16 tys. zł netto na osobę - taki jest średni dochód na jednego Polaka

Przeciętne roczne dochody do dyspozycji netto na 1 osobę w gospodarstwie domowym są różne ze względu na rodzaj gospodarstwa domowego. Najwyższe osiągają gospodarstwa domowe osób pracujących na własnych rachunek. Najniższe odnotowywane są wśród rencistów.

Średni dochód na Polaka to 16 tys. zł netto (fot. Marek Skorupski / FORUM)

Przeciętny roczny dochód netto na 1 osobę w polskim gospodarstwie domowym w 2013 roku wynosił 16 349 zł. To o 474 zł netto więcej niż w 2012 roku. Oznacza to, że miesięczna kwota netto przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego wyniosła 1362 zł netto. To blisko o 40 zł więcej niż w 2012 roku.

Dochód do dyspozycji netto na osobę to kwota pomniejszona o wszystkie podatki, zaliczki oraz transfery na rzecz innych gospodarstw domowych. Nie pomniejsza się jej o rachunki, czynsz za mieszkanie, opłaty za telefon, etc.

Istotnym czynnikiem jest liczba członków statystycznego gospodarstwa domowego. Najwięcej osób do podziału jest w gospodarstwach rolniczych – średnio 3,76. W gospodarstwach pracowniczych – 3,38; emerytów – 2,03; rencistów - 1,85 a w gospodarstwach osób pracujących na własny rachunek – 3,19.

Inna jest też struktura wiekowa osób w poszczególnych gospodarstwach domowych – w rolniczych zaobserwowano większy udział osób w wieku nieprodukcyjnym niż np. w pracowniczych. Te dane mają olbrzymie znaczenie dla odbioru wartości dochodu netto na osobę – innymi słowy, rolnicy mają więcej członków rodziny na utrzymaniu niż właściciele firm lub pracownicy etatowi, stąd dochód netto całego gospodarstwa jest odpowiednio niższy również w przeliczeniu na jedną osobę.

Największe dochody mają właściciele przedsiębiorstw

W gospodarstwie pracowniczym roczny dochód netto na osobę w 2013 roku wyniósł 17 089 zł (1424 zł miesięcznie). W gospodarstwie rolniczym – 10 147 zł (845 zł miesięcznie); w gospodarstwie emeryckim – 16 185 zł (1348 zł miesięcznie); w gospodarstwie rencistów – 12 529 zł (1044 zł miesięcznie), a w gospodarstwie osób pracujących na własny rachunek 20 459 zł (1704 zł).

Dochody poszczególnych gospodarstw domowych są bardzo zróżnicowane. Ważny wskaźnikiem informującym o poziomie rozwarstwienia jest współczynnik Giniego. Im ma on wyższą wartość, tym większe różnice pomiędzy najbiedniejszymi i najbogatszymi. Jego średnia wartość dla Polski wynosi 30,7. To o 2 punkty mniej niż w 2007 roku. Średnia unijna to 30,5. W Niemczech wskaźnik Giniego oscyluje w granicach 25 punktów.

Biedni drobni rolnicy i bogaci obszarnicy

Z danych GUS-u wynika, że największe rozwarstwienie dochodów odnotowujemy wśród osób pracujących na własny rachunek. Wskaźnik Giniego dla tej grupy wynosi ponad 32 punkty. Na drugim miejscu pod względem rozwarstwienia są rolnicy (wskaźnik Giniego – 30). Co ciekawe, z innego badania GUS-u wynika, że dla tej grupy społecznej wskaźnik Giniego wynosił prawie 60 punktów. To poziom odnotowywany w oligarchicznej Rosji. Innymi słowy - oznacza on, że na stosunkowo niewielką liczbę bardzo bogatych gospodarstw rolnych przypada cała masa biednych.

Co zrozumiałe, najniższe rozwarstwienie odnotowujemy w gospodarstwach emerytów i rencistów – oscyluje ono w granicach 25 punktów. Różnice w średnich emeryturach i rentach są mniejsze niż dochody z pracy na własny rachunek lub na etacie. Niestety, to właśnie w gospodarstwach pracowniczych wzrosło rozwarstwienie z poziomu 29 punktów w 2011 roku do 29,7 w 2013 roku. Teoretycznie to mało, ale w praktyce pokazuje, że w okresie pogorszenia koniunktury i wzrostu bezrobocia to m.in. najmniej zarabiającym etatowcom wiedzie się najgorzej.

Rozwarstwienie dochodów w Polsce jest niskie. Tak samo jak same dochody. Raz jeszcze potwierdza się stara prawda: socjalizm to równy podział biedy, a kapitalizm to nierówny podział bogactwa.

Łukasz Piechowiak

Źródło: