Już ponad 1,6 tys. komorników w Polsce. Nowe przepisy ich pogrążą?

Znaczny spadek liczby spraw wpływających do kancelarii komorniczej póki co nie zniechęca do wykonywania tego zawodu. W Polsce pracuje dziś ponad 1,6 tys. komorników - dwa razy więcej niż jeszcze kilka lat temu. Nowe przepisy mają poprawić ich wizerunek, ale zdaniem branży przede wszystkim utrudnią im pracę.

Z roku na rok zwiększa się liczba komorników. Obecnie działa już 1603 osób pełniących tę publiczną funkcję. Są oni wpierani przez około 1800 asesorów oraz 700 aplikantów – szacuje Monika Janus, rzecznik Krajowej Rady Komorniczej. Zmniejszyła się natomiast liczba spraw przypadająca śrdniomiesięcznie na jednego komornika. Jeszcze w 2015 r. było to około 463 wpływających spraw, natomiast w 2016 r. - 254.

Likwidacja „hurtowni komorniczych”

Nowelizacji przepisów regulujących działanie kancelarii komorniczych, która obowiązuje od listopada 2015 r., wprowadziła limity spraw przypadających na jednego komornika. Zakłada ona, że górną granicą jest 5 tys. spraw rocznie. Dopiero po wykazaniu przez komornika swojej skuteczności limit może zostać podwyższony do 10 tysięcy spraw. Celem wprowadzanej zmiany miała być likwidacja dużego rozwarstwienia kancelarii komorniczych. Do 2015 r. 10 proc. największych kancelarii skupiało ponad połowę ogólnego wpływu spraw.  

W 2015 r. został zanotowany wpływ największej liczby spraw – 7 958 864. Jak wyjaśnia Monika Janus, rekordowa ilość mogła mieć związek z hurtowym składaniem spraw przez wierzycieli, który chcieli zdążyć przed wejściem w życie rygorystycznych przepisów. W 2016 r. liczba wpływających spraw zmniejszyła się dwukrotnie. Na jednego komornika przypada teraz średnio 254 postępowań w miesiącu. Statystyki jednak pokazują, że mniejszy wpływ spraw nie zniechęcił do podejmowania zawodu komornika. Według szacunków Krajowej Rady Komorniczej w kwietniu 2017 r. liczba osób z uprawnieniami do wykonywania tego zawodu wzrosła do 1603.

Etyka komornika wciąż do poprawy

Wraz ze wzrostem liczy osób wykonujących ten zawód, wzrasta częstotliwość uchybień i nieprawidłowości we właściwym pełnieniu tej funkcji. W 2010 r. do Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Komorniczej wpłynęło zaledwie 30 wniosków, natomiast w 2015 r. odnotowano już 102 przewinienia. Nieznaczny spadek przyniósł 2016 r., kiedy to liczba zgłoszonych spraw sięgała 99. – Najczęstsze błędy to rażące uchybienia proceduralne. Zdarzają się zarzuty przyjmowania spraw z wyboru mimo nieopanowania wskaźnika wpływu czy skuteczności oraz przewlekłość w prowadzonych postępowaniach – tłumaczy w rozmowie z redakcją Bankier.pl Monika Janus.

W pierwszym kwartale 2017 r. Komisja odnotowała wpływ 30 spraw, które dotyczą uchybień ze strony komorników. Jeśli tendencja się utrzyma, możliwe jest przekroczenie stanu z 2015 r. Najczęściej nakładanymi karami na komorników jest upomnienie oraz kara pieniężna. W 2016 r. zdarzyły się dwa przypadki wydalenia ze służby komorniczej, natomiast w pierwszym kwartale 2017 r. prace stracił jeden komornik.

Przypomnijmy, że na podstawie nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, w 2016 r. został powołany nowy organ – rzecznik dyscyplinarny komorników sądowych. Jego stworzenie było związane z potrzebą wprowadzenia rozwiązań usprawniających postępowania dyscyplinarne wśród komorników. Rzecznik w postępowaniu występuje w charakterze oskarżyciela, dodatkowo jest odpowiedzialny za prowadzenie postępowania przygotowawczego oraz gromadzenie dokumentów. Głównym celem wprowadzenia instytucji rzecznika było podniesienie skuteczności karania i poprawienie kontroli nad członkami samorządu komorniczego. Rzecznik ma również stać na straży prawidłowego stosowania prawa przez komorników, a także przyczynić się do poprawy wizerunku społecznego pracy komorników.

Niepewna przyszłość komorników

6 kwietnia 2017 r. został przyjęty projekt ustawy o komornikach sądowych oraz kosztach komorniczych. Zakłada on znaczne obniżenie stawek opłat egzekucyjnych z pozostawieniem obecnego statusu komorników jako podatników podatku VAT (podatek zawarty w wynagrodzeniu prowizyjnym) oraz obowiązkowe wideonagrywanie czynności egzekucyjnych. Zdaniem prezesa Krajowej Rady Komorniczej Rafała Fronczka proponowane zmiany przyniosą katastrofalne skutki dla całej gospodarki. Komornicy mogą mieć problem z opłaceniem czynszu czy zatrudnieniem pracowników. Przypuszczalnie pracę straci duża część asesorów przygotowujących się do zawodu, aplikantów, którzy bez zatrudnienia w kancelarii komorniczej nie będą mogli kontynuować aplikacji oraz pracowników administracyjnych.

Środowisko komorników twierdzi, że proponowane zmiany mogą również przyczynić się do obniżenia szybkości oraz skuteczności egzekucji, a w ostateczności do rezygnacji z wykonywanej funkcji przez komorników. Część spraw nie będzie kontynuowana w związku z problemem, jaki może stanowić wyznaczenie następców komorników, którzy zrezygnują z pracy.

Zgłoszony projekt może doprowadzić do zamknięcia części kancelarii, natomiast samo obniżenie opłat komorniczych spowoduje ograniczenie przychodów kancelarii od 30 proc. do 80 proc, wynika z raportu PwC "Wpływ pilnowanych zmian  w opłatach komorniczych i opodatkowaniu komorników na wyniki kancelarii" z listopada 2016 r.

Dodatkowo Generalny Inspektorat Ochrony Danych Osobowych zgłosił zastrzeżenia do zapisu nakazującego nagrywanie czynności komornika. Uniemożliwi on bowiem należytą ochronę danych osobowych oraz wizerunku dłużników, a także innych osób obecnych w czasie czynności komorniczych.

Po wprowadzonych w 2015 roku limitach, które miały na celu likwidację dysproporcji pomiędzy kancelariami i powołaniu w 2016 r. nowego organu  – rzecznika dyscyplinarnego komorników sądowych, służbę komorniczą - w związku z propozycjami nowelizacji przepisów - czekają dalsze poważne zmiany.

Katarzyna Rostkowska

Źródło: