infrastrukturą telekomunikacyjną – podstawą inteligentnych miast jest zbieranie, przesyłanie i analizowanie danych.

Nigdy wcześniej samorządy nie potrzebowały tak dużej ilości danych, np. o jakości powietrza. Samorządy też muszą uzyskiwać informacje o stanie infrastruktury: dróg, wodociągów, sieci ciepłowniczej i energetycznej. Ich otrzymywanie w czasie rzeczywistym jest możliwe tylko dzięki rozwiązaniom IoT.

Istotne są też kwestie związane z edukacją, zarówno osób bezpośrednio odpowiedzialnych za decyzje o wdrożeniu usług smart w miastach, jak i samych mieszkańców.

"Orange, firma tradycyjnie kojarzona z usługami telekomunikacyjnymi, dziś wspiera ponad 90 miejscowości w całej Polsce w ich przemianie w smart cities."