Z jednej strony rodzime przepisy określające, w jaki sposób mają działać podmioty rynku kapitałowego, a z drugiej prawo Unii Europejskiej, które jeśli jest sprzeczne z normami krajowymi, ma w stosunku do nich pierwszeństwo. Funkcjonowanie rynku instytucji inwestycyjnych w krajach Unii Europejskiej jest normowane aktami prawnymi, które poszczególne kraje muszą przyjąć i wprowadzić u siebie. Wszystko po to, aby móc stworzyć jednakowe standardy powstawania i działania dla każdej firmy oferującej takie usługi – niezależnie od kraju, z którego pochodzą i gdzie chcą prowadzić swoją działalność.
Sens jej istnienie tak określa Komisja Nadzoru Finansowego: Dyrektywa MiFID (The Markets in Financial Instruments Directive) I stwarza nowe ramy prawne dla świadczenia usług inwestycyjnych w Unii Europejskiej poprzez ustalenie warunków udzielania zezwoleń i prowadzenia działalności dla firm inwestycyjnych oraz rynków regulowanych, a także towarzystw funduszy inwestycyjnych. Dyrektywa odgrywa kluczową rolę w tworzeniu stabilnych, wspólnych ram prawnych dla europejskiego rynku kapitałowego.*
Przyjęte przez Unię dwie dyrektywy, MiFID I (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych) oraz MiFID II (Dyrektywa Komisji wprowadzającej środki wykonawcze do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy) miały od listopada br. obowiązywać w każdym kraju członkowskim.
Jak to jednak często w życiu bywa, terminu nie udało się dotrzymać. W efekcie doszło do sytuacji, w której obowiązują zarówno dyrektywy unijne, jak również dotychczasowe przepisy prawa polskiego. Mogą w związku z tym pojawić się przypadki, w których przepisy prawa będą sprzeczne. Wtedy sądy i inne organy krajowe mają obowiązek zapisy prawa wspólnoty europejskiej.
Konieczność stosowania wspólnego prawa to efekt naszego wejścia do Unii Europejskiej. Dlatego musimy dostosować się do wymogów Unii, między innymi po to, aby zapewnić klientom firm inwestycyjnych, np. towarzystw funduszy inwestycyjnych, jak najwyższą jakość usług. Dodatkowo na instytucje finansowe w krajach unijnych nałożone są również obowiązki kontrolne zmierzające do zapewnienia przejrzystości funkcjonowania, np. w zakresie obowiązujących opłat.
Jest to bardzo ważne z punktu widzenia klienta, który musi być świadom kosztów związanych z wyborem określonej strategii inwestycyjnej i konkretnych firm. Wprowadzenie przepisów unijnych sprawi, że klienci np. polskich TFI będą mieli pewność, że firma, której powierzyli swoje oszczędności, działa według takich samych standardów jak w krajach, gdzie rozwinięte rynki kapitałowe działają już od wielu lat. Tam reguły i normy związane z funkcjonowaniem instytucji zarządzających oszczędnościami zostały już dawno stworzone, a standardy są dobrze znane.
Teraz, dzięki implementacji unijnych dyrektyw będą mogli poznać je również inwestorzy w Polsce. Powinni oni znać swoje prawa i wiedzieć, czego mogą oczekiwać od instytucji finansowych. Jest to związane np. z polityką informacyjną firm i prawem klientów do informacji nt. oferty, kosztów produktów i usług, a także danych o ryzyku, jakie wiąże się z oszczędzaniem np. w funduszach inwestycyjnych.
Opóźnienie we wprowadzeniu dyrektyw nie spowoduje jednak żadnych konsekwencji dla klientów, których interesy są naprawdę dobrze chronione. Polskie prawo związane z rynkiem instytucji zarządzających pieniędzmi, dzięki np. ustawom o obrocie instrumentami finansowymi oraz funduszom inwestycyjnym, dobrze reguluje te kwestie.
Co prawda z czasem nadrzędne staną się przepisy Unii Europejskiej i tak właśnie będzie je interpretować Komisja Nadzoru Finansowego. Powinny więc zostać wprowadzone jak najszybciej, przede wszystkim dla klientów, którzy powinni zawsze otrzymywać usługi na najwyższym poziomie. Dobrze więc, że niedługo Polacy będą mogli sprawdzić, jak odbywa się to w całej Unii.
Grzegorz Piotrowski
* dokument: „Stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie stosowania w Polsce unijnej dyrektywy MiFID od 1 listopada 2007 r.”; źródło: Komisja Nadzoru Finansowego
Źródło:
