Na zdjęciu wlewki miedzi do wysyłki, Źródło: Szczepan Knapp, KGHM
Ile KGHM oddaje państwu
Od chwili wprowadzenia ustawy do końca roku 2012, KGHM zmuszony był zapłacić państwu prawie 1,6 mld zł z tego tytułu. - Ustawa budżetowa na rok 2013 szacuje te wpływy na 2,2 mld zł. - wyjaśnia Wiesława Dróżdż, rzeczniczka resortu finansów. Faktyczne obciążenia KGHM-u za 2013 rok z tego tytułu ukształtowały się na poziomie nieco niższym. Jak wynika z raportów kwartalnych, kwota podatku od kopalin wyniosła 1,856 mld zł.
Na temat podatku w obecnej formie wypowiedział się dla Bankier.pl Artur Więznowski, dyrektor naczelny Huty Miedzi "Legnica": "Z tytułu tego podatku, jako spółka (KGHM) ponosimy koszty w wysokości aż 6,5 mln zł dziennie. To ogromne pieniądze. Podatek ten, ze względu na swą konstrukcję, jest "ślepy" na warunki produkcji i jakość eksploatowanych rud. Apelowaliśmy w tej sprawie wielokrotnie do resortu finansów, ale obniżenie podatków zestawiane jest z potrzebami finansów publicznych, a nie ryzykami dla opodatkowanej firmy. Niemniej nie ulega wątpliwości, że w długiej perspektywie ta polityka będzie niekorzystna również dla budżetu państwa."
Oprócz CIT-u oraz podatku od kopalin, KGHM wypłaca Skarbowi Państwa sowitą dywidendę. Z zysków spółki za 2013 rok państwo zainkasuje najprawdopodobniej 318 mln zł. Dla porównania, z zysku za 2012 rok SP otrzymał aż 624 mln zł.
Podatek od kopalin na świecie i w Polsce
Polskie prawo geologiczne i górnicze bazowo nakłada na działalność firm wydobywczych, oprócz podatku dochodowego od osób prawnych czy podatków od nieruchomości, szereg następujących obciążeń:
 |
» Biznes od kuchni: KGHM Polska Miedź S.A. |
-
Wynagrodzenie za udostępnienie informacji geologicznej,
-
Opłaty koncesyjne,
-
Wynagrodzenie z tytułu użytkowania górniczego,
-
Opłata eksploatacyjna.
Od 2020 roku firmy wydobywające węglowodory, a więc między innymi gaz ziemny (w tym łupkowy), zaczną płacić na rzecz państwa dwa nowe podatki - podatek od wydobycia niektórych kopalin oraz podatek węglowodorowy. Renta surowcowa w założeniu ma kształtować się na poziomie maksymalnie 40%.
Firmy wydobywcze na całym świecie płacą nie tylko podatek dochodowy od osób prawnych, czyli CIT, ale ponoszą też koszty koncesji i pozwolenia oraz odprowadzają dodatkowe opłaty związane z działalnością wydobywczą, w tym tzw. rentę surowcową. Jak jednak wynika ze stanowiska Polskiej Akademii Nauk, przed wprowadzeniem nowego podatku poziom całkowitego opodatkowania wydobycia miedzi i srebra był niemal najwyższy na świecie i wynosił 49,6%. Liderem rankingu były Stany Zjednoczone z wynikiem 49,9%.
| Państwo | Podstawa opodatkowania | Stawka podatkowa/wysokość podatku od rocznej sprzedaży | CIT |
| Polska | Ilość miedzi i srebra w wyprodukowanym koncentracie/urobku | Iloczyn ilości ton miedzi/srebra w koncentracie i stawki podatku za dany miesiąc Za 2012 rok – ok. 24%* | 19% |
| Chile | Dochód z działalności wydobywczej | Od 0-14% kosztów stałych | 17% od 2013 roku |
| Peru | Przychody ze sprzedaży na poziomie rynkowym minus koszty działalności wydobywczej i sprzedaży | >1% przychodów ze sprzedaży w kwartale kalendarzowym lub wg stawki efektywnej równej 1-12% zysku operacyjnego | 30% |
| USA | Miedź: 50% różnicy między wartością produkcji a kosztami produkcji Srebro – dochód brutto minus koszty bezpośrednio związane z działalnością wydobywczą | Miedź – 2,5% Srebro – 2-5% w zależności od dochodu netto | 35% + stanowy podatek dochodowy |
| RPA | Cena rynkowa lub zysk netto | Nie więcej niż 5% | 28% |
| Kanada | Działalność górnicza | Podatek federalny 15%, podatek lokalny: 10-16% Średnio: 28% | Około 28% |
| Kazachstan | Zróżnicowane stawki w zależności od minerału | 20% | |
| Rosja | Wartość wydobytych minerałów | 3,8-8% w zależności od rodzaju minerału | 20% |
*Dla uproszczenia sprawdziliśmy, jaką część zysku operacyjnego stanowił w 2012 roku podatek od kopalin.
W większości krajów opodatkowaniu podlega wynik na działalności operacyjnej, zatem pod uwagę brany jest zysk, natomiast polska spółka odprowadza podatek od ilości wydobytego, ale jeszcze nie sprzedanego surowca. Na wysokość podatku wpływ mają także ceny miedzi i srebra na London Metal Exchange. Gdyby porównać zapłacony w 2012 roku przez KGHM podatek od kopalin do zysku operacyjnego z działalności podstawowej, otrzymamy stawkę podatku na poziomie ok. 24%.
Ile podatku w podatkach
| Kraj | Kanada** | USA |
RPA |
KGHM *** |
| Podatki W tym renta surowcowa | 8,4 mld $ | 50,8 mld $ | 4,3 mld $* | 2,05 mld zł |
| 3,4 mld $ | 19,98 mld $ | 0,72 mld $* | 1,596 mld zł | |
| Udział renty w ogóle podatków | 40,5% | 39% | 16,7% | 77,8% |
*Przeliczono po kursie średnim za 2011 rok opublikowanym przez IRS
**Dane za 2010 rok
***Dane za 2012 rok
Więcej na temat poziomu opodatkowania działalności górniczej dowiemy się, gdy prześledzimy wartość odprowadzanych podatków ogółem i wartość samych rent surowcowych. Z uwagi na dostępność danych oraz rozmiary przemysłu wydobywczego w obszarze wydobycia miedzi i srebra w poszczególnych krajach, wybraliśmy do analizy Kanadę, Stany Zjednoczone i RPA. Kraje te znajdują się w ścisłej czołówce, jeśli chodzi o wartość produkcji tych surowców. Firmy wydobywcze oddają spore sumy nie tylko nabywając dobra i usługi potrzebne w procesie produkcji, ale także płacąc podatki. Renta surowcowa stanowi ok. 40% podatków płaconych przez firmy w Kanadzie i w USA i niecałe 17% w RPA.
Warto zauważyć, że po zmniejszeniu w 2012 roku w Kanadzie stawki renty surowcowej z 18 do 15%, udział firm wydobywczych w PKB wyniósł 52,6 mld $ (wzrost w stosunku do roku 2010 o 46%). Z kolei wpływy do budżetu z tego tytułu zmalały o nieco ponad 10% (z 3,4 mld $ do 3,059 mld $).
| »Miedziowy rozbój w biały dzień - KGHM tonie |
Z uwagi na konstrukcję podatku od kopalin miedzi i srebra, rosną obawy co do dalszej opłacalności zagospodarowania uboższych złóż. Optymizmem nie napawa także konieczność coraz głębszej ingerencji w podłoże, co wiąże się przecież ze zwiększonymi kosztami wydobycia i inwestycji rozwojowych. Zdaniem Polskiej Akademii Nauk, jeśli wysokość podatku nie zostanie zrewidowana, Polska Miedź może zaniechać wydobycia w Kopalni Lubin czy Głogów Głęboki. Nie pozostanie to bez wpływu na stan zatrudnienia. Obecnie PiS domaga się zbadania konsekwencji wprowadzonego podatku od kopalin. Jak zasugerował podczas konferencji w Sejmie poseł Dawid Jackiewicz, zarząd już zaczyna myśleć o redukcji zatrudnienia, a rentowność kopalni w Lubinie spadła z 19 do 5%.
Jedno jest pewne - dobijanie KGHM-u w dłuższej perspektywie nie wyjdzie państwu na dobre. Wymuszanie na kurze znoszącej do niedawna złote jajka nie tylko wysokiej dywidendy ( w 2013 roku spółka musiała zapożyczać się, aby zaspokoić roszczenia największego akcjonariusza czyli nikogo innego, jak Skarbu Państwa), ale i dodatkowego podatku może skończyć się w przyszłości i brakiem dywidendy, i w ogóle jakiegokolwiek podatku.
Marta Zjawiona
Bankier.pl
