Zawieszenie broni w Strefie Gazy wejdzie w życie w czwartek wieczorem, po tym, gdy pierwsza faza porozumienia rozejmowego zostanie oficjalnie zaakceptowana przez izraelski rząd - przekazało biuro premiera Izraela Benjamina Netanjahu.
Izraelski rząd ma się spotkać o godz. 18 (godz. 17 w Polsce).
Przedstawiciel Hamasu Osama Hamda powiedział katarskim mediom, że wojska izraelskie w piątek wycofają się z największych miast Strefy Gazy: Rafahu, Chan Junus i Gazy, co pozwoli bojownikom tej grupy przygotować się do wydania izraelskich zakładników.
W środę wieczorem Izrael i Hamas zatwierdziły pierwszy etap amerykańskiego planu pokojowego dla Strefy Gazy. Pierwsza faza porozumienia zakłada zawieszenie walk, uwolnienie izraelskich zakładników, częściowe wycofanie się izraelskich wojsk i zwiększenie napływu pomocy humanitarnej.
Izraelska armia ogłosiła w piątek zawieszenie działań ofensywnych, ale według mediów i mieszkańców Strefa Gazy była wciąż atakowana, a w walkach nadal ginęli Palestyńczycy.
W czwartek rano wojsko ostrzegło mieszkańców Strefy Gazy, że jej północ wciąż jest strefą działań zbrojnych i uchodźcy, którzy opuścili ten teren nie powinni na razie na niego wracać.
Armia przekazała, że w środę do Strefy Gazy wjechało ponad 500 ciężarówek z pomocą, niemal dwa razy więcej niż średnia z ostatniego czasu. Według ONZ, granicę powinno przekraczać 600 transportów dziennie.
Media informowały wcześniej, że zawieszenie broni rozpocznie się po podpisaniu przez strony porozumienia, co miało się stać w Egipcie, o godz. 12 czasu miejscowego (godz. 11 w Polsce).
Od poniedziałku w egipskim Szarm el-Szejk trwają negocjacje między Izraelem i Hamasem, w których pośredniczą przedstawiciele Egiptu, Kataru, Turcji i USA. Wszystkie strony wysłały na rokowania wysokich rangą przedstawicieli.
Prezydent Egiptu Abdel Fatah el-Sisi wystąpił w południe w czwartek, nazywając przyjęcie rozejmu „historyczną chwilą”, która nie tylko kończy wojnę w Strefie Gazy, ale daje nadzieję na stabilną i sprawiedliwą przyszłość dla całego regionu.
Kolejne zapisy 20-punktowego planu prezydenta Donalda Trumpa obejmują m.in. złożenie broni przez Hamas i przekazanie władzy w enklawie tymczasowej administracji palestyńskiej pod nadzorem międzynarodowym, a także odbudowę Strefy Gazy.
Plan Trumpa poparły państwa arabskie i zachodnie, ale znajduje się w nim kilka ogólnikowych i niejasnych zapisów. Egipt i Katar już wcześniej informowały, że wymagają one doprecyzowania.
Wśród drażliwych kwestii, które mogą stanowić problem w negocjacjach, wymieniano m.in. brak harmonogramu opuszczenia Strefy Gazy przez wojska izraelskie i rozbrajania się Hamasu czy mglistą obietnicę utworzenia państwa palestyńskiego. Nie jest jasne, czy te kwestie zostały już ustalone między stronami.
W Izraelu informacja o zawarciu porozumienia została przyjęta z powszechną radością i entuzjazmem. Od rana na jednym z placów Tel Awiwu nazywanym placem Zakładników zbierają się świętujący umowę ludzie. Miejsce jest głównym punktem spotkań rodzin uprowadzonych 734 dni zakładników.
W Strefie Gazy pozostaje 47 izraelskich zakładników porwanych w ataku 7 października 2023 r. Według armii co najmniej 20 z nich wciąż żyje. Hamas przetrzymuje też ciało izraelskiego żołnierza zabitego w 2014 roku.
Lider opozycji Jair Lapid wezwał do przyznania Trumpowi Pokojowej Nagrody Nobla. Izraelska waluta, szekel, umocniła się wobec dolara do najwyższego poziomu od sierpnia 2022 r. Główny indeks telawiwskiej giełdy TA-125 wzrósł w czwartek o 2,8 proc. osiągając najwyższą wartość w historii.
Palestyńczycy w Strefie Gazy również świętowali zawarcie rozejmu, wychodząc na ulice, śpiewając i machając palestyńskimi flagami.
„Gdy usłyszałem tę wiadomość nie mogłem się powstrzymać, rozpłakałem się, dwa lata bombardowań, terroru, zniszczeń, strat, upokorzeń, poczucia, że możesz zginą w każdej chwili (...) teraz w końcu czujemy, że będziemy mogli odetchnąć” - powiedział jeden z mieszkańców Strefy Gazy, cytowany przez AFP.
Wojna w Strefie Gazy trwa od 7 października 2023 r., gdy rządzący tym terytorium Hamas napadł na południe Izraela, zabijając około 1200 osób i porywając 251. Według kontrolowanych przez Hamas władz w izraelskim odwecie zginęło ponad 67,1 tys. Palestyńczyków.
Z Jerozolimy Jerzy Adamiak (PAP)
adj/ ap/
