„Znam szczęśliwe małżeństwa, ale tylko z rozsądku” – pisał Lew Tołstoj, ale wygląda na to, że związek Allegro z InPostem do najszczęśliwszych nie należy. Giganci handlu e-commerce, których drogi połączył rozsądek, coraz bardziej rywalizują o paczki klientów, a to może skończyć się głośnym rozwodem. Na razie małżeństwo trwa, choć coraz więcej obie firmy dzieli niż łączy. W tle jest wielki kapitał, który nadaje rywalizacji dodatkowego smaczku.
Rywalizacja Allegro z InPostem w dziedzinie logistyki paczek i liczby automatów paczkowych toczy się w wyjątkowo gorącej atmosferze. „Wojna gigantów w branży e-handlu”, „Rozwód stulecia w polskim e-handlu” - to tylko kilka tytułów prasowych, które w ostatnich tygodniach ilustrowały rywalizację obu firm w polskich mediach.
Emocje podgrzał dodatkowo wywiad prezesa InPostu Rafała Brzoski dla Kanału Zero, w którym wskazał na to, że Allegro "nadużywa swojej pozycji" i "gra nieczysto". Potwierdził, że istnieje konflikt na linii InPost-Allegro, który jest zauważalny dla samych użytkowników.
O co chodzi z praktykami Allegro?
Wielu klientów Allegro zgłaszało, że podczas zamawiania towarów, platforma automatycznie ustawia jako domyślną opcję dostawy Allegro Delivery (obejmującą np. Orlen Paczkę, DHL, One Box), nawet jeśli wcześniej korzystali głównie z paczkomatów InPost. Jak opisywali użytkownicy Allegro, m.in. w serwisie Wykop, system przy końcowym zatwierdzaniu zakupu potrafił ponownie „przestawić” opcję na Allegro Delivery, nie informując wyraźnie o tej zmianie lub sugerując ją jako najlepszą.
Allegro zaprzecza, by zmieniało już wybraną przez klienta metodę podczas ścieżki zakupowej. Firma tłumaczy, że system podpowiada domyślnie Allegro Delivery, bo w tym modelu to Allegro bierze odpowiedzialność za logistykę i rozpatrywanie reklamacji. Jednocześnie spółka zapewnia, że użytkownicy nadal mają możliwość ręcznego wyboru innej dostępnej opcji, jeśli sprzedający ją oferuje.
Internauci i organizacje konsumenckie dopatrują się w tym tak zwanych „dark patterns” — technik projektowania procesu zakupowego, które mają manipulować decyzją klienta bez jego pełnej świadomości. Problem zainteresował już Prezesa UOKiK, który wszczął postępowanie wyjaśniające pod kątem ewentualnego ograniczania swobody wyboru klienta i preferencyjnego promowania własnej usługi przez Allegro, o czym poinformował portal XYZ.
Paczkomaty InPostu kontra paczkomaty automaty paczkowe Allegro
Zmiany w opcjach dostawy nie byłyby możliwe, gdyby Allegro nie rozwinęło w ostatnich latach własnej sieci odbioru paczek. Spółka zaczęła stawiać na rozwój swojej sieci automatów One Box by Allegro, pod koniec 2021 r. Do końca pierwszego roku liczba zainstalowanych urządzeń osiągnęła 1000 sztuk.
Według kolejnych raportów rocznych do końca 2022 roku liczba automatów przekroczyła 2 500 sztuk. Do końca 2023 roku było to już 3500 sztuk, a według stanu na koniec 2024 roku - ponad 4500 sztuk. Chociaż w latach 2023-2024 co roku urządzeń przybywało w podobnym tempie, to spółka skupiała się także na zwiększeniu ich wykorzystania, które w tym czasie wzrosło trzykrotnie.
Z kolei InPost na koniec 2021 r. informował, że ma w Polsce ponad 16 000 paczkomatów i ponad 19 000 na koniec 2022 r. Rok później liczba ta wyniosła niemal 22 000 urządzeń, a na koniec 2024 r. było to nieco ponad 22 500. Po pierwszym kwartale 2025 r. ich liczba wzrosła do niemal 26 000 paczkomatów.
W ubiegłym roku Allegro jednak uruchomiło usługę Allegro Delivery początkowo w ramach własnej sieci automatów paczkowych One Box i punktów odbioru Orlen Paczka. Na początku 2025 roku do sieci dołączyła firma DHL. W lipcu tego roku sieć sklepów Żabka. Sama liczba automatów Allegro przekroczyła po I kwartale już 5 000.
Allegro, współpracując z innymi operatorami, buduje otwarty system dostaw. Allegro Delivery to łącznie już 45 tys. automatów i punktów odbioru paczek w ramach Allegro One Box, Allegro One Punkt, ORLEN Paczka, DHL, Żabka oraz dostawy na adres Allegro One Kurier i DHL.
To już oręż, którym można rzucić wyzwanie InPostowi, który przez lata, korzystając ze swoje przewagi na rynku, dyktował warunki i podnosił ceny, kolejnymi aneksami umowy ramowej z września 2020 roku. Inwestycja we własną sieć to klucz do uniezależnienia się od Inpostu, a przynajmniej wzmocnia ewentualną pozycję negocjacyjną.
Wzrost wolumenu w połączeniu z większą dbałością o procesy operacyjne oznacza, że koszt jednostkowy naszych wewnętrznych metod wysyłki jest bardzo zbliżony, a czasem nawet niższy od kosztów ponoszonych przez zewnętrznych dostawców usług logistycznych – informowało Allegro w ostatnim raporcie rocznym.
„Przy pełnej indeksacji umownej na 2025 r. oczekuje się, że do końca 2025 r. InPost będzie droższy od One Box pod względem EBITDA, podczas gdy sieci konkurencyjne również oferują bardzo korzystne warunki dla wszystkich stron” – informowano. Próbę uzniezależnienia mogą doceniać też inwestujący w Allegro. Kurs w tym roku zyskał już 36 proc., chociaż przez ostatni rok stopa zwrotu to już tylko 3 proc.
Z kolei InPost bardzo odczuł działania strategicznego partnera, jakim jest Allegro – zarówno rynkowo, jak i giełdowo. Kurs akcji InPostu od początku tego roku spadł na giełdzie w Amsterdamie o ponad 20 proc. Od ostatniego szczytu z września ubiegłego roku (19,02 euro) przecena sięga już przeszło 30 proc.
Rynek daje i zabiera
Prawie jedną trzecią mniej są więc warte pakiety akcji InPostu należące także do największych udziałowców, takich jak A&R Investment Ltd (spółka Rafała Brzoski), który ma 12,49 proc. akcji, Advent International Corporation (amerykański fundusz private equity, który swego czasu wykupił firmę z GPW, a teraz ma 6,5 proc. akcji.), czy przede wszystkim PPF Group N.V., funduszu z Czech kontrolowanego przez rodzinę Kellnerów, który jest obecnie największym udziałowcem InPostu z 28,75-proc. pakietem akcji.
Czeski fundusz zaczął skupować akcje InPostu w połowie 2023 r., sukcesywnie zwiększając zaangażowanie kosztem coraz mniejszych udziałów Advent. Gdy informowano o pierwszym pakiecie, cenę transakcyjną ustalono na 10 euro za walor. Ciekawostką może być fakt, że Grupa PPF, weszła w InPost mniej więcej rok po tym, jak sfinalizowała sprzedaż (poprzez BONAK) 40 proc. akcji w Mall Group, które z kolei przejęło … Allegro. W transakcji udział wzięli także pozostali akcjonariusze Mall, jak EC Investments i Rockaway e-commerce.
Przypomnijmy, że przejęcie Grupy Mall razem z logistyczną spółką WE|DO przez Allegro miało na celu umocnienie pozycji grupy jako lidera e-commerce w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, rozszerzenie możliwości dostaw i zwiększenie skali działania, szczególnie względem lokalnych sprzedawców i klientów.
Przejęcie było oceniane jako bardzo ambitny, ale obarczony dużym ryzykiem krok, otwierający polskiej platformie drogę do ekspansji międzynarodowej. W dniu ogłoszenia planu przejęciu w 2021 r. kurs Allegro poszedł w górę o 11 proc. Jednak już w 2022 r. kilka miesięcy po finalizacji transkacji, Allegro musiało dokonać ogromnego odpisu wartości aktywów Mall Group (2,3 mld zł), co analitycy uznali za dowód przeszacowania zbyt optymistycznych oczekiwań wobec przejętego biznesu. Potem był kolejny odpis na 630 mln zł.
Cena zapłacona przez Allegro za Mall Group (881 mln euro) została ustalona na szczycie cyklu rynkowego, po którym wiele firm e-commerce straciło 50-70 proc. wartości. Czeski fundusz PPF, który sprzedawał akcje Mall, zrobił świetny interes z Allegro, z którym teraz współpraca jest mniej przyjemna w ich kolejnej inwestycji, jaką jest InPost.
Zostawiając na boku smaczki, dodajmy, że InPost próbuje dywersyfikować biznes, na przykład rozwijając partnerstwo z Amazonem. Allegro także czuje presję na zachowanie szerokiego wyboru opcji dostaw dla konsumentów. Paczkomaty InPostu pozostają najchętniej wybieraną opcją odbioru paczek, a Allegro, mimo rywalizacji, nie może sobie pozwolić na całkowitą rezygnację z tego kanału.
Analitycy uważają, że całkowite rozstanie firm jest mało prawdopodobne, ale dalsza eskalacja konfliktu mogłaby istotnie zmienić rynek dostaw w Polsce. Eksperci zwracają też uwagę na rosnącą rolę alternatywnych sieci odbioru oraz pojawienie się nowych graczy generujących ruch (np. chińskie Temu). Jak pisał dalej Tołstoj "często w małżeństwach z rozsądku szczęście ulatnia się jak dym", czyli bardzo szybko i bez śladu. Niemniej rywalizacji z uwagą przyglądają się konsumenci i sprzedawcy internetowi, bo wiadomo, że gdzie dwóch się bije tam trzeci korzysta.
Michał Kubicki
