Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpowiada na doniesienia o problemach z uzyskiwaniem kredytów hipotecznych, których zabezpieczeniem miałyby być nieruchomości rolne. W oficjalnym stanowisku stwierdza, że praktyka stosowana przez banki, skutkująca wstrzymaniem udzielania kredytów, jest niezrozumiała.
Niedawno opisywaliśmy na łamach Bankier.pl problem wielu kredytobiorców, którzy spotykali się z odmową udzielania kredytu hipotecznego, którego zabezpieczeniem miałaby być działka rolna lub działka nieobjęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Banki wstrzymywały przyjmowanie takich wniosków, tłumacząc to brakiem jednoznacznej interpretacji przepisów, które wprowadziła obowiązująca od początku maja ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zmienia ona bowiem także inne akty prawne, w tym ustawę o księgach wieczystych i hipotece. Znowelizowany zapis mówi o tym, że suma hipoteki na nieruchomości rolnej nie może przewyższać wartości tej nieruchomości na dzień ustalania hipoteki.
Poszkodowani kredytobiorcy postanowili zjednoczyć siły, organizując się między innymi na portalach społecznościowych. Przygotowano list otwarty kierowany do ministra rolnictwa, prosząc o stanowisko i apelując o szybkie rozwiązanie sprawy. Wczoraj biuro prasowe Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało specjalny komunikat dotyczący zgłaszanych kwestii.
– Przepisy ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013 r. poz. 707, z późn. zm.) nie stoją na przeszkodzie, aby nieruchomość rolna mogła być obciążona hipoteką dla zabezpieczenia np. kredytu na budowę budynku mieszkalnego. Praktyka stosowana przez niektóre banki jest niezrozumiała – czytamy w oficjalnym komunikacie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dalej przywołanych zostało kilka powodów takie stanowiska:
- „Zgodnie z art. 68 ust. 2a ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece suma hipoteki na nieruchomości rolnej w rozumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego nie może przewyższać wartości rynkowej tej nieruchomości ustalonej na dzień ustanowienia hipoteki; przepis ten obejmuje również nieruchomości rolne o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha pomimo, że nie podlegają one ograniczeniom w zakresie zbycia (art. 1a pkt 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego).
- Wartość rynkową nieruchomości rolnej ustala sąd na podstawie operatu szacunkowego dołączonego do wniosku o wpis hipoteki, sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.
- Rzeczoznawca majątkowy, sporządzając operat szacunkowy bierze pod uwagę szereg czynników m.in. położenie nieruchomości, dostęp do mediów i dróg publicznych, kształt nieruchomości oraz jej otoczenie (w tym czy sąsiednie nieruchomości są zabudowane), a przede wszystkim, jakie będzie jej docelowe przeznaczenie.
- Nieruchomość rolna, co do której wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, będzie miała wyższą wartość od podobnej nieruchomości, co do której takiej decyzji nie wydano. Jeszcze większą wartość będzie miała nieruchomość rolna, co do której wydano pozwolenie na budowę.
- Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na nieruchomości rolnej, czy pozwolenia na budowę na nieruchomości rolnej nie powoduje utraty rolnego charakteru takiej nieruchomości do czasu rozpoczęcia na niej realizacji inwestycji, w tym np. budowy domu mieszkalnego, zgodnie z wydanym pozwoleniem na budowę.
- Argumentacja prezentowana w niektórych publikacjach wskazuje, że w zakresie ustalania zabezpieczeń tzw. kredytów hipotecznych dopuszczalne było obciążanie nieruchomości rolnej hipoteką, której suma znacznie albo nawet kilkukrotnie przekraczała wartość nieruchomości. Właściwa jest zatem przyjęta regulacja polegająca na tym, że suma hipoteki na nieruchomości rolnej w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie może przekraczać wartości rynkowej tej nieruchomości. Zapobiega ona bowiem zaciąganiu przez rolników niedostatecznie zabezpieczonych kredytów, co w przypadku niemożliwości ich spłaty może prowadzić do bankructwa”.
Jednocześnie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapewnia, że oczekuje na oficjalne stanowisko Związku Banków Polskich w tej sprawie. Dodaje, że w najbliższym czasie przy współudziale Ministerstwa Sprawiedliwości podjęte zostaną rozmowy z przedstawicielami banków w celu wypracowania rozwiązania zaistniałego problemu.
