
Przeciętne roczne dochody do dyspozycji netto na 1 osobę w gospodarstwie domowym są różne ze względu na rodzaj gospodarstwa domowego. Najwyższe osiągają gospodarstwa domowe osób pracujących na własnych rachunek. Najniższe odnotowywane są wśród rencistów.

Przeciętny roczny dochód netto na 1 osobę w polskim gospodarstwie domowym w 2013 roku wynosił 16 349 zł. To o 474 zł netto więcej niż w 2012 roku. Oznacza to, że miesięczna kwota netto przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego wyniosła 1362 zł netto. To blisko o 40 zł więcej niż w 2012 roku.
Dochód do dyspozycji netto na osobę to kwota pomniejszona o wszystkie podatki, zaliczki oraz transfery na rzecz innych gospodarstw domowych. Nie pomniejsza się jej o rachunki, czynsz za mieszkanie, opłaty za telefon, etc.
Gospodarstwo | Przeciętna liczba członków rodziny | Roczny dochód netto na osobę w gospodarstwie | Roczny dochód całego gospodarstwa |
---|---|---|---|
Ogółem | 2,82 | 16349 zł | 46104 zł |
Pracownicze | 3,38 | 17089 zł | 57760 zł |
Rolnicze | 3,76 | 10147 zł | 38152 zł |
Emerytów | 2,03 | 16185 zł | 32855 zł |
Rencistów | 1,85 | 12529 zł | 23178 zł |
Osób pracujących na własny rachunek | 3,19 | 20459 zł | 65264 zł |
Źródło: GUS Opracowanie: Bankier.pl |
Istotnym czynnikiem jest liczba członków statystycznego gospodarstwa domowego. Najwięcej osób do podziału jest w gospodarstwach rolniczych – średnio 3,76. W gospodarstwach pracowniczych – 3,38; emerytów – 2,03; rencistów - 1,85 a w gospodarstwach osób pracujących na własny rachunek – 3,19.
Inna jest też struktura wiekowa osób w poszczególnych gospodarstwach domowych – w rolniczych zaobserwowano większy udział osób w wieku nieprodukcyjnym niż np. w pracowniczych. Te dane mają olbrzymie znaczenie dla odbioru wartości dochodu netto na osobę – innymi słowy, rolnicy mają więcej członków rodziny na utrzymaniu niż właściciele firm lub pracownicy etatowi, stąd dochód netto całego gospodarstwa jest odpowiednio niższy również w przeliczeniu na jedną osobę.
Największe dochody mają właściciele przedsiębiorstw
W gospodarstwie pracowniczym roczny dochód netto na osobę w 2013 roku wyniósł 17 089 zł (1424 zł miesięcznie). W gospodarstwie rolniczym – 10 147 zł (845 zł miesięcznie); w gospodarstwie emeryckim – 16 185 zł (1348 zł miesięcznie); w gospodarstwie rencistów – 12 529 zł (1044 zł miesięcznie), a w gospodarstwie osób pracujących na własny rachunek 20 459 zł (1704 zł).
Dochody poszczególnych gospodarstw domowych są bardzo zróżnicowane. Ważny wskaźnikiem informującym o poziomie rozwarstwienia jest współczynnik Giniego. Im ma on wyższą wartość, tym większe różnice pomiędzy najbiedniejszymi i najbogatszymi. Jego średnia wartość dla Polski wynosi 30,7. To o 2 punkty mniej niż w 2007 roku. Średnia unijna to 30,5. W Niemczech wskaźnik Giniego oscyluje w granicach 25 punktów.
Biedni drobni rolnicy i bogaci obszarnicy
Z danych GUS-u wynika, że największe rozwarstwienie dochodów odnotowujemy wśród osób pracujących na własny rachunek. Wskaźnik Giniego dla tej grupy wynosi ponad 32 punkty. Na drugim miejscu pod względem rozwarstwienia są rolnicy (wskaźnik Giniego – 30). Co ciekawe, z innego badania GUS-u wynika, że dla tej grupy społecznej wskaźnik Giniego wynosił prawie 60 punktów. To poziom odnotowywany w oligarchicznej Rosji. Innymi słowy - oznacza on, że na stosunkowo niewielką liczbę bardzo bogatych gospodarstw rolnych przypada cała masa biednych.
Co zrozumiałe, najniższe rozwarstwienie odnotowujemy w gospodarstwach emerytów i rencistów – oscyluje ono w granicach 25 punktów. Różnice w średnich emeryturach i rentach są mniejsze niż dochody z pracy na własny rachunek lub na etacie. Niestety, to właśnie w gospodarstwach pracowniczych wzrosło rozwarstwienie z poziomu 29 punktów w 2011 roku do 29,7 w 2013 roku. Teoretycznie to mało, ale w praktyce pokazuje, że w okresie pogorszenia koniunktury i wzrostu bezrobocia to m.in. najmniej zarabiającym etatowcom wiedzie się najgorzej.
Rozwarstwienie dochodów w Polsce jest niskie. Tak samo jak same dochody. Raz jeszcze potwierdza się stara prawda: socjalizm to równy podział biedy, a kapitalizm to nierówny podział bogactwa.
Łukasz Piechowiak
16349 zł |
17089 |
10147 |
16185 |
12529 |
20459 |
