W przypadku stłuczki na drodze strony często mogą rozwiązać sprawę między sobą bez wzywania policji, a szkody pokrywane są wtedy z OC sprawcy. Sytuacja zmienia się, jeśli uszkodzenie jest minimalne, a winowajca ucieka z miejsca zdarzenia. Ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie, ale upomni się o zwrot kosztów do niepokornego sprawcy, ponieważ obowiązkowe OC nie zawsze zadziała w razie wypadku.
Zarysowanie czyjegoś auta, nawet nieświadomie, może mieć przykre konsekwencje. Portal Interia Motoryzacja opisywał historię kierowcy, który spowodował kolizję, a następnie w panice odjechał z miejsca zdarzenia przekonany, że uniknie odpowiedzialności. Po paru dniach sprawcę odwiedzili policjanci, nakładając na niego mandat, ale nie był to koniec kłopotów. Okazało się, że mimo ważnej polisy OC ubezpieczyciel wystąpił do winnego kolizji o zwrot kosztów odszkodowania. Powód? Ucieczka z miejsca zdarzenia.
OC komunikacyjne nie zawsze chroni sprawcę
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wprost określa przypadki, kiedy zakład ubezpieczeń może wystąpić do kierowcy o zwrot wypłaconego odszkodowania z tytułu OC pojazdu. Są to 4 sytuacje:
- Umyślne wyrządzenie szkody, w tym po spożyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości oraz po spożyciu środków odurzających lub substancji psychotropowych;
- Kierowanie pojazdem wskutek przestępstwa;
- Brak uprawnień do kierowania pojazdem – wyjątkiem jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo pościg za podejrzanym o popełnienie przestępstwa,
- Ucieczka z miejsca zdarzenia.
Wszystkie powyższe przypadki nie wyłączają ochrony poszkodowanego – ten wciąż otrzyma odszkodowanie z OC, ale sprawca wypadku, mimo ważnej polisy, będzie musiał się liczyć z koniecznością zwrotu tej kwoty do zakładu ubezpieczeń. Co istotne, ustawa nie wprowadza tu limitu, co oznacza, że nawet bardzo wysokie odszkodowanie trzeba będzie zwrócić, jeśli prowadziliśmy pod wpływem alkoholu albo uciekliśmy z miejsca wypadku.
Sprawdź ubezpieczenie OC z Bezpieczny.pl. Z kodem 02346 10% taniej »
Brak przeglądu nie wyklucza odszkodowania
Interesującym przypadkiem w kontekście OC jest brak ważnych badań technicznych pojazdu. Mogłoby się wydawać, że będzie to powód do regresu ubezpieczyciela sprawcy i konieczności zwrotu odszkodowania, ale przepisy nie wskazują takiej przesłanki. Właściciel pojazdu, który nie dopełnił obowiązku wykonania badań technicznych, odpowiada za to karnie z art. 94 § 2 Kodeksu wykroczeń. Policja może zatrzymać mu dowód rejestracyjny i nałożyć mandat min. 1500 zł.
Brak tzw. przeglądu ma za to wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela w polisach AC. Ubezpieczyciele wykluczają tu szkody wynikające z rażącego niedbalstwa, a za takie może być uznane niedopełnienie obowiązku wykonania badań technicznych.
Oblicz swoją składkę OC z kalkulatorem SMART Bankier.pl »
Pozostałe wyłączenia odpowiedzialności przy OC
Ubezpieczenie OC pojazdów jest obowiązkowe i określone ustawą, zatem ubezpieczyciele nie mogą w nim stosować wyłączeń innych niż wskazane przez ustawodawcę. Oprócz wskazanych wcześniej przypadków regresu ubezpieczeniowego, polisy OC nie obejmują szkód
- własnych, np. uszkodzenie swojego pojazdu czy zderzenie dwóch pojazdów tego samego właściciela;
- w ładunkach przewożonych za opłatą, z wyjątkiem szkód, za które odpowiedzialność ponosi posiadacz innego pojazdu;
- polegających na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych i innych wartościowych przedmiotów (np. zbiory filatelistyczne czy numizmatyczne);
- wynikających z zanieczyszczenia lub skażenia środowiska.
Polisa OC nie chroni także przed kradzieżą samochodu czy zdarzeniami losowymi np. grad czy uderzenie dzikiego zwierzęcia. Na takie sytuacje należy posiadać ubezpieczenie AC, które często oferowane jest w pakiecie razem z OC.
Sprawdź ubezpieczenie OC z Bezpieczny.pl. Z kodem 02346 10% taniej »
Regres także przy braku polisy
Jeśli sprawca posiadał ważne OC i spowodował kolizję, ale uciekł z miejsca zdarzenia, nie zostawiając swoich danych, ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie, ale zwróci się do sprawcy z regresem i zażąda zwrotu całej kwoty. Podobna sytuacja ma miejsce w razie wypadku spowodowanego przez kierowcę bez ważnej polisy OC, którym to problemem zajmuje się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Według danych UFG w 2024 r. wykryto ok. 351 tysięcy przypadków braku obowiązkowego OC, a sprawcy wypadków są winni Funduszowi z tego tytułu 380 mln zł. Rekordzista miał do zapłaty ok. 4,7 mln zł, a średnia kwota zadłużenia wobec UFG wzrosła do 22,4 tys. zł z 20,1 tys. zł na koniec 2023 r.
Warto zaznaczyć, że zgodnie z ustawą minimalna suma gwarancyjna w OC wynosi 29 876 400 złotych w przypadku szkód na osobie, a 6 021 600 złotych w przypadku szkód w mieniu. Jeśli nie posiadamy ważnej polisy OC, a spowodujemy wypadek, to oprócz kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia UFG obciąży nas kosztami wypłaconego odszkodowania. W sytuacji, kiedy OC mamy, ale uciekliśmy z miejsca wypadku bądź kierowaliśmy bez uprawnień, polisa zadziała, ale trzeba będzie się liczyć z koniecznością zwrotu wypłaconej kwoty na rzecz ubezpieczyciela.
Oblicz swoją składkę OC z kalkulatorem SMART Bankier.pl »
